Гидрометеорологиялық ақпараттың потенциалды тиімділігін бағалау әдістері




Презентация қосу
ТАҚЫРЫБЫ: ОҢТАЙЛЫ СТРАТЕГИЯЛАРЛЫ ТАҢДАУ ПРИНЦИПТЕРІ,
ГИДРОЛОГИЯЛЫҚ АҚПАРАТ НЕГІЗІНДЕ ОҢТАЙЛЫ ШЕШІМДЕРДІ
ШЕШУ ПРИНЦИПТЕРІН США НЕГІЗІНДЕ МЫСАЛДАР ЖАСАУ.
БАЛҚАШ-АЛАКӨЛ СУ ШАРУАШЫЛЫҒЫ АЛАБЫ
Жоспар
Кіріспе
Негізгі бөлім
Балқаш-Алакөл алабы бойынша оңтайлы стратегияларды құру
Гидрологиялық ақпарат негізінде оңтайлы шешімдерді қабылдау
Гидрометеорологиялық ақпараттың потенциалды тиімділігін бағалау
Гидрометеорологиялық ақпараттың потенциалды тиімділігін бағалау
әдістері
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Қазіргі уақытта ауа-райы мен климаттық факторлардың әсерінен тәуелсіз
экономикалық қызмет аясын табу қиын. Өндіріс масштабының кеңеюімен және
оның күрделенуімен, су және әуе көлігін дамыту, жаңа, бұрын қол жетімсіз
аумақтарды игеру және т.б. қолайлы ауа-райы жағдайларын дұрыс есепке алудың
арқасында қосымша экономикалық эффект алу мүмкіндіктері едәуір артады,
сонымен бірге метеорологиялық негізсіз шешімдер үшін «төлем» күрт өседі.
Осыған байланысты гидрометеорологиялық ақпараттың сапасына қойылатын
талаптар тұрақты түрде өсуде. Алайда, гидрометеорологиялық ақпараттың нақты
пайдасы оның әдіснамалық сипаттамаларына - толықтығына, сенімділігіне, алға
жылжуына ғана емес, сонымен қатар шешімдер қабылдаған кезде оның
қаншалықты ұтымды пайдаланылатындығына немесе егер біз
гидрометеорологиялық қолдау туралы айтатын болсақ, - ауа райы қызметі
шеңберінде ұсыныстар әзірлеу кезінде.
Балқаш –Алакөл алабы
Балхаш-Алакөл алабы Қазақстанның оңтүстік-шығысындағы және Қытаймен шектес аумақтың
бір бөлігін алып жатыр. Оның ауданы 413 мың км² құрайды оның ішінде Қазақстан аумағында
353 мың км². Балқаш-Алакөл бассейнінің қазақстандық бөлігі Алматы облысының аумағын,
Жамбыл облысының Мойынқұм, Қордай және Шуй аудандарын, Ақтоғай, Шет және
Қарқаралы аудандарын қамтиды.
Гидрологиялық ақпараттарды жинау бойынша талаптар:
Гидрологиялық ақпараттық жүйе сандық модельдер жиынтығымен біріктірілген - физикалық,
статистикалық, әлеуметтік-экономикалық мәселелер бойынша шешім қабылдау құрайды.
Негізгі қойылатын талаптарды ескере отырып, ақпараттық жүйені жасаушы әдістерді дәл
анықтай алу керек
Гидрологиялық мәліметтерді талдау.
Талдау әдістері қарастырылып отырған гидрологиялық құбылыстың ықтималдық,
стохастикалық немесе детерминирленген қасиеттерін көрсететін бірнеше модельдер жасау
[1]
Гидрологиялық ақпарат негізінде оңтайлы
шешімдерді қабылдау
• Сенімді статистикалық талдау жүргізу үшін жоғары сапалы деректерді жинау қажет
• Жаңа технология көмегімен алынған мәліметтер, пайдаланушылардың
талаптарына дәл сәйкес келуі керек; [1]
• Жиналған деректердің мүмкін болатын ең жоғары мәніне қол жеткізу үшін кешенді
бақылау бағдарламалары қажет.
• Бірнеше бақылауды бір уақытта өлшеу;
• Суды бағалауға қатысты ақпараттың басқа түрлерін пайдалану керек ресурстар
және талдау кезінде пайдалануға болады;
• қамтамасыз ету үшін деректерді сақтау және тарату тиімді жүйесі болуы керек
• Ақпараттардың қауіпсіздігі мен тұтастығы, сондай-ақ оларды сол түрінде пайдалану
мүмкіндігі талдау [1]
• Жоғарыда айтылған талаптарды іздеу жүйесімен үйлесімді компьютерлік
мәліметтер базасын, кеңістіктік ақпаратты тиімді жинау үшін қашықтықтан зондтау
тәсілдерін және географиялық ақпаратты пайдалану арқылы нақты уақыт
режимінде деректерді беретін телеметрия сияқты жаңа технологиялармен
қанағаттандыруға болады.жүйелер (ГАЖ) [1]
Балқаш-Алакөл алабы бойынша оңтайлы стратегияларды құру
Бағдарлама шеңберінде донорлармен жұмыс
жасау және экономикалық және қаржылық
- ЖЕРДІ ТҰРАҚТЫ ПАЙДАЛАНУ МЕН САҚТАУ механизмді қалыптастыру үшін бірқатар
МОДЕЛІН ӘЗІРЛЕУ ЖӘНЕ ЕНГІЗУ [2] жұмыстарды орындау қажет болады: [2]
- АУЫЛДА ПИЛОТТЫҚ СУ ҮНЕМДЕУ Балқаш маңы экожүйесінің экономикалық
ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫН ӘЗІРЛЕУ ЖӘНЕ ЕНГІЗУ мүмкіндіктерін бағалау;
• бассейннің ресурстық-энергетикалық әлеуетін
АУЫЛДЫҚ ЕЛДІ МЕКЕНДЕРДІ ЕГІНШІЛІК ЖӘНЕ
бағалау;
СУМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ;
• экологиялық және демографиялық әлеуетті
- «ҚАЗМЫС» ЖАҚ-НЫҢ ