Альфавирустар тұқымдастығы

Презентация қосу

Оңтүстік Қазақстан медицина академиясы”

Презентация
Тақырып:Тогавирустар.Рабдовирустар

Орындаған: Кемалов Ж
Группа:ЖМҚА 07-20
Қабылдаған:
Жоспар
I Кіріспе
II Негізгі бөлім
1. Тогавирустар, Рабдовирустар
2. Альфавирустар тұқымдастығы
3. Құтыру вирусы
III Қорытынды
Тогавирустар.

Таговирустар лат.(toga-плащ-
жамылғы) – буынаяқтылар арқылы
жұғатын, адамдарда жүйелі дене
қызбасын және вирустық энцефалиттер
қоздыратын арбовирустардың (arthropod
borne –буынаяқтылармен берілетін) бір
тобына жатады.
Таксономиясы.
Тұқымдастығы: Туыстастықтары:
• Togaviridae. • 1.Alphavirus
(Синдибис
вирусы).
• 2.Rubrivirus
(Қызамақ
вирусы).
Альфавирустар.

Құрылымы, Химиялық құрамы.
Альфавирустардың құрылымы күрделі,
мөлшері бойынша гетерогенді липидті сыртқы
қабаты (суперкапсиді) бар, симметриясы куб
(икосаэдр тәрізді) типті. Вирустың сыртқы
құрамында гемагглютинині болады,
гликопротейнді «тікенекшелермен» ұзындығы
10 нм қоршалған. Вириондары сфера пішінді,
диаметрі 45-75 нм. Біржіпшелі (+) РНҚ
молекуласынан тұратын геномы симметриясы
куб типтес, капсидте орналасқан вирустық (+)
РНҚ ақпараттық и РНҚ ның қызметін атқар
Антигендік құрылымы.

Бұл вирустардың екі антигені бар.

Екіншісі – түрлік және
Олардың біреуі –
типтік – спецификалық,
туыстастық –
сыртқы қабықшасынын
спецификалық,
гликопротеидтердің
нуклеокапсидпен
құрамына кіреді
байланысты.
(гемогглютинин).
Дақылдандыру.
Кез келген вирустар сияқты оларды
дақылдандыру үшін бірнеше
тәсілдер бар:

Альфавирустарды Тауық эмбрионына Тауық эмбрионына
бөліп алу үшін жұқтыру фибропластарынан
әмбебап модель (сарыуаздық дайындалған
ретінде жаңа қапшыққа). жасуша
туылған ақ дақылдарына
тышқандарға жұқтыру (ЦПӘ
жұқтыру және агар
(энцефалит, сал қабатының астында
болу). түйнекдақтар
қалыптастырады).
Таговирустардың репрадукциялануы жасуша
цитоплазмасында атқарылады.
Репродукциялану циклы 4-8 сағатқа созылады.
Вирус жасушаға адсорбцияланғаннан кейін
оның ішіне виропексис (эндоцитоз) жолымен
енеді. Вирустық (+) РНҚ цитоплазмада босанып
шығады. Вирустық (+) РНҚ иРНҚ-ның
молекуласының симметриясына ұқсас
болғандықтан, (+) РНҚ рибосомалар танып
алады және тасымалданады (трансляция). Өте
үлкен полипротейнді молекула пайда болады.
Төзімділігі.

