Мемлекетті басқару формалары

Орал қаласындағы Назарбаев Зияткерлік мектебі

Мемлекетті басқару формалары.

Мемлекеттік құрылым түрлері

Әкімшілік-

территориялық

құрылымы

бойынша

Басқару түрлері

Республикалық

Монархиялық

Унитарлы

Федерация

Басқару формасы

Республика

Монархия

Парламенттік

Президенттік

Конституциялық

Абсолюттік

Теократтық

Германия

Италия

Финляндия

Австралия

Үндістан

АҚШ

Аргентина

Боливия

Кения

Гвинея

Жапония

Дания

Швеция

Ұлыбритания

БАӘ

Катар

Бруней

Сауд Арабиясы

Ватикан

РЕСПУБЛИКА

ПРЕЗИДЕНТТІК

(Аргентина, АҚШ)

ПАРЛАМЕНТТІК (Италия, Финляндия,

ГФР, Үндістан)

АРАЛАС (Қазақстан, Ресей,

Франция, Румыния)

Басқару формасы

Республика

Президенттік

Парламенттік

Үкімет басшысы - президент

Үкімет басшысы -премьер-министр

Президенттік

республика

Үкімет басшысы-

президент

Приведите

примеры

Приведите

примеры

Үкімет басшысы-

премьер-министр

Парламенттік

республика

АҚШ, Аргентина Бразилия, Пәкстан, Франция

Италия, Германия,

Австрия, Израиль,

Үндістан, Сан-Марино

Карта

Монархия

Конституциялық.

Монархтың билігі заңмен шектеледі.

Нақты заң шығару билігі парламенттің қолында, ал үкімет атқарушы билікке ие. Монарх патшалық етеді, бірақ басқармайды.

Абсолюттік

Монархтың билігі-шексіз. Үкімет тек монархтың алдында жауапты

Теократтық.

Мемлекет басшысы-дін басшысы, Рим папасы.

Конституциялық

монархия

Абсолюттік

монархия

Теократиялық

монархия

монархияларда

мемлекет

басшысы

діни жетекші

қызметін де

атқарады.

мұраланған тақ иесінің

(монархтың) ешқандай

заңдармен шектелусіз,

өз қалауынша

дара билік жүргізуі.

монархтың билігі

белгілі дәрежеде

заң шығаратын

билік парламентпен

шектеледі.

Ватикан,

Сауд Арабия,

Бруней

Біріккен Араб

Әмірлігі,

Оман, Катар

Ұлыбритания,

Жапония, Испания,

Нидерланды, Непал,

Швеция, Бельгия

Конституциалық монархия «патшалық етеді», бірақ басқармайды Ұлыбритания, Бельгия, Испания, Жапония, Марокко

Ұлыбритания- әлемдегі ең ежелгі конституциалық монархия

Королева Елизавета екінші мемлекет басшысы және сонымен қатар Британ Достастық елдерін басқарады.

Жапония - Конституциалық монархия, император - “мемлекет пен халық бірлігінің көрінісі”.

Жапония - конституциялы монархияны сақтаған ел. 1947 жылы 3 мамырда қабылданған конституция бойынша император - “мемлекет пен халық бірлігінің көрінісі”. Ол парламенттің ұсынысы бойынша премьер-министрді тағайындайды және премьер-министрдің ұсынысымен үкімет мүшелерін, Жоғарғы соттың төрағасы мен мүшелерін тағайындайды немесе орнынан алады. Конституция бойынша, мемлекеттік істерге толығымен премьер-министр басқаратын үкімет жауап береді. Жоғарғы заң шығарушы орган парламент - екі палатадан (өкілдер палатасы және кеңесшілер палатасынан) тұрады. Ұлттық мерекесі 23 желтоқсан (император Акихитоның туған күні.

Абсолюттік монархия «патшалық етеді» және билік құрады

Саудовская Аравия, Бруней, Бахрейн, Катар, Оман, Объединенные Арабские Эмираты

Сауд Арабиясы- абсолюттік монархия

Бұл елді басқарушы монархтың билігі шексіз деуге болады. Өйткені ол заң шығарушы және атқарушы өкімет билігін жүргізумен қатар үкіметті, қорғаныс және сот істерін де өзі басқарады.

Королі-Абдулла патша. Сауд Арабия 13 провинциядан құралған[17] (манатық идария, - әкімшілік басқару жүйесі) . Арабша мухафаза деп айтылады.

Теократтық монархия (грек. theos-құдай, Kratos-билік)

Ватикан

Ватикан-абсолютті теократиялық монархия. Мемлекет басшысы-Рим папасы. Оның қолында барлық билік(заң шығару, атқару, сот төрелігі) шоғырланған. Бұған қоса Рим папасы сыртқы елдермен қарым-қатынасты да жеке өзі шешеді.

Анықтама

Республикалық басқару - парламенттік және президенттік болып екіге бөлінеді. Парламенттік жүйесі бар елдерде парламенттегі орындардың көпшілігін сайлауда жеңіп алған партия немесе партиялар коалициясы - премьер-министр басқарады. Үкімет өзі жасап парламент бекіткен бағдарлама бойынша жұмыс істейді, парламентке есеп береді. Парламент жетекші рөл атқарады, қажет десе, басқарушы үкіметті қызметтен кетіре алады. Парламент заңдарды ұсынады және оларды қабылдайды. Премьер-министр де парламенттің қарауына заңдар ұсынады. Сот билігі тек заңдарға сүйеніп жүзеге асырылады. Парламенттік республикалық басқаруға Италия, Алманияны жатқызуға болады. Президенттік жүйеде президентті және парламентті халық сайлайды, заңды билік пен атқарушы билік арақатынасы өзгереді, ел президенті мемлекеттің де, үкіметтің де басшылығын өз қолына алады. Президенттік басқару үлгісі ретінде АҚШ-ты келтіруге болады.