ИНТЕРАКТИВТІ ОҚЫТУДЫҢ ЗАМАНАУИ ӘДІСТЕРІ

Презентация қосу

ИНТЕРАКТИВТІ ОҚЫТУДЫҢ ЗАМАНАУИ ӘДІСТЕРІ

Даркенов Құрманғали Газезұлы «Аймақтану»
кафедрасының профессоры, Халықаралық
қатынастар факультеті
Интерактивті оқыту дегеніміз не?
Интерактивті оқу (оқыту) – әрекет көмегімен және
әрекет арқылы үйрену (үйрету).
нақты нәтижелерге жеткізетін ең тиімді жол деп
есептеледі, себебі адамның жадында бірінші кезекте тек
өзінің әрекеттері мен өз қолымен жасағаны қалады.
Ағылшын тілінен келген «interaktiv» сөзіндегі «inter»
«өзара» мағынасын, ал «akt» «әрекет жасау» дегенді
білдіреді.
интерактивті әдістер – үйретуші мен үйренушілердің
өзара әрекеттесуін оқытудың негізі деп танитын және
сондай қатынасқа ықпал жасайтын әдістер.
Конфуций 2500 жыл бұрын «Маған айтып берсең –
ұмытып қаламын, көрсетсең – есте сақтармын, ал
өзіме жасатсаң – үйренемін» деген екен
Білім берудің кейбір тәсілдерін қолданғанда
ақпараттың 24 сағат ішінде есте сақталуы
№ Тәсілдер Есте сақталу
деңгейі
1 Лекция 5%
2 Кітапты, мәтінді оқу 10%
3 Аудио және видео құралдарды 15%
қолдану, жазу
4 Кесте, сурет, жоба басқа да 30%
көрнекіліктерді көрсету
5 Пікірталас, талқылау 50%
6 Практикалық іс әрекеттер 75%
7 Үйренген білімді дереу қолдану, 90%
басқаларды үйрету
Интерактивті оқыту
Білім беруде оқытудың бірнеше моделі
қолданыста:
пассивті – білім алушы оқытудың “нысаны” ретінде
ғана (Білім алушы тыңдайды және көреді)

Білім
алушы
Оқытуш Білім
ы алушы
Білім
алушы
Интерактивті оқыту
Білім беруде оқытудың бірнеше моделі
қолданыста:
активті не белсенді моделде – оқытудың білім
алушы дербес субъектісі ролінде болады
(шығармашылықпен тапсырма орындайды, өзі
дербес жұмыс жасайды)
Білім
алушы
Оқыту Білім
шы алушы
Білім
алушы
Интерактивті оқыту
Білім беруде оқытудың бірнеше моделі қолданыста:
интерактивті – inter (бірге, өзара), akt (жасау, әрекет ету) Оқыту
үрдісі барлық білім алушылардың үнемі, белсенді өзара қимыл, іс
әрекетімен жүзеге асырылады. Студент пен оқытушы оқытудың тең
құқықты субъектілері. Оқытудың интерактивті моделін қолдану
өмірдегі жағдайларды моделмен, үлгімен жеткізу, рөлдік ойындарды
пайдалану, проблеманы бірге шешуді қарастырады. Оқу үрдісінде
қандай да бір идеяның немесе қатысушының басымдылығына жол
берілмейді.
Білім
алушы
Оқыту Білім
шы алушы
Білім
алушы
Оқытудың интерактивті
технологиясы
– бұл ұжымдық, бірін бірі
толықтыратын , білім алушының оған
қатыспай қалуы мүмкін емес оқытуды
ұйымдастыру үрдісі, ол таным
процесінде оқып үйренуде оған барлық
қатысушылардың өзара бірлесіп
әрекет жасауына негізделген.
Дәстүрлі оқыту мен интерактивті оқудың
айырмашылықтары
Дәстүрлі білім беру Интерактивті оқу
(білімді жинақтауға (білімді өздігімен игеруге негізделеді)
негізделген)
Оқытушы Білім көзі, белсенді үйретуші Таным процесі мен үйренуді
ның «біліммен бос ыдыстарды» ұйымдастырушы, бағыт-бағдар сілтеуші,
ролі толтырушы, білім алушылардан проблемалық түрде білім алушылар
анағұрлым көп білуші, «солист», түйсінетін және талдайтын болмысты
«жалғыз актерлі театр» актері құрастырушы
Білім Ырықсыз, бәсең, айтқанды Белсенді, өз біліміне деген
алушының орындаушы, қайталаушы, жауапкершілікті түсінуші, білімді өздігінен
ролі тыңдаушы үйренуші, өз қажеттіліктерін айқындаушы
Оқытушы Мәліметтер мен ақпараттар Білім алушыларда мынадай қабілеттерді
әрекеттері береді; дамытуға ұмтылуға:
Өзі жасаған қорытындылар мен - Өзіндік әрекеттер мен көзқарас
тұжырымдарды келтіреді; қалыптастыру мен дамыту;
Тапсырмалар береді; - Ақпаратты өздігінен игеру, талдау шешім
Оқушылардың білімін қабылдау, жаңа мазмұн құру;
тексереді; - Проблеманы айқындау және оны шешу
жолдарын қарастыра білу;
- Келіссөздер және пікірталас жүргізе білу
- Өз сөзіне иландыру және бітімге келе
білу
Дәстүрлі оқыту мен интерактивті оқудың айырмашылықтары

