Мемлекеттік билік органдарының жүйесі

Презентация қосу

Ш.Есенов атындағы Каспий технологиялық және инжиниринг университеті

ҚР мемлекеттік оргондар жүйесінің
құрылымы, өкілеттілігі

Орындаған: Бекмурзин Нуртас
Тексерген: Қарлығаш Ержанқызы
Жоспар

1. Мемлекеттік басқарудағы әртүрлі жүйелерінің
сипаттамалары
2. Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік органдар
жүйесінің түсінігі, біртұтастығы және олардың түрлері
3. Қазақстан Республикасы Президентінің Конституциялық
мәртебесі, Парламенттің өкілеттігі мен жұмыс істеу
нысандары
1.Мемлекеттік басқарудағы әртүрлі жүйелерінің
сипаттамалары

«Жүйе» түсінігі грек сөзінен шыққан және бөліктерден құралатын органикалық
бірлікті білдіреді;
Ол кибернетикадан (грекше kybernetike – басқару өнері), Норберт Винер
еңбектерінен бастау алған.

Мемлекеттік басқару жүйесі – қоғамдағы әлеуметтік-
экономикалық процестерді мемлекеттік басқаруды
ұйымдастыруды зерттейтін ғылым.
институционалды

нормативті-құқықтық

мақсатқа бағдарлаушы
Мемлекеттік
басқару идеологиялық
жүйесі
функционалды

кадрлық

ақпаратты-коммуникативті

әлеуметтік-мәдени
2. ҚР мемлекеттік органдар жүйесінің түсінігі,
біртұтастығы және олардың түрлері • .
Мемлекеттік билік органдары – біртұтас жүйе. Ол анықталады: ҚР мемлекеттік құрылғысының
унитарлы сипаты, территориясының бірлігі, егемендігі .

Мемлекеттік билік органдарының жүйесі – бұл өздеріне тән ұйымдық-құқықтық формаларда
біртұтас мемлекеттік билік функцияларын атқаратын заң шығару, атқару және сот билігінің
жоғарғы және жергілікті органдарының жиынтығы

• Заң шығару органдары - преимущественно нормотворческой деятельностью
айналысады;
• Атқарушы билік органдарының басты міндеті – ҚР Конституциясының
ережелерін, ҚР заңдары, нормативтік нұсқамалардың ережелерін жүзеге
асыру;
• Сот билігінің органдары азаматтық, қылмыстық және өзге де заң
нормаларын жүзеге асыруға арналған
Мемлекеттік билік
органдарының жүйесі:

Заң шығару
Атқарушы билік Сот билігінің
(өкілетті) билігінің
органдары
органдары органдары

• ҚР • ҚР Үкіметі;
Парламенті; • Министрлікте •Жоғарғы
р; сот;
• Жергілікті • Комитеттер;
өкілетті • Агенттіктер; •Жергілікті
органдар • Ведомстволар; соттар
(мәслихаттар) • Әкімдіктер
1. Заң шығару (өкілетті) билігінің органдары
ҚР Конституциясының IV бөлімі.
ПАРЛАМЕНТ

(49-бап)
Парламент – ҚР заң шығару билігiн жүзеге асыратын Республиканың ең
жоғары өкiлдi органы

ПАРЛАМЕНТ палаталары
(50,51-баптар)

Сенат Мәжіліс
Құрылады: әр облыс, республикалық маңызы
бар қала және ҚР астанасынан 2 адамнан Құрылады: жүз жеті депутат;
өкілдік ететін депутаттар; Депутаттардың сайлануы: 98 депутат
Депутаттардың сайлануы: жанама сайлау сайлау жалпыға бірдей, тең және төте
құқығы негізінде жасырын дауыс беру сайлау құқығы негізінде жасырын
жолымен;
Депутаттардың өкілеттік мерзімі: 6 жыл;
дауыс беру арқылы; 9 депутат ҚР халқы
Депутат болу құқығы: 30 жасқа толған, Ассамблеясы сайлайды;
жоғары білімі және кемінде 5 жыл жұмыс Депутаттардың өкілеттік мерзімі: 5
стажы бар, тиісті облыс, республикалық жыл;
маңызы бар қала не Республика астанасының Депутат болу құқығы: жасы 25 толған
аумағында кемінде 3 жыл тұрақты тұрып
жатқан адам
адам
2. Атқарушы билік органдары