Липидқұрамды сыртқы қабықшасы
болтындықтан олар эфирдің,
детергенттердің әсеріне сезімтал келеді,
және де 56 С температурада сақтайды.
Бұл вирустар УК сәулесінің,
формалиннің, хлор құрамды
дезинфектанттардың әсеріне өте
сезімтал.
Эпидемиологисы.
Альфавирустар табиғатта кең таралған, оңтүстік ендікте
орналасқан елдерде жиірек кездеседі. Тасымалдаушы
жәндіктердің белседілігінің арту мерзіміне байланысты
індеттің маусымдылығы байқалады. Арбовирусты
инфекциялар табиғи – ошақты ауруларға жатады және кең
таралған тасымалданушылықпен сиатталады.
Жәндіктерден басқа олардың, негізгі иесі омыртқалы
жануарлар болып табылады (ұзақ мерзімді вирусемия
болуына байланысты). Арбовирустар жәндіктердің сілекей
бездерінде шоғырланады және сілекеймен бірге шығады.
Вирустар кенелерде трансовариальды жолмен
ұрпақтарына беріледі, яғни негізгі берілу механизмі болып
табылады. Адамдаға әдетте масалар, кенелер, шіркейлер
шаққанда жұғады (трансмиссивті жолмен берілу).
Патогенезі және клиникалық көріністері.

Вирустар буынаяқтылардың тіндері мен ағзаларында,
соның ішінде сілекей бездерінде, көбейеді. Адамдардың
немесе жануарлардың қанын сорған кезде вирус қанға
түсіп, ішкі ағзаларға тарайды. Қоздырғыштың ағашқы
репродукциялануы қан тамырларының, лимфалы
түйіндердің, фагоциттердің эндотелиялық жасушаларында
ақарылады. Содан кейін көбеиген вирустар қайтадан қанға
түседі, нәтижесінде осындай екіншілік вирусемия дене
қызбасын көтеруге себепкер болады. Ал нейротропты
вирустар ОЖЖ – өтіп, жасушаларының бұзылуын туғызады
(энцефалиттердің ауыр түрін қоздырады). Альфавирустар
және де дене қызбасы дамитын әртүрлі аурулар, тері
беткейлерінде бөртпелер қоздыруы мүмкін, кейде
артриттер, қан кету туғызуы ықтимал.
Иммунитеті.
Ауырып тұрғаннан кейін тұрақты
иммунитет қалыптасады.
Комплементбайланыстырушы
антиденелер 1 жылға дейін сақталады,
олардың жоғарғы титрде табылуы
инфекцияға жақын арада шалдыққанын
көрсетеді. Вирусбейтараптаушы
антиденелер және
антигемагглютининдер бірнеше жыл
бойы сақталады.
Микробиологиялық диагноз қою.

Зерттеуге алынатын
қан(вирусемия кезінде),
заттар:
жұлын сұйықтығы
(меингоэнцефалит кезінде),
несеп, секциялық
материялдар.

Вирусты бөліп
алып(индукциялау):
біріншілік және ауыспалы
жасша дақылдарына (ЦПӘ,
түйіндақтар түзілу) және жаңа
туылған ақ тышқандарға (сал
болу, өлім туғызу) жұқтыру.
Емдеуі.
Антивирустық преператтар – рибавирин,
интерферон, реаферон т.б.
қолданылады.

Алдын алуы.
Спецификалық профилактика
мақсатында инактивацияланған өлі
вакцина қолданылады.
Рабдовирустар.
Рабдовирустар (грекше;rhabdos – шыбық,
таяқ деген мағына береді) – сүтқоректілерде,
балықтарда, жәндіктерде, қарапайымдыларда
және өсімдіктерде әртүрлі зақымдану
туғызатын, РНҚ – құрамды вирустар, олардың
80-нен астам түрлері белгілі. Rhabdoviridae
тұқымдастығы өкілдерінің табиғи иесі кең
ауқымды олар әртүрлі омыртқалы және
омыртқасыз жануарларға
патогенді.Адамдарға везикулярлы стоматит
және құтыру вирустары патогенді болып
табылады.
Таксономиясы.

Тұқымдастығы: Rhabdoviridae
Туыстастығы: Vesicolovirus - везикулярлы

Индиана стоматит вирусы.
Lyssavirus - құтыру вирусы.

Ephemerovirus - сиырдың біркүндік қызба вирусы.

