Егістік жерлер өнімділігін көтеру және орналастыру жұмыстық жобасы




Презентация қосу
Қазақстан Республикасының білім және ғылым Министрлігі
әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Факультет: «География және табиғатты пайдалану»
Кафедра: «География, жерге орналастыру және кадастр»

Егістік жерлер өнімділігін көтеру және орналастыру жұмыстық
жобасы

Алм
аты, 2022
Жоспары:

I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
2.1. Егістік жерлер
2.2. Егістік жерлер топырағының
құнарлылығын арттырудың
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Егістік жерлер
Егiстiк - жүйелi түрде өңделетiн және көп жылдық шөптердiң егiстiгiн
қоса алғанда, ауыл шаруашылығы дақылдарының егiстiгiне пайдаланылатын
жер учаскелерi, сондай-ақ сүрi жер. Алдын ала егiлетiн дақылдардың егiстiгi
орналасқан (үш жылдан аспайтын уақыт аралығында), түбегейлi жақсарту
мақсатында жыртылған шабындықтар мен жайылымдардың жер учаскелерi,
сондай-ақ бақтардың егiске пайдаланылатын қатар аралығы егiстiкке
жатпайды.

Дүние жүзі бойынша егіндік жер алқабының аумағы 1,3 млрд га. Бұл
құрлықтың 10% құрайды. Аталмыш көрсеткіш тұрақты. 1,3 млрд га жердің басым
бөлігі бидай шаруашылығына тиесілі.
Егістік жерлер
Егістік жерлер - бұл уақытша ауыл шаруашылығы дақылдары астындағы
жерлер (бірнеше егіс алқаптары бір рет қана есептеледі), шабуға арналған
уақытша шалғындар немесе жайылымдар, базарлар мен бақтардың
астындағы жерлер, сондай-ақ уақытша бу астында тұрған жерлер (бес
жылдан аз).

Ауысымдық өңдеу нәтижесінде пайда болған
тасталған жерлер бұл санатқа кірмейді. "Егістік
жерлерге" арналған деректер өңдеуге жарамды
жердің мөлшерін көрсетуге арналмаған.

Егіндік жер, егістік - ауыл шаруашылығында дәнді дақылдарды өсіру
үшін қолданылатын егін алқабы. Ол жыл сайын күтіліп, бапталып,
суарылып тұрады. Күзде шабылады. Егін жиналады. Егін әр түрлі болуы
мүмкін: бидай, арпа, сұлы, көкөністер және т.б.
Агроөнеркәсіп кешені – еліміздің
стратегиялық маңызды салаларының бірі.
Сондықтан ауыл шаруашылығы саласының
тиімділігін жоғарылату басты міндет болып
саналады
Ауыл шаруашылығы дамуының әр кезеңінде топырақ өңдеу
әдістері техникалық машиналармен және қазіргі заманауи
құралдармен жүзеге асырылады. Топырақты өңдеу, қопсыту
немесе тығыздау нәтижесінде егістік қабаттың оңтайлы
құрылымы жасалады. Өңделген топырақ судың тек егістік
қабатында ғана емес, тамыр қабатының жер асты бөлігінде де
жақсы өтуіне мүмкіндік береді. Құрғақ жағдайда топырақты
өңдеу ылғалды жинап қана қоймайды, сонымен қатар оны
жоғалтудан сақтайды.
Топырақты өңдеу, баптау топырақтың
ықтимал ластануын азайтады және
дақылдардың зиянкестері мен
ауруларының алдын алады сонымен
қатар ауыспалы егіс пен
тыңайтқыштың тиімділігін арттырады.
Егістік жерлер топырағының құнарлылығын
арттырудың тұрақты жүйесін жобалау үшін
бірнеше принциптерді сақтау қажет.
қоректік заттар мен өсімдік
Топырақтардың әр тобы қалдықтарын,
үшін әртүрлі өңдеу жер жырту мен өңдеуге тыңайтқыштарды біркелкі
жүйелерін және оларды арналған техникалық және жер қойнауының
рельеф элементтері құрылғылар құрамын дұрыс төменгі горизонттарында
бойынша пайдалану таңдау; қолайсыз қасиеттерді жою
әдістерін саралау; үшін түренді және түренсіз
өңдеу әдістерін пайдалану;

табиғи құнарлылықты
сақтау үшін топырақты
өңдеуді азайту,
топырақтарды эрозиядан
қондырғының бір өтуінде
сақтау тәсілдерін
бірнеше технологиялық
пайдалану; топырақтың
операцияларды біріктіру
гранулометриялық құрамын
арқылы энергия шығыны
және агротехникалық
мен еңбекті азайту, өңдеу
талаптарын сақтау;
тереңдігін азайту,
гербицидтер мен
тыңайтқыштарды қолдану;
Ауыл шаруа­шылығының «алтын қоры» болып
есептелетін суармалы жерлер кімнің меншігінде
болса да, ел игілігіне қызмет етуге тиіс.
Сондықтан заң талап­тарына сай жер
пайдаланушыларға суар­малы жердің
құнарлылығы мен өнім­ділігін арттыруға қатаң
талап қою­мен бірге, мемлекет тарапынан қол­дау
керек.
Бірінші кезекте жердің, гидроме­лио­ративтік
инфрақұрылым жүйелерін түгендеуден өткізіп, есебін
алып, мен­шік иелерін анықтап, олардың толық жұмыс
істеуін қамтамасыз етуіміз керек. Қолданыстағы 1,4 млн
гектар суармалы жердің өнімділігін көтеру үшін оның
мелиоративтік жағдайын жақсартуға қомақты қаржы
бөлінуі қажет. Себебі әр гектар суармалы жер телімі
басқа жермен салыстырғанда 2-3 есе артық
мелиоративтік жұмыстарды (жерді күрделі және
ағымдағы тегістеу, каналдар мен кәріздік жүйелерді та­
залау, тік дренаж ұңғымаларын жөн­­деу, электр желілерін
пайдалану, сор шаю т.б.) атқаруды қажет ете­ді.
Облыстың ауыл
шаруашылығының жалпы өнімі:

