Инфекциялық аурулардың классификациясы

Инфекциялық аурулардың классификациясы.

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Биология және Биотехнология факультеті

Орындағандар: Қарабаев Тұрар

Инфекциялық аурулардың классификациясы

Патогеннің түріне байланысты

Л. В. Громашевский классификациясы

Эпидемикалық процестің қарқындылығына қарай

Инфекция көзіне байланысты

Клиникалық белгілерінің көріну бойынша

Инфекциялық аурудың қайталануына қарай

Қоздырғыштың санына байланысты

Инфекцияның макроорганизмде орналасуына байланысты

-21

Короновирус SARS-CoV-2 қандай класстарға жатады?

Келесі слайдтарда осы белгі арқылы класстарға бөлдік

Приондық инфекциялар (қоздырғышы спецификалық ақуыз молекулалары - приондар, бүгінгі күні ең аз зерттелген сала) ;

Бактериялық инфекциялар (дизентерия, сальмонеллез, туберкулез, тырысқақ, оба) ;

Патогеннің түріне байланысты жұқпалы аурулар келесі негізгі топтарға бөлінеді:

Саңырауқұлақ инфекциялары (кандидоз, лихен) ;

Қарапайымдылардан туындаған инфекциялар (амебиаз, лямблиоз) ;

Паразиттер тудыратын инфекциялар

жеке салада - паразитологияда бөлінеді. Адамдардағы негізгі паразиттер - құрттар (гельминтоздар) және эктопаразиттер (бит, кенелер) .

-22

Вирустық инфекциялар (тұмау, вирустық гепатиттер, СПИД, ВИЧ, инфекциялық мононуклеоз, герпес, желшешек, қызылша) ;

Л. В. Громашевский классификациясы

Фекальді-оральді берілу механизмді инфекциялық аурулар;

Ауа-тамшылары немесе аэрогенді берілу механизмді инфекциялық аурулар;

Трансмисвті берілу механизмді инфекциялық аурулар;

Контакты берілу механизмді инфекциялық аурулар.

Вирустың таралу көзі жұқтырған адамның аузы немесе мұрны болуы мүмкін, ол жерден вирус жөтелу, түшкіру, сөйлесу, ән айту немесе тыныс алу кезінде сұйықтықтың ең кішкентай бөлшектерімен бірге шығарылады. Бұл бөлшектердің мөлшері үлкенірек тыныс алу тамшыларынан жұқа аэрозоль шаңына дейін өзгереді.

Сонымен қатар, вирустық инфекция ластанған беттерге тиіп, содан кейін қолды тазаламай-ақ көзге, мұрынға немесе ауызға тиген жағдайда мүмкін.

Ағзадағы патогенді локализациялау

Берілу механизмі

Берілу жолдары

Асқазан-ішек жолдары

Фекальді-оральді

Су, тамақ, байланыс-тұрмыстық

Тыныс алу жүйесі

Аэрогенді

Ауа-тамшы, ауа-шаң, тамшы-нуклеолды.

Қан

Трансмиссивті

Инокуляциялық, контаминациялық

Терінің немесе шырышты қабықтардың беті

Контакті

Тікелей, жанама

Қан, шырышты қабаттар

Вертикальді

Жүктілік кезінде

Инфекциялық аурулар қоздырғыштарының берілу механизмі мен жолдары

Фекальды-ауызша берілу механизмі бар зооантропонозды инфекцияларды (мысалы, сальмонеллез), түрлі-түсті фигуралармен таралу механизмін тоқтатуға бағытталған іс-шаралар көрсетілген

-24

Эпидемикалық процестің қарқындылығына қарай

Спорадикалық ауру

Эпидемия

Пандемия

Аса қауіпті инфекциялар

Бір инфекциялык аурудың белгілі уақыт аралығында бір ауданда сирек кездесуі (100 мың адамның 10 ауруға шалдвғуы)

Инфекциялық аурудың белгілі бір уақыт аралығында бірнеше ауданға кең таралуы. Мұндай жағдайда эпидемиялық індет пайда болады.

Инфекциялық аурулардың үлкен территориялыраға, елді мекендерге, материк немесе бүкіл ғаламшарға қамту жағдайы

Жоғары эпидемиологиялық қауіп тудыратын инфекциялық аурулардың шартты тобы. Халық арасындағы өлімге шалдығулы көбейтіп, жаппай белең алатын, үлкен аумақтарға тез таралатын және адамдардың көпшілігін зақымдайтын, адамнан адамға берілу қабілетті эпидемилық белең алулар және эпидемиялық, пандемия тудыруға қабілетті аурулар жатады

-25

Инфекцияның көзіне байланысты

Антропоноздар - инфекция көзі тек адам болып табылады (СПИД-ВИЧ, вирустық гепатит, дизентерия) ;

