Аналық жыныс гормондарының препараттары

Презентация қосу

Қазақстан Республикасының Оңтүстік Қазақстан Медицина
Денсаулық Сақтау және академиясы
Әлеуметтік Даму Министрлігі Южно -Казахстанская
Медицинская Академия

Фармакология, фармакотерапия және клиникалық
фармакология кафедрасы

Тақырыбы:Жыныстық дамудың бұзылулары кезінде
қолданылатын дәрілік заттар. Стероидты жыныстық
гормондар (андрогендер мен эстрогендер).
Орындаған: Ходжаназар Б.Ф.
Тобы: В Пқ 02-19
Қабылдаған:

Шымкент-2022
ЖОСПАРЫ:

1)Жыныс бездері
2) Аналық жыныс гормондарының препараттары
3) Аталық жыныс гормондарының препараттары
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
Жыныс бездері
Жыныс бездері аралас бездерге жатады. Олар жыныс
торшаларымен қатар аталық және аналық гормондар
бөледі. Жыныс гормондары көбею мүшелерін
физиологиялық тонуста ұстап, негізгі және қосалқы
(сыртқы) жыныс белгілерін дамытады, аталық және
аналық дарақтарға тән мінездерді, жыныстық дағдылы
әрекеттерді (инстинкг), организмнің пісіп-жетілуін
реттейді.

Жыныс гормондары холестериннің туындылары болып
табылады. Аталық және аналық гормондар аталық
бездерде де, аналық бездерде де қатар түзіледі. Мысалы,
ер адамның тәуліктік зәрінде 3-10 мкг аталық гормондар
және 5-15мкг аналық гормондар, ал әйелдер зәрінде 3-10
мкг андрогендер, 18-36 мкг эстрогендер болады.
Жыныс бездері
Жыныс бездерінде жыныс
гормондары және жыныс
жасушалары түзіледі.
Жыныс бездері аталық және аналық
жыныс гормондарын бөледі.
Аталық жыныс гормондары:
андрогендер;
Аналық жыныс гормондар:
- эстрогендер, деп аталады.

Гормондардың екі түріде аталық
және аналық бездерде түзіледі, бірақ
еркек және әйел организмінде
олардың мөлшері әртүрлі болады.
Аналық гормондар аналық жыныс мүшелерін физиологиялық
тонуста ұстап, жыныстық айналымды, сүт безінің қызметін
реттейді. Эстрогендер (эстрадиол, эстрон, эстриол) аналық
организмге тән белок пен майдың, су мен минералды
тұздардың алмасу деңгейін қалыптастырады, капилляр
қабырғасының өтімділігін жоғарылатады.
Аналық безде эстрогендермен қатар сары дене гормоны (геста-
гендер) және андрогендер түзіледі. Сары дене гормондары —
прогестерон, прогненол — ұрықтану және ұрпақ көтеру
процестерін реттейді. Прогестерон буаздық кезінде гипофиздің
гонадотроптық гормондарының түзілуін, фолликуланың
дамуын, жатырдың жиырылуын бөгеп, ұрықтың өсуіне,
сүттену процесінің басталуына ықпал етеді. Аналық бездің
аралық, торшаларында түзілген андрогендер фолли-кулаларда
қуыстың пайда болуын, овуляция (фолликуланың жарылуын)
реттеуге қатысады.
Аналық жыныс
бездерінде эстрогендер
және прогестерон түзіледі.
Эстрогендер: эстрон,
эстриол, эстрадиол
фолликулалардың дәнді
қабығында және граафов
көпіршігінде түзіледі
Прогестерон
(гестогендер тобына
жатады) - аналық бездің
сары денесінде пайда
болады, оның түзілуі
менструалдық циклға
байланысты.
Осы гормондардың
бөлінуі аденогипофиздық
гонотроптық гормондары
мен реттеледі.
Сары дене, жолдас, жатырдың кілегей қабығы
(эпидометрия) релаксин гормонын бөледі. Релаксин
босаңсу (төлдеу) процесінің дұрыс өтуі үшін қажет,
оның әсерімен шат сүйектерінің байламы (симфиз)
жібіп, жатыр мойыны босаңсып, ашылады.
Жүктілік кезінде планцента (жолдас) да ішкі

