Психоактивті зат

ПБЗ-ды анықтайтын лабораториялық зерттеу тәсілдері

Орындаған: Жайсаңбай Б.

Қожа Ахмет Яссауи атындағы халықаралық қазақ-түрік университеті

БӨЖ

Жоспар

Кіріспе

Психоактивті зат

Негізгі бөлім

Наркомания (нашақорлық) синдромы

Психоактивті заттардың түрлері

ПБЗ-ды анықтайтын лабораториялық диагностика

Қорытынды

Кері байланыс

Бейне сілтеме

Пайдаланылған әдебиеттер

Тақырыптың мақсаты мен міндеті

Қазіргі күні ауытқушы мінез-құлық арасындағы ең жиі кездесетіні, әрі қауіптісі жеткіншектік жаста психотропты заттарды қолдану болып есептеледі. Бүгінгі таңда бұл мәселе мемлекеттік деңгейге жетіп отыр, себебі есірткі және психотропты заттарды қолданатын жеткіншектер санының өсуі мен жастар арасындағы заң және құқық бұзушылық көбеюде.

Білім беру жүйесінде профилактикалық бағдарламаларды әзірлеу арқылы есірткілер мен психоактивті заттарды тұтынуға байланысты, олардың зияны және салдары туралы балалар, жасөспірімдер мен жастардың хабардылық деңгейін арттыру;

Психоактивті зат - бір рет қабылдау кезінде субъективті жағымды психикалық көтеріңкі көңіл-күй, эйфория, белсенділіктің көтерілуі, тыныштандыратын, ал жүйелі түрде қолданғанда психикалық және физикалық тәуелділікті шақыратын химиялық зат.

ПАЗ-ды шектен тыс қолдану психикалық-физикалық тәуелділікке әкеледі. Ұзақ уақыт салынып ішу тұлғаның өзгерісіне дегредацияға және әлеуметтік адаптацияның болуына әкеледі.

Психоактивті зат

Наркомания (нашақорлық) синдромы

Нашақорлық (гректің nark - қимылсыздық, mania - ессіздік, құштарлық мағанасында) - есірткі құрамдас немесе психотроптық, яғни оларға ұқсас заттарға тәуелділіктен туындайтын организмнің аса ауыр және тұрақты тәндік, психикалық өзгеруіне, бұзылыстарына, кейде өлімге әкелетін дерт. «Есірткілерді тұтыну», «нашақорлық» және «наркотизм» сөздерінің мағанасын ажырата білген жөн. Есірткілік заттарды тұтыну алкоголь мен темекі тұтынуға ұқсас: бұлардың бәрі «зиянды ләззаттарға» жатады, өйткені олар тұтынушыға субъективтік ләззат сезімін сыйлайды, бірақ организмге зиянын тигізеді. Есірткілік заттарды тұтыну тек «ләззат алу» ғана емес, сондай-ақ дәрігермен дәрілік препарат (ауруды басатын, ұйықтататын, психостимулятор) ретінде берілуі мүмкін. Егер есірткілерді тұтыну үзіліссіз және үнемі болса, тұтынушының организмінде өзгерістер болады, нәтижесінде есірткілерден болатын тәндік немесе психикалық тәуелділік туындайды.

Үнемі есірткілерді тұтынуға құштарлық нашақорлық деп аталады.

Есірткілер немен қауіпті?

Есірткілерді тұтыну психикалық және тәндік тәуелділікке, адам тұлғасының кейде азғындалуға дейін өзгеруіне, денсаулығының нашарлауына (ауруларға және асқынуларға) әкеліп соғады және өміріне қауіп төндіреді.

Есірткі тұтынатын жасөспірімдер мен жастар өздерін қоғамға және Заңға қарсы қояды, олардың болашағы жоқ. Нашақорлыққа шалдыққан науқас өмірінің орташа ұзақтығы 2-3 жыл.

Есірткі мен психотропты заттарды қолданудың әлеуметік-психологиялық салдары:

Нейротропты заттар

Нейротропты препараттар-жүйке жүйесіне әсер ететін дәрілердің кең тобы: орталық және перифериялық. Олар жүйке жүйесінің әртүрлі бөліктерінде (орталық) жүйке қозуының берілуін тежейді немесе ынталандырады, перифериялық нервтерде жүйке ұштарының сезімталдығын төмендетеді немесе арттырады, синапс рецепторларының әртүрлі түрлеріне әсер етеді.

