Инфекциялық аурулардың классификациясы

Презентация қосу

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Биология және Биотехнология факультеті

Инфекциялық аурулардың
классификациясы.

Орындағандар: Қарабаев Тұрар
-21

Инфекциялық 1. Патогеннің түріне байланысты
аурулардың 2. Л.В. Громашевский классификациясы
классификациясы 3. Эпидемикалық процестің қарқындылығына
қарай
4. Инфекция көзіне байланысты
5. Клиникалық белгілерінің көріну бойынша
6. Инфекциялық аурудың қайталануына қарай
7. Қоздырғыштың санына байланысты
8. Инфекцияның макроорганизмде орналасуына
байланысты
Короновирус SARS-CoV-2 қандай класстарға жатады?
Келесі слайдтарда осы белгі арқылы класстарға бөлдік
-22 Патогеннің түріне байланысты жұқпалы аурулар келесі негізгі
топтарға бөлінеді:

Приондық инфекциялар
(қоздырғышы спецификалық ақуыз
молекулалары – приондар, бүгінгі күні ең Вирустық инфекциялар
аз зерттелген сала); (тұмау, вирустық гепатиттер, СПИД,
ВИЧ, инфекциялық мононуклеоз, герпес,
желшешек, қызылша);
Бактериялық инфекциялар
(дизентерия, сальмонеллез, туберкулез,
тырысқақ, оба);

Саңырауқұлақ инфекциялары Паразиттер тудыратын
(кандидоз, лихен);
инфекциялар
жеке салада – паразитологияда бөлінеді.
Қарапайымдылардан Адамдардағы негізгі паразиттер – құрттар
(гельминтоздар) және эктопаразиттер (бит,
туындаған инфекциялар кенелер).
(амебиаз, лямблиоз);
• Фекальді-оральді берілу механизмді
инфекциялық аурулар;
• Ауа-тамшылары немесе аэрогенді
берілу механизмді инфекциялық Л.В. Громашевский
аурулар;
• Трансмисвті берілу
инфекциялық аурулар;
механизмді классификациясы
• Контакты берілу механизмді
инфекциялық аурулар.

Вирустың таралу көзі жұқтырған адамның аузы немесе мұрны болуы мүмкін, ол жерден вирус жөтелу, түшкіру, сөйлесу, ән айту немесе
тыныс алу кезінде сұйықтықтың ең кішкентай бөлшектерімен бірге шығарылады. Бұл бөлшектердің мөлшері үлкенірек тыныс алу
тамшыларынан жұқа аэрозоль шаңына дейін өзгереді.
Сонымен қатар, вирустық инфекция ластанған беттерге тиіп, содан кейін қолды тазаламай-ақ көзге, мұрынға немесе ауызға тиген жағдайда
мүмкін.
Инфекциялық аурулар қоздырғыштарының берілу механизмі мен жолдары

Ағзадағы Берілу механизмі Берілу жолдары -24
патогенді
локализациялау
Асқазан-ішек Фекальді-оральді Су, тамақ,
жолдары байланыс-
тұрмыстық
Тыныс алу жүйесі Аэрогенді Ауа-тамшы, ауа-
шаң, тамшы-
нуклеолды.
Қан Трансмиссивті Инокуляциялық,
контаминациялық

Терінің немесе Контакті Тікелей, жанама
шырышты
қабықтардың беті
Фекальды-ауызша берілу механизмі бар
Қан, шырышты Вертикальді Жүктілік кезінде зооантропонозды инфекцияларды (мысалы,
қабаттар
сальмонеллез), түрлі-түсті фигуралармен
таралу механизмін тоқтатуға бағытталған іс-
шаралар көрсетілген
Бір инфекциялык аурудың белгілі уақыт
-25
Спорадикалық ауру аралығында бір ауданда сирек кездесуі (100
мың адамның 10 ауруға шалдвғуы)
Эпидемикалық процестің
қарқындылығына қарай

Инфекциялық аурудың белгілі бір уақыт
аралығында бірнеше ауданға кең таралуы.
Эпидемия
Мұндай жағдайда эпидемиялық індет пайда
болады.