Білім алушы - Бастамашылық пен ынта - Білімді өзідігімен игереді.
әрекеттері көрсетпейді, олардың есіне өз Олар білімді өзіндік
міндеттерін жиі салып әрекеттерін түсінік, ойлар, идеялар,
қадағалап, бақылап отыру керек; көзқарас деп түсінеді.
- Сабақта енжарлық пен - Өз біліміне деген
ықтиярсыздықты байқатады; жауапкершілігі жоғары,
- Бәсеңдік пен ынтасыздыққа оларға еш қысым жасаудың
беріліп, қорытынды нәтижеге деген қажеттілігі жоқ.
қызығушылығы мен жауапкершілігі - Бастамашыл, белсенді.
жоқ;

Әдістемелік Білім дайын күйінде беріледі, Білім дайын түрде
ұстаным шығармашылыққа жол берілмейді. берілмейді, білімді
Оқу не оқыту есте сақтау деп күмәнданып қабылдау. Бұл
түсініледі. ұстаным диалогтық қарым-
қатынас, сыни көзқарас пен
шығармашылық
белсенділікке негізделеді.
Дәстүрлі оқыту мен интерактивті оқудың айырмашылықтары

Әдістемелік Монолог, Диалог, еркіндік, қысымнан
тәсілдер авторитаризм, қысым арылу, өзінділік, мәдени
жасау, жасандылық, ықпал.
ұрандар, «мәдени
жаншу» (диктат)
Проблема Проблемалардың пайда Проблемалардың пайда
ларға болуы сәтсіздік, болғаны оларды шешу
қатынасы жеңіліс деп түсініледі жолдарын іздестіруге
бастайды.