Психоактивті заттардың түрлері

Лабораториялық диагностика

Зәр арқылы есірткіні анықтау диагностикасы;

Қан арқылы есірткіні анықтау диагностикасы;

Сілекей арқылы есірткіні анықтау диагностикасы;

Шашты есірткіні анықтау диагностикасы;

Тырнақтарда есірткіні анықтау диагностикасы;

Шайындылар бойынша есірткіні анықтау диагностикасы;

Сыртқы келбет бойынша есірткіні анықтау белгілерін анықтау;

Зәр арқылы есірткіні анықтау диагностикасы

талдау әдісі - бұл әдіс есірткінің келесі кластарын қолдану фактісін анықтауға талдау жасауға мүмкіндік береді: опиаттар, марихуана, амфетаминдер, барбитураттар, кокаин, эфедрон, бензодиазепиндер, фенциклидин, никотин, extasy және басқалары

Есірткіні тексерудің химиялық-токсикологиялық әдісі:

Аталған топтардың біріне: опиаттарға, метадонға, каннабиноидтарға, амфетаминдерге, кокаинге, барбитураттарға, фенциклидинге, бензодиазепиндерге несептің поляризациялық-флуоресценттік иммуноанализі (ПФИА) ;

Несептегі есірткі және психотроптық заттарды есірткі және психоактивті заттар тобына (опиаттар немесе басқа топтар) иммуноферментті талдау (ИФТ) ;

Несептегі есірткіні хромато-масс-спектрометрия әдісімен талдау;

Газ сұйықтығы хроматография әдісімен несепті алкогольге зерттеу.

Қан арқылы есірткіні анықтау диагностикасы

Тоқсандық (кварталдық) тест - бұл әдіс есірткінің келесі кластарын қолдану фактісін анықтауға талдау жасауға мүмкіндік береді: опиаттар, Каннабиноидтар, амфетаминдер, барбитураттар, кокаин, эфедрон.

Химиялық-токсикологиялық әдіс-есірткіні қан арқылы тексерудің химиялық-токсикологиялық әдістері зәрді зерттеумен бірдей.

Сілекей арқылы есірткіні анықтау диагностикасы

талдау әдісі - сілекейдегі есірткіні әдіспен анықтау үшін наркоскрин сынақтары қолданылады. Есірткі заттарын анықтауға арналған бір сатылы наркоскрин сынағы-бұл адамның сілекейіндегі есірткі заттары мен олардың метаболиттеріне жедел тест. Тест амфетаминге (АМР) - 50 нг/мл үшін есірткі заттары мен олардың метаболиттерінің шекті концентрацияда болуын (анықтау сезімталдығы, ең аз анықталатын концентрация) сілекейді талдау үшін қолданылады.

Атауы

Қысқаша атауы

Мөлшері

Метамфетамин

(МЕТ)

50 нг/мл

Опиаттар

(МОР)

40 нг/мл

Кокаин

(СОС)

20 нг/мл

Каннабиндер

(ТНС)

4 нг/мл

Бензодиазепиндер

(ВZ0)

40 нг/мл

Сілекей арқылы есірткіні анықтау диагностикасы

Аппараттық анализатордың көмегімен. Dräger DrugTest 5000 жүйесі екі негізгі компоненттен тұрады: Drager DrugTest жиынтығы және Drager drugtest 5000 анализаторы. Жүйе амфетаминдер, синтетикалық амфетаминдер, опиаттар, кокаин және метаболиттер, бензодиацепиндер және каннабиноидтар сияқты психоактивті заттардан сілекей үлгілерін тез және дәл тексереді, сонымен қатар дәл диагностикалық бағалау мен деректерді басқаруды қамтамасыз етеді.

Dräger drugtest 5000 сенімді және оңай жұмыс істейтін анализаторы-бұл Drager DrugTest жиынтықтары арқылы жиналған сілекей үлгілеріндегі есірткіні жергілікті сапалы өлшеуге арналған мобильді оптоэлектрондық жүйе.

