Болаттың тотығу дәрежесі

Презентация қосу

Тәжірибелік сабақ

Тақырып: Болаттың жіктелуі (құрылымы мен
мақсаты бойынша)
Болат дегеніміз - құрамында темір мен көміртегі (марганец және кремний) және зиянды қоспалар (күкірт,
фосфор, оттегі, азот, сутегі) бар көп компонентті қорытпа.
Болат мақсатына, химиялық құрамына, тотығу дәрежесіне, сапасы мен құрылымына қарай жіктеледі.
Тағайындалу бойынша болат құрылымдық, құралдық және арнайы болып бөлінеді (ерекше
физикалық және химиялық қасиеттері бар болаттар).
Химиялық құрамы бойынша (көміртегі мөлшері) болаттар төмен көміртекті (0,02 ... 0,25% С), орта
көміртекті (0,30 ... 0,55% С) және жоғары көміртекті (0,6% С және одан да көп) болып бөлінеді.
Тотықсыздандыру жағдайына және дәрежесіне байланысты болаттар тыныш (марганец, кремний және
алюминиймен тотықсыздандырылған), жартылай тыныш (марганец және кремниймен
тотықсыздандырылған) және қайнау (марганецпен тотықсызданған) болып бөлінеді. Марганец және
кремний ферроқорытпалардың құрамына енеді (ферромарганец және ферросилиций). Қайнаған болаттарда
оттегінің мөлшері жоғарылайды, олар көміртегімен әрекеттесіп, көміртегі тотығы (СО) көпіршіктерін
құрайды, бұл қайнау әсерін тудырады. Қайнатылатын болаттар ең төменгі сапаға ие, бірақ жоғары икемділік
пен арзан бағаға ие. Олар парақтарды, шыбықтарды өндіру үшін қолданылады, бөлшектерді суық штамптау
арқылы қолданылады. Тотығу дәрежесі сынып соңында екі әріппен көрсетіледі: қайнау - кп, жартылай
тыныш - пс, тыныш - сп.
Сапасына қарай көміртекті болаттар қарапайым сапалы, сапалы және жоғары сапалы болаттар болып
бөлінеді. Болаттың сапасы зиянды қоспалардың құрамымен анықталады: күкірт және фосфор. Сонымен
қарапайым болаттарда күкірттің рұқсат етілген мөлшері ≤ 0,05%, ал фосфор ≤ 0,04% құрайды; жоғары
сапалы - күкірт және фосфор шамамен 0,035%, ал жоғары сапалы - ≤ 0,025%.
ГОСТ 380-2005 сәйкес қарапайым сападағы көміртекті құрылымды болаттар келесі маркаларда
жасалады: Ст0, Ст1кп, Ст1пс, Ст1сп, Ст2кп, Ст2пс, Ст2сп, Ст3кп, Ст3пс, Ст3сп, Ст3Гпс, Ст3Гсп, Ст4кп,
Ст4пс, Ст4сп, Ст5пс, Ст5сп, Ст5Гпс, Ст6пс, Ст6сп. «Ст» әріптері «Болат» дегенді білдіреді, сандар
химиялық құрамына байланысты марканың шартты нөмірін көрсетеді, «Г» әрпі болаттағы оның массалық
үлесі 0,80% немесе одан көп марганец, «кп», «пс», «сп» әріптерін білдіреді. Болаттың тотығу дәрежесі.
Болат кепілдік химиялық құрамымен қамтамасыз етілген
Болаттың маркасы Элементтердіңмассалықүлесі, %
көміртегі (С) марганец (Mn) кремний (Si)
Ст0 ≤ 0,23 - -
Ст1кп 0,06…0,12 0,25…0,50 ≤ 0,05
Ст1пс 0,06…0,12 0,25…0,50 0,05…0,15
Ст1сп 0,06…0,12 0,25…0,50 0,15…0,30
Ст2кп 0,09…0,15 0,25…0,50 ≤ 0,05
Ст2пс 0,09…0,15 0,25…0,50 0,05…0,15
Ст2сп 0,09…0,15 0,25…0,50 0,15…0,15
Ст3кп 0,14…0,22 0,30…0,60 ≤ 0,05
Ст3пс 0,14…0,22 0,40…0,65 0,05…0,15
Ст3сп 0,14…0,22 0,40…0,65 0,15…0,30
Ст3Гсп 0,14…0,22 0,80…1,10 0,15…0,30
Ст4кп 0,18…0,27 0,40…0,70 ≤ 0,05
Ст4пс 0,18…0,27 0,40…0,70 0,05…0,15
Ст4сп 0,18…0,27 0,40…0,70 0,15…0,30
Ст5пс 0,28…0,37 0,50…0,80 0,05…0,15
Ст5сп 0,28…0,37 0,50…0,80 0,15…0,30
Ст5Гпс 0,22…0,30 0,80…1,20 ≤ 0,15
Ст6пс 0,38…0,49 0,50…0,80 0,05…0,15
Ст6сп 0,38…0,49 0,50…0,80 0,15…0,30
1. Болаттардың анықтамасын беріңіз.
2. Эвтектоидты болаттағы көміртектің пайыздық мөлшерін жазыңыз.
4. Гипереектектоидты болаттағы көміртектің пайыздық мөлшерін жазыңыз.
5. Эвтектойтқадейінгі болаттар қандай құрылымға ие?
6. Эвтектоидты болаттар қандай құрылымға ие?
7. . Эвтектойттанкейінгі болаттар қандай құрылымға ие?
8. 0,02% көміртегі бар қорытпалар қандай құрылымға ие?
9. Ферриттің механикалық қасиеттерін беріңіз.
10. Цементиттің механикалық қасиеттерін атаңыз.
11. Перлиттің механикалық қасиеттерін атаңыз.
12. Цементит көміртекті болаттарда қандай формаларда бола алады?
13. Перлиттің қандай формалары бар?

Ұқсас жұмыстар

III Б топша элементтері

Тотығу -тотықсыздану реакциясы тақырыбына бақылау

Тотығу - тотықсыздану реакцияларының түрлері

Табиғатта массалық саны

Алюминий қорытпалары

Тотығу дәрежесі

Қосылыстағы металл атомдарының тотығу дәрежесі

Элементтер және олардың тотығу-тотықсыздану қасиеттері

Тотығу – тотықсыздану реакциялары. Электрохимия Электродтар

PIZA тапсырмалары кіріктірілген тотығу-тотықсыздану реакциялары. Презентация

Пәндер