Негізгі Адамдардың күнделікті Күнделікті болмысты адам
мақсаты талапқа бейімделуі, қажеттілігіне сәйкес түбегейлі
«біліктілік» тұжырымы өзгерту, «құзыреттілік»
бойынша білім, білік тұжырымы бойынша терең
дағды беру білім алу үшін тиімді орта мен
жағдай жасау
Интерактивті оқыту әдістері
1. Жұптасып жұмыс жүргізу - Работа в парах
2. Айналым – карусель
3. Аквариум
4. Броундық қозғалыс - Броуновское движение
5. Шешім ағашы – Дерево решений
6. Позиция таңдау - Займи позицию
7. Кейс-стади (нақты жағдайды талдау)
8. Рөлдік ойын – Ролевая игра
9. Зерттеу (жобалар) - Исследования (проекты)
10. Семинар – пікірталас – Семинар-дискуссия
11. Ой қозғау – Мозговой штурм
12. Дөңгелек стол - Круглый стол
13. Іскерлік ойын - Деловая игра
1. Жұптасып жұмыс істеу – 2. Айналым - екі шеңбер
студенттер берілген құрылады: ішкі және сыртқы
Ішкі шеңберде студенттер
тақырып бойынша бір біріне қозғалыссыз отырады, ал
сұрақ қоюға және сыртқы студенттер 3 минут
оған жауап беруге үйренеді. сайын ауысады. Осылай, олар
Работа в парах: студенты бірнеше минутта бірнеше
тақырыпта пікір алсып
учатся задавать друг әңгімелесушіні өз пікірі
другу вопросы по заданной дұрыстығына сендіруге
теме и отвечать на них. тырысады.
Карусель - образуется два
кольца: внутреннее и
внешнее. Внутреннее кольцо-
это сидящие неподвижно
студенты, а внешнее -
студенты через каждые 3
минут меняются. Таким
образом, они успевают
проговорить за несколько
минут несколько тем и
постараться убедить в своей
правоте собеседника.
3. Аквариум – бірнеше 4. Броундық қозғалыс –
студенттер мәселе бойынша берілген тапсырма бойынша
өзара пікір алысады, ал студенттердің мәлімет
басқалары бақылап отырады жинау мақсатында
және талдайды.
Аквариум - заключается в том,
дәрісханада еркін
что несколько студентов қозғалуына мүмкіндік береді.
разыгрывают ситуацию в круге,
а остальные наблюдают и Броуновское движение
анализируют. предполагает движение
студентов по всей аудитории
с целью сбора информации
по предложенной теме.
5) Шешім ағашы – топ студенттері сан жағынан
бірдей 3 немесе 4 шағын топтарға бөлінеді. Әрбір топ
берілген тапсырма бойынша бірлесіп талдайды да өз
ағаштарына (ватманға) пікірлерін жазады. Одан кейін
топтар ауысады да көршілерінің ағаштарына өз ой
пікірін жазады.
Дерево решений - группа делится на 3 или 4
подгруппы с одинаковым количеством студентов.
Каждая подгруппа обсуждает вопрос и делает записи на
своем «дереве» (лист ватмана), потом группы меняются
местами и дописывают на деревьях соседей свои идеи.
6) Позиция таңдау - белгілі бір шешім, пікір
оқылады студенттер «ИӘ» немесе «ЖОҚ» сөзбен
плакатқа келеді, содан соң өз таңдаған позициясын
түсіндіреді.
«Займи позицию». Зачитывается какое-нибудь
утверждение и студенты должны подойти к плакату
со словом «ДА» или «НЕТ». Затем каждый объясняет
свою выбранную позицию.
7) Сase-study немесе нақты жағдайды талдау – білім алушының
танымдық қызыметін ұйымдастыруда тиімді және неғұрлым кең
тараған әдістердің бірі. Нақты жағдайды талдау әдісі күмәні көп
өмірлік және өндірістік міндеттерді талдау қабілетін дамытады Нақты
жағдайға тап болғанда, студент, онда мәселе бар ма, ол неден тұрады,
жағдайға өзінің көзқарасын анықтау керек.
Сase-study (анализ конкретных ситуаций) – один из наиболее эффективных и
распространенных методов организации активной познавательной
деятельности обучающихся. Метод анализа конкретных ситуаций развивает
способность к анализу нерафинированных жизненных и производственных
задач. Сталкиваясь с конкретной ситуацией, студент должен определить: есть
П в чем она состоит, определить свое отношение к ситуации.
ли в ней проблема, Н
р Ш
ә
о е
т
б ш
и
л і
ж
е м
е
м і
сі
а
8) Рөлдерді ойнау – мынадай басты белгілерімен сипатталатын
оқытудың белсенді әдістерінің бірі: - пайда болған міндеттер
мен проблемаларды шешуде қатысушылар арасында рөлдерді
бөлу арқылы шешім қабылданады. Мысалы, рөлдерді ойнау
әдісі көмегімен өндірістік кеңесті немесе саяси процесті
имитациялау мүмкіндігі туады.
Разыгрывание ролей – игровой метод активного обучения,
характеризующийся следующими основными признаками: -
наличие задачи и проблемы и распределение ролей между
участниками их решения. Например, с помощью метода
разыгрывания ролей может быть имитировано
производственное совещание или политический процесс.
11) Ой қозғау (ми шабуылы, брейнсторминг) – ғылыми және
практикалық проблемаларды шешуде жаңа идеяларды іске
асыруда кең қолданылатын әдіс. Оның мақсаты – проблеманы
шешуде дәстүрлі емес жолдарды іздестіру бойынша ұжымдық
ойлау қызметін ұйымдастыру. Оқу процесінде ой қозғау әдісін
қолдану келесі міндеттерді шешеді:
- студенттердің оқу материалын шығармашылықпен меңгеру;
- теориялық білімді практикалық біліммен байланыстыру;
- білім алушылардың оқу-танымдық қызметін белсендіру;
- өзекті міндеттерді шешуде
Мозговой штурм (мозговая атака, брейнсторминг) - широко применяемый
способ продуцирования новых идей для решения научных и практических
проблем. Его цель — организация коллективной мыслительной деятельности
по поиску нетрадиционных путей решения проблем.
Использование метода мозгового штурма в учебном процессе позволяет
решить следующие задачи:
• творческое усвоение студентами учебного материала;
• связь теоретических знаний с практикой;
• активизация учебно-познавательной деятельности обучаемых;
• формирование способности концентрировать внимание и мыслительные
усилия на решении актуальной задачи;
• формирование опыта коллективной мыслительной деятельности
Интерактивті оқыту тараптар арасындағы контакт, қарым
қатынас, бірлескен жұмыс арқылы жүзеге асырылады