Зооноздар - бұл жағдайда жануарлар (туляремия, оба, бруцеллез) инфекцияның көзі және табиғи резервуары қызметін атқарады;

Зооантропоноздар- инфекция көзі жануарлар мен адамдарға да беріледі (сібір жарасы, бруцеллез)

Сапроноздар - қоздырғыштар қоршаған ортаның басқа объектілерінде, мысалы, суда, топырақта, ауада кездеседі (легионеллез, газды гангрена) ;

-26

Клиникалық белгілерінің көріну бойынша

Манифесті

Симптомсыз

Бірқатар клиникалық симпомдардың жиынтығымен сипатталатын инфекция түрі

Типтік

Атиптік

Созымалы

Инфекциялық агент организмге енгеннен соң көбейіп, өзіндік патологиялық процестерді қоздырады жіне айқын клиникалық белгілерді тудырады

Қоздырғыш организмде көбейеді, типтік патологиялық процесті тудырады бірақ клиникалық белгілері анық емес

Организмде ұзақ уақыт персистенция етуге қабілетті мо-дермен зақымдынғанда пайда болады. Кейбір жағдайда антимикробтық терапияның немесе қорғаныш механизмдердің эсерінен бактериялар L-формаға айналуы мүмкін

Инфекциялық ауруды жұқтырған, бірақ ұзақ уақыт бойы бұл аурудың белгілерін көрсетпейтін адам. Клиникалық көрінісі болмасада, мұндай тасымалдаушы инфекцияны басқаларға жұқтыруы мүмкін.

-27

Инфекциялық аурудың қайталануына қарай

3. Рецидивтер

- организмде айналымда қалып қойған инфекциялық агент популяциясының әсерінен пайда болатын инфекция. Рецидив кезінде инфекциялық аурудың клиникалык белгілерінің қоздырғыштарды жаңадан жұқтырмай қайталануы байқалады.

1. Суперинфекция немесе екіншілік инфекция

- организмде жүріп жатқан аурудың үстіне басқа қоздырғышпен қосарланған зақымдану салдарынан пайда болатын инфекция. Бұл инфекцияның түрінен аралас инфекцияны айыра білу керек. Мысалы, суперинфекцияда іш сүзегі кезінде өкпе кабынуы - пневмония пайда болуы мүмкін.

2. Реинфекция

- ауру өтіп кеткен инфекцияның қоздырғышын қайта жұқтыру салдарынан пайда болатын инфекция.

-28

Қоздырғыштың санына байланысты

Аралас инфекция

немесе миксталар адам организмінің қоздырғыштың бірнеше түрімен бір уақытта зақымданғанда пайда болатын инфекциялар түрі. Аралас инфекция моноинфекцияға қараганда ауырлау өтеді. Оларға: бактериялар, вирустар, микоплазмалар бірігіп қоздыратын көптеген аурулар жатады. Мысалы, тұмау вирусы мен стафилококтар тудырған өкпе қабынуы - пневмония. Аралас инфекция кезінде микробтық қарым-қатынас әр түрлі болады.

Моноинфекция

- микроорганизмнің бір түрімен қозған инфекциялық ауру. Мысалы, шешек инфекциялық ауруы шешек вирусымен қозған ауру болып табылады.

Егер микроорганизмнің бір түрі ауру барысын қаркындатса, оларды активаторлар, ауру барысын бәсеңдетсе, оларды ингибиторлар деп атайды.

Егер микроорганизмдер өзара патогенділік әсерді тежейтін болса, оларды антагонистер деп атайды. Мысалы, ішек таяқшасы патогенді сальмонелла, шигелла, стрептококтар және стафилококтардың белсенділігін тежейді.

Басқа микроорганизмдердің белсенділігіне әсер етпейтін микроорганизмдерді индифференттер деп атайды

-29

1. Ошақты инфекциялық ауру

- инфекциялық процестің шектелген жергілікті бір ошақта жалпы организмге таралмай өтуі. Мысалы, сыздауықта стафилококтар лимфалық бездердің түйінінде, баспа ауруында стрептококтар көмекей бездерде, конъюнктивитте қоздырғыш көз коньюнктивитінде болады. Бірақ макро- және микроорганизм арасындағы теңдік ауытқыған жағдайда ошақгы инфекция генерализацияланған инфекцияға айналып кетеді.

2. Генерализацияланған инфекция

Ұқсас жұмыстар

Микробтардың микроорганизмге енуі

Инфекциялық ауру

Етеккір циклның бұзылыстары

Стафилококктардың патогенді ферменттері

Вирустар әлемі

Инфекциялық емес аурулардың негізгі факторлары

Инфекциялық үрдістің патофизиологиясы

Эпидемиялық процестің аймақ және уақыт бойынша көрінуінің сипаттамасы

Балық өнімдерін балықтардың бактериалдық ауруларына байланысты сараптау және санитариялық бағалау

Ауру ошағын жою бойынша жоспарды қадағалау