Инфекциялық аурулардың үлкен территориялыраға,
Пандемия елді мекендерге, материк немесе бүкіл ғаламшарға
қамту жағдайы

Жоғары эпидемиологиялық қауіп тудыратын инфекциялық
аурулардың шартты тобы. Халық арасындағы өлімге
шалдығулы көбейтіп, жаппай белең алатын, үлкен аумақтарға
Аса қауіпті инфекциялар тез таралатын және адамдардың көпшілігін зақымдайтын,
адамнан адамға берілу қабілетті эпидемилық белең алулар
және эпидемиялық, пандемия тудыруға қабілетті аурулар
жатады
-26
• Антропоноздар – инфекция көзі тек адам
болып табылады (СПИД-ВИЧ, вирустық
гепатит, дизентерия);

• Зооноздар – бұл жағдайда жануарлар
(туляремия, оба, бруцеллез) инфекцияның
көзі және табиғи резервуары қызметін
атқарады;
Инфекцияның
• Зооантропоноздар- инфекция көзі жануарлар көзіне
мен адамдарға да беріледі (сібір жарасы,
бруцеллез)
байланысты
• Сапроноздар – қоздырғыштар қоршаған
ортаның басқа объектілерінде, мысалы, суда,
топырақта, ауада кездеседі (легионеллез,
газды гангрена);
Манифесті
Бірқатар клиникалық симпомдардың жиынтығымен сипатталатын инфекция түрі

Типтік Атиптік Созымалы
Инфекциялық агент
организмге енгеннен соң Қоздырғыш Организмде ұзақ уақыт
Клиникалық көбейіп, өзіндік организмде көбейеді,
типтік патологиялық
персистенция етуге
қабілетті мо-дермен
патологиялық
-27 белгілерінің процестерді қоздырады процесті тудырады зақымдынғанда пайда
бірақ клиникалық болады. Кейбір жағдайда
көріну жіне айқын клиникалық
белгілерді тудырады белгілері анық
. емес антимикробтық
терапияның немесе
бойынша қорғаныш механизмдердің
эсерінен бактериялар L-
формаға айналуы мүмкін

Симптомсыз
Инфекциялық ауруды жұқтырған, бірақ ұзақ уақыт бойы бұл аурудың
белгілерін көрсетпейтін адам. Клиникалық көрінісі болмасада , мұндай
тасымалдаушы инфекцияны басқаларға жұқтыруы мүмкін.
-28 Инфекциялық аурудың қайталануына қарай
1. Суперинфекция немесе екіншілік инфекция
- организмде жүріп жатқан аурудың үстіне басқа
қоздырғышпен қосарланған зақымдану салдарынан пайда
болатын инфекция. Бұл инфекцияның түрінен аралас
инфекцияны айыра білу керек. Мысалы, суперинфекцияда
іш сүзегі кезінде өкпе кабынуы - пневмония пайда болуы
мүмкін.

2. Реинфекция
- ауру өтіп кеткен инфекцияның қоздырғышын қайта
жұқтыру салдарынан пайда болатын инфекция.

3. Рецидивтер
- организмде айналымда қалып қойған инфекциялық агент
популяциясының әсерінен пайда болатын инфекция. Рецидив кезінде
инфекциялық аурудың клиникалык белгілерінің қоздырғыштарды
жаңадан жұқтырмай қайталануы байқалады.
-29 Қоздырғыштың санына байланысты
• Моноинфекция
- микроорганизмнің бір түрімен қозған инфекциялық ауру. Мысалы, шешек инфекциялық ауруы шешек
вирусымен қозған ауру болып табылады.
• Аралас инфекция
- немесе миксталар адам организмінің қоздырғыштың бірнеше түрімен бір уақытта зақымданғанда пайда
болатын инфекциялар түрі. Аралас инфекция моноинфекцияға қараганда ауырлау өтеді. Оларға: бактериялар,
вирустар, микоплазмалар бірігіп қоздыратын көптеген аурулар жатады. Мысалы, тұмау вирусы мен
стафилококтар тудырған өкпе қабынуы - пневмония. Аралас инфекция кезінде микробтық қарым-қатынас әр
түрлі болады.

