Қазақтың маңдайына біткен жарық жұлдызы Мұқағали Мақатаевтың туған күні

Презентация қосу

9-ақпан -Қазақтың маңдайына біткен жарық
жұлдызы Мұқағали Мақатаевтың туған күні.
Бүгін менің туған күнім.

Ой, бәле-ай!

Мына адамдар неге жатыр тойламай?!

Банкет жасап берер едім өзім-ақ,

Тәңірдің бір жарытпай-ақ қойғаны-ай.

Мына дүние неге жатыр үндемей?!

Алаулатып тойдың шоғын үрлемей.

Құшақ-құшақ гүл шоқтарын лақтырып
Мұқағали Мақатаев (09.02.1931-17.03.1976ж.ж)

Алматы облысы Райымбек ауданы
Қарасаз ауылында дүниеге келген.
Шын аты Мұқаметқали екен, аты
пайғамбардың есіміне ұқсап кеткен соң,
кейін ақын өз атын Мұқағали деп
өзгертіп алады.Әкесінің аты Сүлеймен,
анасының аты Нағима. Жанұяда
Мұқағали, Қалимахан, Қалибек,
Тоқтарбай, Көрпеш есімді балалары
болған. Мұқағали бастауыш класты
Қарасаз өңіріндегі шағын ауылдарда
оқып, орта мектепті Нарынқолдағы
интернаттан бітіріп шыққан.
XX ғасырдың екінші жартысындағы қазақ поэзиясының дамуына
үлкен үлес қосқан ақиық ақыны. Әкесі соғыста қаза тауып, анасы
мен әжесінің тәрбиесінде өсті жылдары ҚазМУ-дың филология
факультетінде оқыған. К.Маркс атындағы кеңшарда (қазіргі «Текес»)
ауылдық кеңес хатшысы, мектепке мұғалім болды жылдары
Қарасаздағы бастауыш мектепте орыс тілінің мұғалімі, Қазақ
радиосында диктор, Шалкөде ауылында Қызыл отау меңгерушісі,
Нарынқол ауданында «Советтік шекара» газетінің (қазіргі «Хан-
тәңірі», жауапты хатшысы, «Социалистік Қазақстан» (қазіргі
«Егемен Қазақстан») газетінде, «Мәдениет және тұрмыс» (қазіргі
«Парасат»), «Жұлдыз» журналдарында әдеби қызметкер. Жазушылар
одағында поэзия бөлімінің кеңесшісі қызметтерін атқарды.
1970 жылы Жазушылар одағына
мүшелікке қабылданып, жылы Мәскеудегі
Әдебиет және өнер институтында оқыды.
Ақынның тұңғыш өлеңдері «Қырман
басында», «Қойшы бала - Әкітай»
аудармасы «Советтік шекара» газетінде
жарияланды (1949ж). «Інімнің ойы»,
«Шебер» өлеңдері «Жастық жыры» атты
жинаққа енді (1951ж). Мұқағали
шығармалары оқушының жүрегіне сәуле
түсіреді. Өйткені ақын туған жерін, туған
халқын, ана тілін жанындай сүйді.Оның
кез келген шығармаларынан жердің, елдің
биік рухы сезіледі.
Алғаш Мұқағали талантын бағалаған
Ә.Тәжібаев: «Өзіңнен де жігерлілеу,
оттылау жас жеткіншек жеткенде,
мақтанбасқа бола ма?!»-деген еді
(«Қазақ әдебиеті», ж.). Мақатаевтың
«Ильич», «Ақ қайың әні», «Ару-ана»,
«Мавр», «Аққулар ұйықтағанда»,
«Қырандастар», Чили-шуағым менің»,
«Шекарада», «Большевиктер»,
«Өмірдастан», «Арман», «Шолпан»,
«Досыма хат», «Отаным, саған айтам»,
«Райымбек! Райымбек!»,«Қашқын»,
«Моцарт.Жан азасы» атты поэма-
толғаулары бар. 650-ден астам лирик.
өлеңдерінде адам өмірінің мәні,
әсемдік пен сұлулық, тазалық, ерлік,
елдік, туған жер турасында терең
толғаған.
М.Әуезовтің әлемге әйгілі роман-
эпопеясы. «Абай жолы» – қазақтың
көркем прозасын жоғары деңгейге
көтеріп, әлем әдебиетіне биік
эстетикалық талғам, көркемдік қуат
әкелген үздік туынды. Әуезов өзінің
роман-эпопеясында қазақ
халқының, оның ұлттық дәстүрін
барлық қырынан жан-жақты ашып
көрсеткен. Қазақтың дана ұлы Абай
образын, шығармалық және
қайраткерлік тұлғасын сөз өнерінде
өзгеше даралықпен сомдаған.
«Мұқағали Мақатаев – адамдар арасындағы, өмірдегі, табиғаттағы
жарастық пен келісімнің жаршысы. Оның өлеңдері шын
тебіреністен, шын шабыттан, шын қуаныштан туған»
Мұқағали өзіне дейінгі өлең өру
мен жыр сомдаудағы қазақ
халқының ұлттық мектептері мен
дәстүрлерін жалғап қана қоймай,
оны жан-жақты дамытқан,
тереңдеткен, қазақтың өлең-сөзін
жаңа заңғарларға көтерген, жаңа
кеңістіктерге алып шыққан
жиырмасыншы ғасырдың өшпес
із, өлмес мұра қалдырған
санаулы саңлақтарының бірі.

Ұқсас жұмыстар

Мұқағали Сүлейменұлы Мақатаев (1931-1976, шын аты Мұхаммедқали)

Наурыз-думан

Мұқағалидің өлеңі

М. Мақатаев - Аққулар ұйықтағанда поэмасы

Интеллектуалды сайыс

Мен өмірді жырлау үшін келгенмін

Таудан мен жаратылғам

Бәйтерек поэмасы

Мұқағали Мақатаев

Мұқағали өлеңдеріндегі шыншылдық, тазалық

Пәндер