Тіс бетін кептіру

ТІСЖЕГІНІҢ АЛДЫН - АЛУ ШАРАЛАРЫ

Кіреуке

Адам ағзадағы ең қатты тін.

Кіреуке тістің әр аймағында әр түрлі:

шайнау тістестердің төмпешіктерінде - 2, 3-3, 5мм

түйісу бетінде - 1-1, 3мм

уақытша тістерде - 1мм.

тістің мойын бөлігінде -0, 01мм.

Кіреуде

95% минералды, 1, 2% органикалық зат, 3, 8% су құрамында бар .

кіреуке призмадан, призмааралық заттан, ақуыз матрицадан тұрады.

кіреуке призмасы гидроксиапатит, карбонатапатит, хлорапат, фторапатит кристаллдардан тұрады.

Кристаллдардың негізгі минералды компоненті - кальций (33-39%) және фосфат (16-18%) .

КІРЕУКЕ ПРИЗМАЛАРЫ

бір-бірімен түйінделген;

эмаль-дентин шекарасынан тіс бетіне бағытталған;

призмалар полигональді пішінде (в виде замочных скважин) ;

диаметрі - 3-5мкм;

гидроксиапатит, карбонатапатит, хлорапатит, фторапатит және т. б. минералды заттардан тұрады;

әр кристалл көп мөлшерде молекула және иондардан тұрады, олар кристаллды торды құрайды;

кристаллдың негізгі минералды компоненттерді - Са (33%-39%) және фосфат (16%-18%) ;

кристалл аралығында микроаралықтар орналасқан, олар сумен толған;

КІРЕУКЕ ПЛАСТИНАСЫ, ТҮЙІНДЕР - БҰЛ:

кіреукенің толық минералданбаған призмалар мен призмааралық заттар аймағы ;

осы аймақта ақуыз байланысады (Са-связывающий белок) .

КІРЕУКЕНІҢ БІР ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТІ ОЛ - ӨТКІЗГІШТІК (ПРОНИЦАЕМОСТЬ) :

көбіне тіс саутының мойын бөлігінде, сыззаттарда айқындалған;

кіреукенің беткей қабаты аз өткізгіштікке ие;

кіреукеге минералды заттардың енуінің жылдамдығы және тереңділігі жасына қарай баяуланады.

КІРЕУКЕГЕ ОРГАНИКАЛЫҚ ҚЫШҚЫЛДЫҢ ӘСЕРІ КЕЛЕСІ ӨЗГЕРІСКЕ АЛЫП КЕЛЕДІ:

кіреуке еруіне (деминерализация) ;

гидросиапатит кристаллдаррының көлемі және пішіні өзгереді.

КІРЕУКЕ КРИСТАЛЛ ТОРЫНА МИНЕРАЛДЫ ЗАТТАРДЫ ЕНГІЗГЕНДЕ:

РЕминерализация үрдісі жүреді - тіс кіреукесінің жартылай тығыздалады.

Стоматологиялық аурулар ішінде тісжегі ең тараған патология.

Балалар арасында тісжегінің таралуы және қарқындылығы өте жоғары;

Қазіргі кезде стоматологияның негізгі мәселесі болып табылады.

Ресейде: 6 ж - 90% Украина: 6 ж - 87%

12 ж - 80% 12 ж - 63%

15 ж - 87% 15 ж - 87%

Қазақстанда: 6 ж - 82%

12 ж - 68%

15 ж - 73%

Уақытша тістерде тісжегінің дамуы келесі факторларға байланысты:

кіреуке және динтеннің төмен дәрежелі минерализациясы,

кешкі уақытта тәтті сусындар ішу,

сілекейдің бөлінуі төмендейді,

кіреуке бетінде көптеген микрожырықтар және кеңістіктер бар,

жырақтармен кеңістіктер тісжегінің пайда болуына тез алып келеді.

Тісжегі даму факторлары

ТІСЖЕГІ ПАТОГЕНЕЗІ

Тіс қақ

бактериялары

Тағам көмірсуы

Органикалық

қышқыл

Кіреуке

кристаллдардың

еруі

Ошақты

деминерализация

ТІСЖЕГІ - КӨП ФАКТОРЛЫ ПАТОЛОГИЯЛЫҚ ҮРДІС.

ТІС ЖЕГІ ДАМУЫНЫҢ ЖАЛПЫ ЖӘНЕ ЖЕРГІЛІКТІ СЕБЕПТЕРІ

Жалпы факторлар

Жергілікті факторлар

Тіс тінінің резистенттігінің бұзылуы

баланың тамақтану сипаты.