Cytorhabdoviru – салатта сарғшнекер

қоздырытын вирус.
Nucleorhabdovirus - картопта сарғыш ергежейлік

қоздыратын вирус..
Novirhabdovius - Гематопоэздің жұқпалы

некрозын қоздыратын вирус
Құрылымы.
Вириондары оқ (пуля) тәрізді немесе таяқша
пішінд,мөлшері 170*70 нм.Сыртында екі қабатты
липидқұрамды қабықшасы (суперкапсид) болады,одан
гликопротеинді тікенешелер (ұзындығы 5-10
нм,диаметрі - 3 нм) шығып тұрады.Вирионның
ортасында сыртқы қабатпен матристік ақуызбен( М)
бөлініп тұратын,симметриясы спираль типті
нуклеокапсид (РНП).Геномы біржіпшелі сызықшалы
фрагменттелмеген (-) РНҚ.Вириондарының құрамында
біренеше ақуыздар болады: капсидтік және матристік
ақуыздар,РНҚ полимераза және басқа да
ферменттер,және де сыртқы қабықшаның тікенек
тәрізді өсінділерінің құрамына кіретін гликопротеин.
Антигендері.
Нуклеопротеин (NP)
топтықспецификлық антиген (ИФР,КБР
мен анықталады).Сыртқы қабықшының
гликопротеині типтік спецмфмкалық
антиген,вирионның жұқпалылығына
және гемагглютинациялаушы
белсенділігіне жауапты (БР және ГАТР
мен анықталады).
Коксаки, ECHO вирустар және 68-71
типті энтеровирустар

Коксаки вирусы 1948 жьшы АҚШ Коксаки мекенінде
полиомиелит тәрізді аурумен ауырған науқастың
нәжісінен бөлініп алынған.
Коксаки вирусы жаңа туған тышқандар үшін

патогендік дәрежесі бойынша 2 топқа бөлінеді - А
Коксаки (баяу салды тудыра отырып қаңқа
бұлшықеттерін зақымдайды) жөне Б Коксаки
(тырысу салын дамыта отырып ОЖЖ зақымдайды;
тышқандардың өліміне әкеледі). Антигендік қасиеті
бойынша ажыратылатын А тобы 23 серологиялық
топпен, В тобы 6 серологиялық топпен
сипатталады.
Ротавирустар
Ротавирустар - адамның жедел
гастроэнтеритін тудыратын
қоздырғыштар, 1973 жылы табылған.
Таксономиясы, морфологиясы,
химиялық кұрамы.

Ротавирустар Reoviridae түқымдасына,
Rotaviras туысына жатады. Вирус
сфералық пішінді, екі жіпті бөлшектен
РНҚ-нан түрады. Ерекшелігі екі капсидке
ие -сыртқы және ішкі. Вирустың аталуы
капсидтің ерекшелігіне байланысты
(латын тілінен rota - дөнгелек). Сыртқы
липопротеидті қабығы жоқ.
Эпидемиологиясы.
Ротавирусты гастроэнтериттер барлық жерде
таралған, кебінесе 6 айдан бастап 6 жасқа
дейінгі балаларды зақымдайды (балалардың іш
өту ауруының 40-60% құрайды). Ерекшелігі
қысқы айларында көтеріледі. Су, тағам, жан-
ұялар, аурухана ішілік инфекциялар түрінде
тіркеледі. Инфекцияның көзі - аурулар
мен вирусты тасымалдаушылар. Таралу
механизмдері - фекалды-оралды.
Иммунитеті, клиникасы, зертханалык
диагностикасы барлық энтеровирустарға тән.
Құтыру вирусы
Құтыру (синонимдері: rabies,
lyssa, hydrophobia - судан
сескену) -адам мен жылы қанды
жануарлардың аса қауіпті
жұқпалы ауруы, зақымдалған
жануарлармен қатынас (тістеу,
микрожаралардың сілекейленуі)
кезінде таралады, ОЖЖ
зақымдануымен . және өліммен
аяқталуымен сипатталады.
Құтырудың вирустық
этиологиясын 1903 жылы
П.Ремленже дәлелдеді.
Таксономиясы.