ҮКIМЕТ, ҚР ПРЕМЬЕР-МИНИСТРІ

Үкімет
• Үкімет ҚР атқарушы билігін жүзеге асырады, атқарушы органдардың жүйесін басқарады
және олардың қызметіне басшылық жасайды.
• Үкімет - алқалы орган; өзінің қызметінде Республика Президентінің және Парламенттің
алдында жауапты.
ҚР Премьер-Министрі:
• Үкімет қызметін ұйымдастырып, оған басшылық жасайды және оның жұмысы үшін дербес
жауап береді;
• Үкімет қаулыларына қол қояды;
• Үкімет қызметінің негізгі бағыттары жөнінде және оның аса маңызды барлық шешімдері
жөнінде Президентке және Парламентке баяндап отырады;
• Үкімет қызметін ұйымдастыруға және басшылық жасауға байланысты басқа да қызметтерді
атқарады
Атқарушы билік органдары
ЖЕРГIЛIКТI МЕМЛЕКЕТТIК БАСҚАРУ ЖӘНЕ ӨЗIН-ӨЗI
БАСҚАРУ

• Жергілікті атқарушы органдар ҚР атқарушы органдарының бірыңғай жүйесіне кіреді, тиісті
аумақтың мүддесі мен даму қажеттілігін ұштастыра отырып, атқарушы биліктің жалпы мемлекеттік
саясатын жүргізуді қамтамасыз етеді.
• Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың әкімдерін қызметке тиісінше
облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың мәслихаттарының келісімімен
Республика Президенті тағайындайды.
• Өзге әкімшілік-аумақтық бөліністердің әкімдері заңда айқындалатын тәртіппен қызметке
тағайындалады немесе сайланады, сондай-ақ қызметінен босатылады.
• Республика Президенті өзінің ұйғаруы бойынша әкімдерді қызметтерінен босатуға хақылы
3. Сот билігінің органдары
СОТТАР ЖӘНЕ СОТ ТӨРЕЛIГI

• ҚР сот төрелігін тек сот қана жүзеге асырады.
• Заңмен құрылған ҚР Жоғарғы Соты, Республиканың жергілікті және басқа да соттары ҚР соттары болып табылады
• Соттар тұрақты судьялардан тұрады, олардың тәуелсіздігі Конституциямен және заңмен қорғалады. Судьяның
өкілеттігі тек заңда белгіленген негіздер бойынша ғана тоқтатылуы немесе кідіртілуі мүмкін.
• Соттарды қаржыландыру, судьяларды тұрғын үймен қамтамасыз ету республикалық бюджет қаражаты есебінен
жүргізіледі және ол сот төрелігін толық әрі тәуелсіз жүзеге асыру мүмкіндігін қамтамасыз етуге тиіс.
• ҚР Жоғарғы Сотының Төрағасын және судьяларын Жоғары Сот Кеңесінің кепілдемесіне негізделген Республика
Президентінің ұсынуымен Сенат сайлайды.
• Жергілікті және басқа да соттардың төрағалары мен судьяларын Жоғары Сот Кеңесінің кепілдемесі бойынша ҚР
Президенті қызметке тағайындайды.
3.Қазақстан Республикасы Президентінің Конституциялық мәртебесі,
Парламенттің өкілеттігі мен жұмыс істеу нысандары
ПРЕЗИДЕНТ
• ҚР Президенті - мемлекеттің басшысы, мемлекеттің ішкі және сыртқы саясатының
негізгі бағыттарын айқындайтын, ел ішінде және халықаралық қатынастарда
Қазақстанның атынан өкілдік ететін ең жоғары лауазымды тұлға.
• ҚР Президентін конституциялық заңға сәйкес жалпыға бірдей, тең және төте сайлау
құқығы негізінде Республиканың кәмелетке толған азаматтары жасырын дауыс беру
арқылы 5 жыл мерзімге сайлайды;
• ҚР Президенті болып тумысынан Республика азаматы болып табылатын, 40 жасқа толған,
мемлекеттік тілді еркін меңгерген, Қазақстанда соңғы 15 жыл бойы тұратын және жоғары
білімі бар Республика азаматы сайлана алады.
ҚР Парламенті
Типі
Типі Екі палаталы
Палаталар Сенат (Жоғарғы палата);
Мәжіліс (Төменгі палата)
Басшылық
Сенат Төрағасы Әшімбаев Мәулен Сағатханұлы

Мәжіліс Төрағасы Ерлан Қошанов

Құрылымы
Мүшелері 154 мүшесі бар:
47 сенаторлар;
107 депутаттар

Ұқсас жұмыстар

Әкімшілік құқықтың қайнар көздері

Әкімшілік құқыққа сипаттама

Әкімшілік құқық пәнінің қатынастары

ЖЕРГІЛІКТІ БАСҚАРУ ОРГАНДАРЫНДА ІС- ӘРЕКЕТТІ ЖОСПАРЛАУ

Сот билігінің органдары

Әкімшілік құқықтың нормалары

Мемлекет туралы

ӘКІМШІЛІК ҚҰҚЫҚ ҮШІН ТӘН ҚҰҚЫҚТЫҚ РЕТТЕУ ӘДІСТЕРІ

Мемлекет саяси институт ретінде

Мемлекеттік орган мемлекеттік басқарудың ұйымдық құрылымының жүйе құрушы элементі ретінде

Пәндер