Шаштан есірткіні анықтау диагностикасы

Шашқа арналған есірткіні талдау әдісінің артықшылықтары:

Адамның есірткі заттарын соңғы айларда кем дегенде бір рет қабылдағанын анықтау мүмкіндігі;

Созылмалы және жедел тұтынуды ажырату мүмкіндігі;

Жоғары сезімталдық және сенімділік;

Үлгілерді алудың қарапайымдылығы және бағасы жағынан арзандығы.

Тырнақтардан есірткіні анықтау диагностикасы

Есірткіге байланысты тырнақтарды талдау ұзақ уақыт бойы психоактивті заттарды қолданудың ықтимал фактілері туралы хабарлайды;

Тырнақтың толық жаңаруы орташа есеппен 170-180 күнді алады, ал қолдардағы тырнақтың өсу уақыты шамамен 130 күнді құрайды. Тырнақтардағы психоактивті заттардың концентрациясы шаштағы есірткі концентрациясынан жоғары немесе оған тең. Сондықтан, тырнақтың күніне 0. 1 мм өсетінін ескере отырып, тырнақ пластинасының тілімін талдау арқылы алыс өткенде есірткі мен психоактивті заттарды қолдану фактілері туралы қорытынды жасауға болады.

Талдауға берілген кесілген тырнақ пластинкасы 5-6 ай бұрын есірткіні қолдану мүмкіндігі туралы ақпарат береді. Анестезия хронологиясын, яғни әртүрлі уақыт кезеңдерінде есірткіні қолданудың қарқындылығын тек тырнақтың бүкіл тақтайшасын зерттеу арқылы алуға болады, бұл көп жағдайда мүмкін емес. Бұл биологиялық материал, әдетте, мәйіттен алынады және қайтыс болған адамның есірткіге тәуелді екенін анықтауға мүмкіндік береді.

Есірткіге арналған тырнаққа талдау жасау сізге ұзақ уақыт бойы жүйелі анестезия туралы хабарлайды. Қосымша зәр, сілекей немесе қан анализі есірткіні қолдануды бағалауға мүмкіндік береді.

Шайындылар бойынша есірткіні анықтау диагностикасы

Шайындылар бойынша есірткіге талдау жасау адамның есірткімен жанасуға қатыстылығын анықтауға мүмкіндік беретін жаңа технология болып табылады.

Есірткі тұтынған күдіктіден есірткіге талдау жасауға келісім алу үшін онымен сөйлесу әрдайым мүмкін емес. Мұндай жағдайларда, кейде есірткі тұтынушысының білместен, заттардың бетінен жуу арқылы есірткіге талдауға тапсырыс беру орынды болады.

Сонымен, амфетамин, кокаин, метамфетамин, каннабиноидтар, кетамин, мескалин, псилоцибин және басқа да көптеген препараттарды қолданатын адам оларды қолында ұстайды. Содан кейін ол осы қолдарымен, ұялы телефонды, компьютер тінтуірін, пернетақтаны, ал машинада руль мен редуктордың тұтқасын ұстай алады. Бұл заттардың аталған беттері, олар көбінесе есірткі бөлшектері болып табылады.

Сыртқы келбет бойынша есірткіні анықтау белгілері

ЖАЛПЫ БЕЛГІЛЕР:

Ұйқысыздық, көздері қызыл, сулы, көздің көрінісі-бос, тәбет жоқ немесе жоғарылайды, салмақтың өзгеруіне байланысты қозғалыстардың үйлестірілуі өзгереді

Гиперактивтілік немесе летаргия, серуендеу, суық және терленген алақандар, бет-әлпеті бозаруы немесе қызаруы, мұрынның ағуы, мұрынның бітелуі, жөтел суық тию, жүрек айну, құсу, қатты терлеу, қолдар мен аяқтардағы діріл және қышу, жүйке, киімнің ерекше иісі, темекі шегуге деген қажеттілік, ақшаға деген қажеттілік, ұмытшақтық, жұмысқа, оқуға, отбасына, адалдыққа деген қызығушылықтың жоғалуы.