Пластидтер және эргастикалық заттар

Презентация қосу

Пластидтер
және
эргастикалық
заттар
ЖОСПАР

Пластидтерің шығу тегі

Пластид типтері және олардың маңызы

Эргастика ұғымы

Эргастикалық заттар

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Пластидтер эукариотты өсімдік жасушасының
органоидтары.Алғаш пластидтер туралы
мәліметтерді 1676 ж голландиялық биолог А.Левенгук
өз еңбектерінде келтірді.1882 ж неміс ғалымы Андреас
Шимпер айналысып оны үш типке бөлді.
Пластидтер (грек тілінен plastides - жасайтын, түзейтін) - эукариотты өсімдік
жасушасының органоидтары. Әрбір пластидада кос мембраналық құрылысы
бар. Олар пішіні, мөлшері, құрылысы мен қызметтері бойынша әртүрлі. Түсі
бойынша жасыл пластидтер, (хлоропласттар), сары-ашық қызыл және қызыл.
(хромопласттар) және түссіз, (лейкопласттар) ажыратылады. Пластидтер
меристемалық жасушалардың пропластидалардан онтогенезде біртұтас шығу
тегі бар. Пластидалардың өзара айналулар мүмкін.
Хлоропласт (грек. chloros — жасыл және plastos
− соғып жасау) − фотосинтез процесін жүзеге
асыратын өсімдіктердің клеткаішілік органоиды.
Хромопластар (хромо… және грек. plastos −
сомдалған) − ішкі құрылысы онша айқындалмаған,
пигмент әсерінен сары, қызғылт сары, қызыл,
кейде қызыл қоңыр түске боялған өсімдік клеткасы
Лейкопластар (гр.
leukos− ақ және plastos
− жасалған) − өсімдік
жасушасындағы түрлі
пішіндегі, (шар тәріздес,
сопақ, эллипса тәріздес
және т.б.), түссіз
пластидтер.
Эргастика сөзі грек тілінен
шыққан сын есім эргон, бұл
жұмыс дегенді білдіреді. Кейбір
авторлардың айтуынша, бұл
термин ботаникада шамамен
1869 жылы қолданыла
бастаған, алайда биолиттермен
(эргастикалық заттар
шығаратын минералданған
денелер) жүргізілген
зерттеулерде көрсетілген
мерзімге дейін айтылады.
Өсімдіктердің қоректік заттар қоры
– майлар, белоктар, көмірсулар
өсімдіктерге қажет және әртүрлі
уақытта пайдаланылады
Майлар май тамшылары ретінде
клетка органелласы – сферосомода
жиналады. Әсіресе, майға
өсімдіктердің тұқымдары мен
жемістері бай
Белоктар— протеиндер клетка
шырынында жиналады. Вакуоль
солғанда алейрон дәндері түзіледі.
Белоктарға астық және
бұршақтұқымдас өсімдіктері бай.

Көмірсулар— өсімдіктерде кең
тараған қоректік қор заты. Суда
еритін көмірсулар – глюкоза,
фруктоза, сахароза, инулин клетка
шырынында жиналады.
Крахмал өсімдіктерде кең тараған қоректік қор заты
болып саналады. Ассимиляциялық (алғашқы) крахмал
хлоропластарда фотосинтез нәтижесінде түзіледі. Қорға
жиналған (соңғы) крахмал түссіз пластидтер
лейкопластар қатысуымен түзіледі және крахмал
дәндері түрінде тамырда, түйнекте, тұқымда, сабақтың
ішкі құрылысында жиналады. Крахмал дәндері
лейкопластар ішінде түзуші орталық пайда болады да,
айналасында крахмал қабаттары түзіледі. Крахмал
дәндері түзуші орталық санына байланысты үшке
бөлінеді. Жай крахмал дәнінде түзуші орталық саны
біреу болады және айналасында крахмал қабаттары
орналасады. Күрделі крахмал дәндері түзуші орталық
саны бірнешеу болады және айналасында крахмал
қабаттары болады. Жартылай күрделі крахмал
дәндерінде түзуші орталық саны бірнешеу және әрбір
орталықтың өз қабаты бар және барлық дәндерге ортақ
крахмал қабаттары да болады.
Минералды тұздардың
кристалдары вакуольдің клетка
шырынында кездеседі. Оның
ішінде қымыздық қышқыл кальций
кристалдары кең тараған.
Кристалдар формасы әртүрлі,
жекелеген, друздар-
кристалдардың жұлдызша тәріздес
бірігуі, рафидтер- ине тәріздес
клеткалардың шоғыры
Пайдаланылған
әдебиеттер тізімі
https://kk.m.wikipedia.org/wiki/Пластидтер
https://malimetter.kz/plastidter-zhane-onyn-turleri
/
https://malimetter.kz/plastidter-zhane-onyn-turleri
/
https://kk.warbletoncouncil.org/sustancias-
ergasticas-3518
Назарларыңы
зға рақмет!

Ұқсас жұмыстар

ПРОТОПЛАСТАРДЫ БӨЛІП АЛУ

Қос мембраналары органоидтар. Пластидтер. Ядро. Митохондрия

Екі мембраналы органоидтар. Пластидтер. Митохондриялар

Жасуша компоненттері

Жасуша орталығы

Клеткаға дейінгі ағзалар

Прокариотты және эукариотты жасушалардың жалпы морфологиясы

Жасуша

Цитоплазма Ядро қабықшасы органоидтар

Өсімдіктер географиясы

Пәндер