Құтыру вирусы - РНҚ-
құрамды вирус,
Rhabdoviridae
түкымдасына (грек сөзі
rhabdos - шыбық),
Lyssavirus туыстығына
жатады.
Морфологиясы және химиялық
құрамы.
Вириондарының пішіні оқ тәрізді,
гликопротеидті табиғатты тікенегі бар
липопротеидті қабыкшамен қоршалған
жүрекшеден тұрады. РНҚ - минус жене бір
жіпшелі.
Дақылды өсіру.
Құтыру вирусын ақ тышкандардың, сириялык
аламандардың, орқояндардың, егеуқүйрық, теңіз
шошқасы, қойлардың милык тінінде өсіреді. Жүқтырылған
жануарлардың аяқтарында сал дамиды, кейін олар өледі.
Құтыру вирусы алғашқы және ауыспалы жасуша
дакыддары мен тауық эмбрионында бейімделуі мүмкін.
Вируспен зақымдалған жануарлардын бас миының
жасуша цитоплазмасында немесе тіндік дақылдарында
спецификалық қосындылар пайда болады, оларды алғаш
В.Бабеш (1892) пен А.Негри (1903) анықтаған, сондықтан
Бабеш-Негри денешіктері деп аталады. Қосынды
сфералық немесе сопақша пішінді, қышқыл бояулармен
жақсы боялады, қүрамында диагностикалық маңызы бар
вирустық антиген орналасады.
Антигендік кұрылымы.
Құтыру вирусының құрамында жүрекшелік
және беткейлі антигендер анықталған.
Гликопротеидті антиген (тікенді ақуыз) көрнекті
иммуіюгсндік қасиетке ие. Құтырудың антигендік
касиеті ұқсас екі вирусы бар: жануарлардың
арасында таралған, адамға патогенді жабайы
вирус және орқояндардың миы арқылы жабайы
вирусты ұзақ уақыт зертханалық жағдайда
пассаждау жолымен Л. Пастермен бекітілген
вирус (virus fixe). Бекітілген вирустың
адам вирулентгілігін жоғалтуына
байланысты Л.Пастер осы в антирабиялық
вакцина түрінде қолданды.
Резистентгілігі.
Құтыру вирусы қоршаған ортада тұрақсыз:
сәулесі мен УКсәулелердің,
дезинфекциялык ерітінділер ( хлорамин,
формалин) әсеріиен жылдам жойылады,
майеріткіштер сілтілі ерітінділерге сезімтал. Темен
температурада ұзак сақталады.
Эпидемиологиясы.
Құтыру ауруы көне заманнан белгілі,
жер беті кеңінен тараған зоонозды
инфекция. Құтырумен барлык жылық
— жанауарлар ауруы мүмкін.
Дегенмен, таралу механизімінің
ерекшелгі (тістеу арқылы) байланысты
табиғатта вирустың айналуын жабайы
және етқоректі үй жануарлары,
соның ішінде ит, қасқыр, түлкі, шие"
мысықтар т.б. қамтамасыз етеді.
Қүтырудың табиғи ошақтары барлық
жерде орналасқан. Адам эпидемиялық
урдістің кездейсоқ тобы болып келеді,
сондықтан табиғатта вирустың
айналымына қатыспайды.
Құтыру вирусы сілекей бездерінде
жинақталып ауру кезінде және жасырын
кезеңнің соңғы кундерінде бөлінеді.
Қоздырғыштың таралу механизмі -
тікелей қатынасты, негізінен тістеген
кезде, сирек зақымдалған терінің
сілекейленуінде. Инфекция кезі ретінде
ауру адамның ролі өте төмен, дегенмен
құтыру вирусы онын сілекейінде болады.
Адамнан адамға жұғу тек бірңеше
жағдайда кездескен.
Патогенез және клиникалык
белгілері.
Құтыру вирусы көрнекті
нейротроптық қасиетке ие. Енген
жерінен вирус перифериялык