Көрсеткіштердің 201 2016 2017 2018 201 Өзгеріс
атауы 5 9 қарқын
ы, %
1.Жалпы Қазақстан 1404 1641, 1442, 2286, 1999 142,3
бойынша ауыл ,5 4 6 0 ,0
шаруашылығының
жалпы өнімі, млрд
2.Шығыс Қазақстан 56,7 68,4 68,5 89,4 94,4 166,5
облысының ауыл
шаруашылығының
жалпы өнімі,
млрд.теңге, оның
ішінде:
-өсімдік 25,6 35,2 33,1 45 42,8 167,2
шаруашылығы
-мал шаруашылығы 30,9 32,9 35,0 44,0 51,4 166,3
Бұл жайлы облыс әкімдігінде өткен жиын
барысында айтылды. Жалпы, облыс
бойынша өткен жылы азық-түлік
өндірісінің көлемі 148,8 млрд теңгені
құраған.
Ауыл шаруашылығы саласының өңделген өнімдерінің негізгі үлесін майлы
дақылдар, ет, сүт, астық және нан-тоқаш алады. Биыл облыстағы майлы
дақылдардың егістік алқабы 30 мың гектарға ұлғайтылмақ. Жыл соңына дейін
Семейде майлы дақылдарды өңдеу кәсіпорны іске қосылады. 2022 жылы тағы
бір май зауыты өз жұмысын бастайды деп жоспарланып отыр

Өткен жылы облыстың 21 кәсіпорны 16,8 мың тонна ет өндірген.
Қазіргі уақытта тағы 3 жоба іске асуда. 2024 жылға қарай өңірде
өңделген ет өнімдерінің үлесін 94 мың тоннаға дейін арттыру
көзделген.
Қорытынды
Жер халқымыздың ең негізгі байлығы. Сондықтан жерді ұтымды да тиімді
пайдалану әрбір азаматтың заңды тұрғыда да, моральдық тұрғыда да маңызды
міндеті деп санаймын. ХХI ғасыр кемелдікке жету ғасыры, әр ел, әр мемлкет
қуатты, бай болғысы және халқының бақытты және ешнәрсеге мұқтаж
болмауын қалайтыны сөзсіз белгілі шығар. Қуатты, бай мемлекетке айналу үшін
мемлекет өзінің өндірістік және өндірістік емес қызмет салаларының дамытуы
керек екені бізге мәлім.

ҚР индустриалды-аграрлы ел болғандықтан, индустрияны және
ауылшаруашылық салаларын заман талабына сай және шетел тәжірибелеріне
сүйене отырып, қайта құру немесе жобалауы керек. Еліміздің 272млн га жердің
100,8 млн га жері ауылшаруашылығына жарамды болып саналғанымен ол
жерлердің тек жартысына ғана жуығы шаруашылыққа қолданылады. Босалқы
жерлердің ауданы 100,1 млн.га құрайды. Ауылшаруашылық жерлерінің дұрыс
әрі толық пайдаланбағаны үшін еліміз көптеген тамақ өнімдерін шет елдерден
импорттайтыны бізге, осы мәселелерді шешу үшін елімізде ауыл шаруашылығы
мақсатындағы жерлерді дамыту, мал басын көбейту, егін егу шаруашылығын
дұрыс жолға қойып көркейтуіміз керек.

Ұқсас жұмыстар
АЛҒАБАС ӨНДІРІСТІК КООПЕРАТИВІНІҢ ЖЕРІНЕН РАЗРАБОТКА СХЕМЫ
ПРЕЗЕНТАЦИЯ ІШКІ ШАРУАШАЛЫҚ ЖЕРГЕ ОРНАЛАСТЫРУ
ТҮРКІСТАН ОБЛЫСЫ МАҚТАРАЛ АУДАНЫНЫҢ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ
ЖЕРДІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖАҒДАЙЛАРЫ
Ауыл шаруашылық дақылдарға климаттың әсері
Алқап түрлері
Еңбек өнімділігін арттыру туралы ақпарат
АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ МАҚСАТЫНДАҒЫ ЖЕРЛЕРДIҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ РЕЖИМІ
Аграрлық өндірістің жер ресурстары және оларды пайдалану тиімділігін арттыру жолдары
Түркістан облысының жер ресурстары
Пәндер