Бір бірімізді, тыңдай білейік
Бірлескен жұмыста актерлер мен көрермендер жоқ, бәрі
де қатысушылар!.
Әрбір қатысушы өз пікірін білдіруі керек.
Біреу сөйлегенде, оның сөзін бөлмейік!
Жеке бастың қасиеттері сыналмай, тек пікірлер ғана
сыналады.
Мәселе жеңіске жетуде емес, басқалардың пікірін біліп,
шешімнің ең тиімді жолын табуда.
Басқалардың пікірлерін сыйлайық!
Бірлесе жұмыс жасауға ұмтылайық!
Бір мәмілеге келуге атсалысайық!
Жанжалдарды болдырмауға ұмытылайық!
Герберт Грайстың максималары
яғни этикалық қағидалары
1. Ақпараттың толықтығы максимасы (Бар білгеніңді айту)
2. Сапа максимасы (Шындықты айту)
3. Релеванттық максимасы (Тақырыптан ауытқымау)
4. Мәнер максимасы (Анық, қысқа, нақты және жүйелі
сөйлеу)
5. Әдеп максимасы (Басқаларды сыйлау)
6. Кішіпейілдік максимасы. (Мақтаншақтықтан,
өркөкіректіктен ада болу)
Интерактивті оқыту әдісінің түрлері
Интерактивті оқытуда проблемалық лекция, семинар, топтық тақырыптық
пікірталас, нақты ситуацияны талдау әдісі, инцидент әдістері, блиц-ойындар,
мини-ойындар, компьютерлік ойындар т.б. кеңінен қолданылады.
Пікірталас – аудиторияда немесе шағын топ ішінде нақты бір өзекті
проблема бойынша өзіндік көзқарастары мен пікірлерімен алмасып, оларды
дәлелдеп, өзге позициялармен танысып, тиімді шешім қабылдау әрекеті.
Пікірталас – оқу және оқытудың тиімді тәсілдерінің бір. Себебі, білім
алушылар қандай да бір өзекті мәселені немесе проблеманы талқылауда
өздерінің теориялық және практикалық білімдерін жинақтап, оларды
қолдана отырып, өз көзқарастарын жеткізуге, шешім қабылдауға, өзге
пікірлерді ескеруге және оларды айналымға түсіруге үйренеді.
Пікірталастың басты мақсаты - әрбір білім алушының
қарастырылған проблема бойынша өзіндік пікірін, көзқарасын,
тиімді шешім қабылдауын қалыптастыру.
Пікірталаста мынадай ереже сақталуы керек:
1. Пікірталаста тұлғаның жеке қасиеттері сыналмай, тек көзқарас,
пікір, пайымдау ғана сыналу керек.
2. Пікірталаста басты мақсат жеңу мес, ақиқатқа жету.
3. Басты этикалық ереже: басқа пікірлермен келіспеуге болады,
алайда оларды сыйлау керек.
4. Біреу сөйлегенде, оның сөзін бөлуге болмайды.
5. Пікірталас – ақиқатқа жетудің тиімді жолы.
SWOT анализ матрицасы
Матрица SWOT анализа
Қазақстан Мүмкіндік Қауіп
Қытай Возможности Угрозы
АҚШ 1. 1.
Ресей 2. 2.
3. 3.