Егер микроорганизмдер өзара
патогенділік әсерді тежейтін
Егер микроорганизмнің Басқа
болса, оларды антагонистер деп
бір түрі ауру барысын микроорганизмдер
атайды. Мысалы, ішек
қаркындатса, оларды дің белсенділігіне
таяқшасы патогенді
активаторлар, ауру әсер етпейтін
сальмонелла, шигелла,
барысын бәсеңдетсе, микроорганизмдер
стрептококтар және
оларды ингибиторлар ді индифференттер
стафилококтардың
деп атайды. деп атайды
белсенділігін тежейді.
.
-30
Қоздырғыштың макроорганизмде орналасуына байланысты
жіктелуі:

1. Ошақты инфекциялық ауру
- инфекциялық процестің шектелген жергілікті бір ошақта жалпы организмге таралмай өтуі.
Мысалы, сыздауықта стафилококтар лимфалық бездердің түйінінде, баспа ауруында
стрептококтар көмекей бездерде, конъюнктивитте қоздырғыш көз коньюнктивитінде болады.
Бірақ макро- және микроорганизм арасындағы теңдік ауытқыған жағдайда ошақгы инфекция
генерализацияланған инфекцияға айналып кетеді.
2. Генерализацияланған инфекция
қоздырғыштың алғашқы ошақтан лимфа немесе қан айналу жүйесі арқылы бүкіл организмге
таралған жағдайда дамиды. Қан бұл жағдайда механикалық тасымалдағыш болып табылады,
себебі онда қоздырғьпп көбейе алмайды. Қоздырғышты гемотогенді жолмен таралуының
нәтижесінде бактериемия және вирусемия дамиды.
Қортынды
Инфекциялық аурулардың себеп факторы қоздырғыш (микроорганизм)
болып табылады. Ол адам денесімен күрделі биологиялық өзара әрекеттесуге
енеді, нәтижесінде инфекциялық процесс, содан кейін жұқпалы ауру пайда
болады. Әдетте, әр жұқпалы аурудың өзіндік қоздырғышы болады. Бір аурудың
бірнеше қоздырғышы (сепсис) болуы мүмкін ерекше жағдайлар бар. Мысалы,
стрептококк әртүрлі ауруларды тудыруы мүмкін - тонзиллит, скарлатина. Жыл
сайын жұқпалы аурулардың жаңа қоздырғыштары ашылуда.

Жұқпалы аурулардың қоздырғыштарымен кездескенде адамдар әрдайым
ауырмайды. Бұл адам ағзасының патогендік микробтарға туа біткен немесе
алынған қарсылығына байланысты болуы мүмкін. Жұқпалы аурулардың
алдын алуда инфекцияның алдын алу шараларын үнемі сақтау маңызды.
Адам ағзасында патогендік микробтардың ену жолында ағзаның
қорғаныс кедергілері бар: құрғақ таза сау тері, тұз қышқылы және асқазан
ферменттері, лейкоциттер қанға айналады, олар қоздырғыштарды ұстап,
жояды.

-31
-32 Қолданылған әдибиеттер тізімі

• "Жұқпалы аурулардың классификациясы" сілтеме: http://poliklinika74spb.ru/people/
• "Инфекциялық аурулар" сілтеме: http://fbuz.20.rospotrebnadzor.ru/profilaktika_infektcii/145778/
• Аитов К.А., Борисов В.А., Малов И.В. Инфекционные болезни: введение в специальность (учебно-методическое
пособие). – Иркутск, 2007. – 106 с. Сілтеме: https://mir.ismu.baikal.ru/src/downloads/d1aa65e1_obschie_voprosy_-
_metodicheskoe_posobie.pdf
• "Введение в курс инфекционных болезней«, Харьковский национальный медицинский университет, кафедра
инфекционных болезней, профессор, д. мед.н. Бондаренко А.В.

Ұқсас жұмыстар

Микробтардың микроорганизмге енуі

Инфекциялық ауру

Етеккір циклның бұзылыстары

Стафилококктардың патогенді ферменттері

Инфекциялық емес аурулардың негізгі факторлары

Вирустар әлемі

Инфекциялық үрдістің патофизиологиясы

Эпидемиялық процестің аймақ және уақыт бойынша көрінуінің сипаттамасы

Ауру ошағын жою бойынша жоспарды қадағалау

Балық өнімдерін балықтардың бактериалдық ауруларына байланысты сараптау және санитариялық бағалау

Пәндер