жүйке талшықтары арқылы
ОЖЖгға түседі, онда көбейеді,
осы талшықтар аркылы барлық
жүйке жүйесін, біркатар безді
мүшелердің жүйқе түйіндерін,
әсіресе сілекей бездерді
зақымдай отырып төмен
таралады. Жүйке түйінінде вирус
көбейіп сілекей арқылы
қоршаған ортаға түседі.
Құтыру кезінде адамдағы жасырын
кезеңі қоздырғыштын вируленттілік
қасиетіне, зақымданудың орналасуы мен
сипатына байланысты 7 күннен 1 жылға
дейін өзгеріп отырады
Адам кұтыруының клиникалық белгілері келесі
кезеңдерден тұрады: алғашқы белгілері (продромды),
қозу және сал болу. Ауру корқу сезімінің пайда
болуымен, алаңдау, ашулану, ұйқысыздық, жалпы
сырқаттану, тістеген жерінде қабыну реакциясымен
басталады. Аурудың екінші кезеңінде рефлекторлық
қозу курт жоғарылайды, гидрофобия (судан сескену),
тыныс алуды қиындататын жұтқыншақтық және
тыныс бұлшық еттерінің спазмалык жиырылуы пайда
болады; сілекей белінуі күшейеді, аурулар қозу
күйінде, кейде агрессиялық қасиетгері пайда болады.
Бірнеше күннен кейін қол-аяҚты, беттін, тыныс алу
бұлшық еттерінің салы дамиды. Аурудың ұзақтығы 3-7
күн. Өлім-жітімдік 100%.
Иммунитеті.
Табиғи жүре пайда болған
иммунитеті зерттелмеген,
себебі ауру өліммен
аяқталады. Жасанды жүре
пайда болған иммунитет
құтырған жануарлар
тістеген адамдарға егулер
жүргізгеннен кейін
қальштасады. Иммунитет
антиденелердің түзілуімен,
интерферонның және
жасушалық факторлардың
пайда болуымен қамтамасыз
етіледі.
Арнайы сақтандыру.
Құтыруға қарсы вакцинаны алғаш рет
Л.Пастер жасап, енгізді. Зақымдалған
жануарлар кояндар, қойлардың миынан
алынған УК - немесе гамма сөулелермен
инактивацияланған концентрациялы
дақылдық антирабиялық вакцинамен
жүргізіледі: 1) шартты егу курсы - вакцинаның
2-4 инъекциясы (тістеген жануарға 10 күн
бақылау жасай отырып); 2) шартсыз егу курсы
- ережеге сай. Құрамында G вирусты
гликопротеині бар гендік инженерия
вакцинасы еңделуде.
Пайдаланылған
әдебиеттер
https://www.google.kz/search?ei=jNviXNrrEY
rQmwX2tIqYCg&q=
тогавирустар+ротавирустар
https://www.google.kz/search?ei=kdviXIaAIq
ORmwW4p7yoBQ&q=
құтыру+вирусы
https://www.google.kz/search?ei=HtziXNqQL
arQmwXukIuAAg&q=
альфавирустар

Ұқсас жұмыстар

Антигендік құрылымы

Пикорнавирустар. Рабдовирустар. Реовирустар. Ретровирустар. Тогавирустар. Флавивирустар

Вирустардың жіктелуі

Вирустар, бактериялар және мтДНҚ геномы. ДНҚ-лы және РНҚ-лы вирустар

Вирустар

Пикорнавирустар. Рабдовирустар. Реовирустар. Ретровирустар. Тогавирустар.Флававирустар

«Вирустардың жіктелу принциптері. Олардың номенклатурасы. Вирустардың көбеюінің ерекшеліктері және көбею сатылары»

Вирустардың жіктелу принциптері. Олардың номенклатурасы. Вирустардың көбеюінің ерекшеліктері және көбею сатылары туралы

Паповавирустар. Поксвирустар. Парвовирустар

Паповавирустар. Парвовирустар. Поксвирустар

Пәндер