секрециялық қызмет атқарады, одан эстрогеңдер,
прогестерон, релаксин және жолдас гонадотропині
бөлінеді. Бұл гормоңдар жүктіліктің сәтті өтуі үшін
қажет.
Аталық гормондар (андрогендер)
аталық бездің (еннің) аралық ұлпаларындағы
Лейдиг торшаларында түзіледі. Ал, бездің Сертоли
торшаларында эстрогендер (аналық, гормондар)
түзіледі.
Аталық гормондарға алъдостерон, изоандростерон,
дегидроандростерон, тестостерон жатады.
Олардың арасындағы ең белсендісі -тестостерон.
Аталық гормондар анаболизмдік гормондарға
жатады. Олар бұлшық етте белоктың түзілуін және
жиналуын күшейтіп, оң азоттық тендестік
қалыптастырады, денеге салмақ қостырады, денеде
майдың жиналуын азайтады, бейорганикалық
фосфордың, сульфаттың, натрий-калий
хлоридтерінің қорға жинақталуын күшейтеді.
Аталық жыныс
бездерінде (testis)
ерлердің жыныс
жасушалары
(сперматозоидтар)
түзіледі.
Аталық жыныс
гормондары -
андрогендер.
Олардың ішінде ең
маңыздысы:
тестостерон және
андростерон.
Андрогендердің
түзілуі
аденогипофиздің
гонодотроптық
гормондарымен
реттеледі.
Аналық жыныс
гормондарының препараттары
1. Эстрогендер
Эстрадиолдипропионат
Этинилэстрадиол
Синэстрол
Диэтилстильбестрол
2. Гестагендер
Прогестерон
Оксипрогестерона капронат
Норэтистерон
Аналық жыныс безінде гормондар фолликуламен (эстрогендер)
және сары денемен (гестагендер) өндірледі.Эстрогендермен
және гестагендер жасуша шінде,арнай рецепторлармен
байланысып әсер етеді.Негізгі әсер ету орны-жасуша
ядросы,эстроген-немесе гестаген-рецепторлық кешені ДНҚ
мен әсерлеседі,осылай белок синтезіне әсер етеді.
Эстрогендік және гестагендік рецепторлардың көп мөлшері
жатырда,қынапта,кеуде бездерінде және
гипоталамуста,гипофиздің алдыңғы бөлігінде кездеседі.
Эстрогендердің препараттарын химиялық стероидты және
стероидты емес қосылыстарға бөледі.
Стероидты құрылысты эстрогендер эстрон және эстрадиол
қолданылады.Соңғысы эфирлер-бензоат,дипропионат,валерат
түрінде қолданылады.Эстрадиол дипропионаты эстронға
қарағанда белсенді және ұзағырақ әсер етеді.Мысалы,эстронды
күн сайын,ал эстрадиол дипропионатын-2-4 күнде 1 рет
тағайындайды.Эстронды және эстрадиол эфирлерін бүлшықетке
майлы ерітінді түрінде енгізеді.Ішке қабылдағанда олардың әсері
болмайды,себебі,бауырда тез ыдырайды.
Барлық гестагендер стероидтар болып табылады.Дәрілік
препарат ретінде прогестерон немесе оның синтетикалық
туындылары-оксипрогестерон
капронаты,медроксипрогестерон ацетаты және прегнин
қолданылады.Сонымен қатар,гестагендік белсенділігі
бар,тестостерон туындылары-
норгестрел,норэтиндрон,норэтистерон,димемистерон
препараттары синтезделген.
Аталық жыныс гормондарының
препараттары

Андрогендер
Тестостерон пропионат
Тестенат
Метилтестостерон
Пайдаланылған
әдебиеттер
Д.А.Харкевич “ГЭОТАР-Медиа” 2014ж
https://ppt-online.org/402824

Ұқсас жұмыстар

Ферменттік препараттардың әсер ету механизмі

Жыныстық гармондар және олардың қызметі

Бездің құрылысы

Малшаруашылығында ферменттер

Стероидті гормондардың синтезі және олардың міндеттері. Менструальді фазалар бойынша эстрогендер мен прогестиндер қарым-қатынасы

Аралас бездер

Жыныс гормондары

Жас ерекшеліктері

Стероидты гормондардың синтезі және олардың міндеттері. Менструальді фазалар бойынша эстрогендер мен прогестиндер қарым -қатынасы

Қан айналым иннервациясы Жыныстық гормондар және олардың қызметі

Пәндер