су және тамақтағы фтордың мөлшері

- баланың жалпы денсаулығының жағдайы

Экстремальді жағдайлар

тiс қағының микроорганизмi

Сілекейдің құрамы және сапасының өзгеруі;

Тез сіңірілетін көмірсулар.

Құрылысының бұзылыстары;

Химиялық құрамының өзгерістері;

Тісжегіне бейімділік, тұқымқуалаушылық

Тісжегінің таралуының және қарқындылығының өсуіне тағы басқа бірнеше себебтер әсер етеді:

жүктіліктің патологиясытакие - токсикоз, жүктілік езіндегі инфекция;

Экологиялық жағдайға және соматикалық ауруларға байланысты бала ағзасының резистентілігінің төмендеуі;

Балалардың акселерациясы - бұл үрдіс энамелогенез және тіс шығу мерзімдерін қысқартады, осы кезде тіс тіндері толық жетілмей тез агресивті кариесогенді факторларға ұшырайды;

Ауыз қуысының гигиенасының нашарлығы. Тіс қақтар тіс бетіне жиналып тіске макро-және микроэлементтердің түсуіне кедерді бола отырып, тісжегі дамуына себеб болады.

Баланың тамақтану режимінің бұзылуы, көп мөлшерде тезсіңірілетін көмірсуларды қабылдау;

Генетикалық тұқымқуалаушылық факторы.

ТІС ЖЕГІ ДАМУ ҚАУПІ.

микробтар

Төменгі деңгей

(1 мл сілекейдегі колониялар саны)

Жоғары қауіп (1 мл сілекейдегі колониялар саны)

Mutans streptococcus

<10

>10

lactobacilli

<10

>10

Тісжегі дамуына маңызды ролі микроорганизмдерге беріледі.

Тісжегін алдын-алу шаралар:

Ал алудың негізгі мақсаттары:

Тісжегі пайда болу және даму себебтерін жою;

Қоршаған ортаның жағымсыз факторларын төмендетуге жағдайларды жақсарту, бала ағзасының резистентілігін жақсартуға;

Тісжегін алдын алу шараларының алгоритмі:

Ауыз қуысының гигиенасы

Рациональді тамақтану, тез сіңірілетін көмірсуларды шектеу;

Тістің резистентілігін жоғарлату - кальций, фосфат, фтор препараттарын қабылдау.

дәрігер педиатрға кеңеске бару ағзаның резистентілігін жоғарлату.

Гигиеналық шаралар

Тіс шыққанға дейін өткізу қажет.

Бала әр тамақтанғаннан кейін 1-2 қасық қайнаған су беру қажет;

Стерильді жұмсақ гигиеналық салфеткамен ауыз қуысын сүрту қажет;

Тіс шыққаннан бастап тістірді тазалау қажет;

Баланың жасына қарай арнайы тәс щеткалары бар;

1, 5-2 жаста баланы ауыз қуысын шаюға үйрету қажет;

Тіс щеткамен пастасыз тісті тазалау ережелеріне үйрету;

3 жаста тіс пастаны қолдануды үйрету;

Ата аналары ауыз қуысының гигиенасын сақтауға көмектесу қажет.

Рациональді тамақтануға ерекше назар аудару қажет

Баланың тамағы дәременге бай болу қажет.

Ақуыздар, көмірсулар, майлар қалыпты мөлшерду болу қажет.

Тезсіңірілетін көмірсуларды шектеу қажет.

Жеміс жидектер қалыпты мөлшерде болу керек.

Емізіктен уақытылы ажырату.

Қасықпен және кеседен тамақтануды үйрету.

Қатты тағымды қабылдауды және дұрыс шайнауды үйрету.

Не оставлять бутылочку с соской во рту ребенка на время сна.

Тісжегін алдын алу үшін негізгі екі әдіс бар

эндогенді

экзогенді

суды фторлау

сүтті фторлау

тұзды фторлау

таблеткалар

тіс пастар

Гельдер

Лактар

Ерітінділер

ЭНДОГЕНДІ ПРОФИЛАКТИКАҒА КӨРСЕТКІШТЕР

Тұрғындар арасында тісжегінің таралуы өте жоғарғы деңгейде;

Суда фтордың төмендігі;

Қосымша жүйелі фторлау жүйенің жоқтығы

Суды фторлау

Су құбырларын арнайы жабдықтар қолдана, суды фторлайды. Қалыпты жағдайда Р мөлшері 0, 7-0, 8 мг/л. Ал 1 мг/л. Р осындай мөлшері флюороз пайда болуын азайтады.

Клиникалық нәтижесі:

тісжегі қарқындылығы уқытша тістерде 50 %, тұрақты тістер - 50-75 % төмендейді.