Несие беру

Несие түрлері және формалары.

Несиелендіру кезеңдері

Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті

Несие деген не? Анықтама

«Несие» (кредит) сөзі латынның «credo» деген сөзінен аударғанда «сенемін» деген мағынаны білдіреді.

Несие деп мерзімділігі, қайтарымдылығы және пайыздың төленуі жағдайында ақшалай немесе тауарлық нысанда берілетін қарызды айтады.

Несие

Несие жүйесі

- бұл несиелеу нысандарының және әдістерінің, несиелік қатынастардың жиынтығы, яғни несие жүйесі банктік, коммерциялық, тұтынушылық, мемлекеттік және халықаралық несиелер арқылы көрініс табады. Несие жүйесі несиелеудің негізгі принциптеріне сәйкес, ақша қаражаттарын жасаушы, жұмылдырушы және ұсынушы несиелік институттардың жиынтығын сипаттайды. Несие жүйесі банктік жүйеден және банктік емес қаржы-несие институттарынан құралады.

Несиелік келісім

- бұл несиелік шарттың талаптарын құжаттайтын заңды күші бар келісімшарт. Ол ақша немесе несие беруші адам немесе тарап арасында жасалады.

НЕСИЕНІҢ КЕҢ ТАРАҒАН НЫСАНДАРЫ

Коммерциялық несие тауарды төлем мерзімін кейінге қалдырып сату кезінде орын алады.

Банктік несие банктердің кәсіпкерлерге және басқа да қарыз алушыларға қарыз ретінде беретін ақша қаражаттарын білдіреді.

Мемлекеттік несие - мемлекеттің халыққа пайызбен немесе мақсатты түрде пайызсыз түрінде беретін қарыздары мен қазыналық міндеттемелері.

Тұтынушылық несие - халыққа тұрғын үй, көлік құралдарын сатып алу, жолдамаларын, қымбат тұратын тұтыну тауарларының ақысын төлеу, т. б. үшін бөлінетін несие.

Халықаралық несие - валюталық және тауарлық ресурстарды қайтарылымдылық және пайыздар төлеу шарттарымен беру бойынша байланысты халықаралық экономикалық қатынастар сферасындағы қарыз капиталының қозғалыс формасы.

Лизинг

машиналарды, құрал-жабдықтарды және басқа да материалдық құралдарды ақшалай емес формада жалға беру.

Факторинг

бөтеннің қарызын сату-сатып алу немесе сенімхат арқылы коммерциялық операциялар жүргізу.

Фарфейтинг

қарызды банкке сатумен байланысты ұзақ мерзімді факторинг, қарызды өндіріп алу мерзімі 1-5 жыл аралығын қамтиды.

Нарықтық экономикасы дамыған елдерде несие берудің жаңа нысандары пайда болды:

Несиелеу процесі мынадай кезеңдерді қамтиды:

Несиеге деген өтінішті қарау;

Несиелік қабілетін талдау;

Несиелік келісімшарт жасасу;

Несие беру;

Несиелік мәміленің орындалуына бақылау жасау.

Несиелік саясат - банктің несиелік жұмысын ұйымдастыру негізін және несиелеу процесіне қажетті құжаттар жүйесін жасау шарттары.

Несиелеу механизмі - несиенің берілу және қайтарылу әдіс - тәсілдерін және несиелеу процесін, сондай - ақ несиенің қозғалысына бақылауды қамтитын несиелік механизмнің құрамдас бөлігі.