ҚАННЫҢ ИММУНДЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ

Презентация қосу

ҚАН ЖӘНЕ ҚАН
АЙНАЛЫМЫНЫҢ
ЖАСТЫҚ
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ.
ҚАННЫҢ ИММУНДЫҚ
ҚАСИЕТТЕРІ.
ИММУНИТЕТТІҢ
МАҢЫЗЫ.

Орындаған: Қасымбек Бану 116-3 топ
Қан - ...
Қан — организмдегі ішкі сұйық
ортаның бірі. Ол қантамырларының
тұйық жүйесін бойлай ағып,
тасымалдау қызметін атқарады. Қан
барлық мүшелердің клеткаларына
қоректік заттар мен оттегін
жеткізеді және тіршілік әрекетінің
өнімдерін зәр шығару мүшелеріне
тасымалдайды. Организмдегі
биологиялық әрекетшіл заттардың
гуморальдық реттелу қызметі
қанның қатысуымен іске асады. Қан
организмнің инфекциядан
қорғаныш реякциясын қамтамасыз
етеді.
Қанның қызметі:

Қанның қызметі:
1. адам ағзасында қан әрбір мүшені, дененің әрбір
жасушасын бірімен-бірін өзара байланыстырады;
2. оттегін өкпеден ұлпаларға жеткізіп, көмірқышқыл
газынан тазарта-ды;
3. қорек заттарды асқорыту мүшелерінен ұлпаларға
жеткізеді;
4. ағзаның соңғы қажетсіз өнімдерін бүйрекке және т. б.
мүшелерге тасымалдайды;
5. дене температурасының тұрақтылығын сақтайды;
6. ағзаны зиянды микробтардан қорғайды;
7. ішкі секреция бездерінен бөлінетін гормондарды
тасымалдайды;
8. жасушаларда қышқылдың, судың деңгейін реттейді;
9. қорғаныштық қызмет атқарады (қанды ұйыта алады).
Ағзадағы қанның мөлшері
Қан дәнекер ұлпасының сұйық түрі. Ағзада болатын қанның мөлшері
адамның дене салмағына байланысты 4,5-5 л. Қанның құрамы —
плазмадан{55%) және қан жасушаларынан (45%) тұрады . Ересек адам
организмінде шамамен бес литр қан болады.

Қан — ағзадағы дәнекер ұлпасының бір түрі. Оның негізгі бөлігі клетка
аралық сұйық зат — плазмадан құралады. Плазмадан қан жасушалары —
эритроциттер мен лейкоциттер және қан пластинкалары — тромбоциттер
болады. Тромбоциттер сүйектің кемік майындағы клеткалардан түзіледі.
Олардың жетілуі, қорға жиналып, бұзылуы басқа мүшелерде өтеді
Қан айналымының жас ерекшеліктері

Қанның құрамындағы белоктың
түрлерінің бір-біріне қатынасының да
жас айырмашылықтары бар. Айталық,
жаңа туған сәбидің қанындағы
альбумин 57,71 — 56,78% Қанның
құрамындағы белоктың түрлерінің
мөлшерінің де жас айырмашылықтары
бар: глобулиндері 42,29 — 43,22%.
Альбуминдері 6 айға дейін біртіндеп
көбейеді (59,25%), 3 жаста 58,97 %. Ал
глобулиндері төмендейді де, 3 жастап
аса тұрақталады. 7-15 жаста ересек
адамның альбумині мси глобулииінің
қатынасындай болады. Қандағы
глобулиндер бала туған сәтте жоғары
болады да 1 жастан әрі төмендейді.
Глобулиндердің түрлерінің мөлшері
де осы зандылықта байқалады.
Глобулиндер жарты жасқа дейін
жоғары (4,23-5,43%) болып, 3
жаста 3,09% болады; ά-
глобулиндердің мөлшері алғашқы
жарты жылда жоғарырақ (10,73-
11,45%), ал 7 жастан аса
ересектердегідей (9,20-9,98%)
болады. Β-глобулиндер де туған
кезде жоғары болып, 7 жастан аса
ересек адамдардағы мөлшерге
жуықталады. γ-глобулиндер туған
кезде көп болады да, алғашқы 3
айда ұрықтық глобулиндер ыдырап
3 жаста ересектердей 17,39 %
болады.
Дене еңбегі организмнің физиологиялық
жүйелерінің қызметін, әсіресе қанның
құрамын өзгертеді. Дене еңбегінен кейін
балалар мен жастарда ересек
адамдардағыдай миогендік лейкоцитоз
байқалады. Бала жүгіргенде,
қозғалысты ойын сияқты жеңіл-желпі
дене еңбегінде лимфоциттері аздап
көбейеді, ал велосипед тебу, сол сияқты
қара күшті қажет ететін еңбекте
нейтрофилдер көбейеді. 16-18 жастағы
бойжеткендер мен жігіттерде жүгіру,
суда жүзу сияқты спорт түрлерімен
шүғылдан ғанда лейкоциттердің барлық
түрлері көбейеді. Бірақ, сонда да
лимфоциттердің көбеюі басым болады.
Қанның иммундық
қасиеттері
Қанның иммундық немесе қорғаныштық қасиеті оның
қанды тромб түзу арқылы ұйыту және сұйылту жатады.Бұл
қасиеттер лейкоциттің түрлерінің қызметімен байланысты.
Фагоцитоз – бейарнамалы иммунитеттің бір түрі.
Фагоцитоз барлық лейкоциттерге тән қасиет. Бірақ
олардың ішінде бір жұтқанда 30-40 денені бір жұтатын –
микроциттер мен макроциттер – моноциттер және лимфоциттер
бар.