Күшті жақтары КЖМ/ СИВ КЖҚ/СИУ
Сильные стороны 1 1.
1. 2 2.
2. 3 3.
3. 4 4.

Әлсіз жақтары ӘЖМ/ СЛВ ӘЖҚ/СЛУ
Слабые стороны 1 1
1. 2 2
2. 3 3
3. 4 4
Ситуацияны талдау әдісі
Мысалы, Украин дағдарысы немесе Ресейге батыс
елдерінің санкциясы нақты мәліметтер, деректер,
көрсеткіштер арқылы талданады. Бұл талдау әдісінде
алдын ала екі немесе үш топ құрып оларға оқиғаның
өрбуіне қатысты болжам, сценарий ұсынылады. Мысалы,
Ресей батыстың санкциясынан құтылу мақсатында
Донбасс пен Луганскіге қатысымыз жоқ, Қырымнан бас
тартамыз деп мәлімдей ме, әлде аңдысын аңдып уақыт
созуға мүделі ме, әлде ядролық потенциалын, қару жарақ
арсеналын күшейтеді ме. Осындай үш бағытты талдайды
және өз көзқарастарын ұсынады.
Еуразиялық Экономикалық Одақ елдері
Көрсеткіштер 2014 2015 2016
Қырғызстан
ЖІӨ Жалпы ішкі өнім 7,4 млрд долл 6,6 млрд долл 6,6 млрд долл
Жан басына шаққанда ЖІӨ 1 мың 331 долл 1 мың 163 долл 1 мың 133 долл
Армения
ЖІӨ Жалпы ішкі өнім 11,6 млрд долл 10,8 млрд долл 10,5 млрд долл
Жан басына шаққанда ЖІӨ 3 мың 852 долл 3 мың 568 долл 3 мың 512 долл
Беларусь
ЖІӨ Жалпы ішкі өнім 78,5 млрд долл 55,3 млрд долл 48,1 млрд долл
Жан басына шаққанда ЖІӨ 8 мың 289 долл 5 мың 829 долл 5 мың 092 долл
Қазақстан
ЖІӨ Жалпы ішкі өнім 221 млрд долл 184 млрд долл 135 млрд долл
Жан басына шаққанда ЖІӨ 12 мың 806 долл 10 мың 509 долл 7 мың 585 долл
Ресей Федерациясы
ЖІӨ Жалпы ішкі өнім 2 трлн 85 млрд 1 трлн 372 млрд 1трлн 284 млрд
долл долл долл
Жан басына шаққанда ЖІӨ 14 мың 278 долл 9 мың 372 долл 8 мың 058 долл
Еуразиялық Экономикалық Одақ елдерінің импорты
Қазақстанның 1992-2017 жылдардағы шикі мұнай экспорты
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ

Ұқсас жұмыстар

Оқытудың белсенді әдістері

АКТ құралдары

Негізгі интерактивті әдістер

ҚҰРЛЫҚТАР МЕН МҰХИТТАРДЫҢ ОҚЫТУДЫҢ МЕТОДИКАСЫ

Қашықтықтан оқытудың құралдары

ПСИХОЛОГИЯНЫ ОҚЫТУДАҒЫ ИНТЕРАКТИВТІ ӘДІСТЕР

АКТ және ЦБР топтамалары

ИНТЕРАКТИВТІ ӘДІСТЕР

Оқытылатын пәндерден қашықтық олимпиадалар

Оқытудың әдістері

Пәндер