Иммунды жүйе ағзаның ішкі орталығындағы антигендік
тұрақтылықты қадағалайтын және рециркуляция
жолымен байланысатын арнайы лимфоидты мүшелер
мен тіндердің өзара жиынтығы. Иммунды жүйе—
қозғалмалы және үздіксіз жаңғырып отыратын жүйе.
Сонымен қатар, оның құрамының тұрақтылығы ағзаның
жеке құрылымының сақталуына зор ықпал етеді.
Иммунитеттің маңызы
Иммунитет дегеніміз организмнің зиянды әсерлерді немесе бүлдіруші уларды
қабылдамау қасиеті.

Әрине бұндай қасиет организмнің жеке басының тіршілік ортасына
бейімделуіне, сол ортадағы зиянды микроорганизмдер, вирустар және олар
бөлетін түрлі бүлдіруші қасиеті бар заттарға қарсы түра алатындығына тікелей
байланысты. Осындай өз ара байланыстың, дәлірек айтқанда күрестің
нәтижесінде аса күрделі биологиялық процестер басталады. Сөйтіп,
организмде қорғаныштьиқ қасиет арта түседі, оның түрлі зиянды
микроорганизмдерді, вирустарды қүртатын және улы заттардың уытын жойып
ыдырататын қабілеті күшейеді.. Иммунитет түзілуде бүкіл бір тұтас организм
қатысады әрине бүнда басқарушы және бағыттаушы—орталық нерв жүйесі.
Ауру қоздырушылар немесе вакциналар нерв
системасының ұштары арқылы сарысу гамма-
глобулиндерін түзетін тиісті органдарға әсер
етеді. Ал бұлар жауап ретінде тиісті антителалар
бөле-ді. Осыида клетка ішінде кандай іпроцестер
орын алатыны жөнінде толық мағлұмат жоқ.
Иммунитет пайда болуда сыртқы орта
жағдайлары көп әсер етеді. Шамадан тыс қызу,
салқындау немесе организмнің аса шаршауы
қорғаныш заттарының түзілуін нашарлатады.
Сонымен бірге иммунитөттің организмде жақсы
түзілуін тамақтың нашарлығы, соның ішінде А
және С витаминдерінің, фосфор және кальций
түздарының жетіспеуі тежейді. Бұдан зиянды
әсерлерге қарсы ікүресуде арнаулы шаралармен
қатар (вакциналар егу т. б.) малдарды және
адамдарды толық бағалы қоректік заттармен
қамтамасыз ету қажет деген қорытынды
шығаруға болады. Жалпы иммунитеттің бірнеше
түрлерін ажыратады.
Табиғи және жасанды иммунитет

Табиғи немесе туа пайда болған иммунитет—адамдар және
жануарлардың белгілі бір түріне тән. Ол түқым қуалайды. Бұдан
мүйізді ірі қара малдың — жылқының маңқасымен, жылқының, иттің
обасымен, адамның ит пен шошқа обасымен ауырмауы мысал бола
алады. Түрлі иммунитет бір мезгілде бірнеше зиянды әсерге қарсы
әсер ете алады.

Жасанды иммунитет адам мен жануарларда жұқпалы аурулар-дың
әсерінен пайда болады және оны та,биғи -жағдайда қабылдаған
ммунитет деп те атайды. Егер де иммунитеттер организмге түрлі
биологиялық препараттарды енгізгенде (егу, вакцина, сарысу енгі-зу)
лайда болса, оны жасанды жолмен түзілген иммунитет деп атайды.
Бұнда организмдегі түзілген иммунитет зиянды микробтың бір ғана
түріне арналады.

Табиғи жолмен түзілген иммунитет әдеттегіше үзақ болады. Ал
кейбір ауруларға іқарсы түзілген иммунитет организмде бүкіл
тіршілік барысында сақталыл қалады. Мәселеқадамдар шешөк,
обамен бір рет ауырса, екінші рет ауырмайды. Тіршілік барысында
түзілген иммунитетті актив және пассив деп өкіге бөлуге болады.
Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Қанның функциялары

ИММУНДЫҚ ЖАСУШАЛАР

Иммундық жауап

ҚАННЫҢ ФОРМАЛЫҚ ЭЛЕМЕНТТЕРІ

Антигендердің қасиеттері

Жедел гломерулонефрит

Қан плазмасының ақуыздары

Фагоцит физиологиясының ерекшеліктері

Инфекция және иммунитет

Антигендер жалпы сипаттамасы Эритроциттер антигендері

Пәндер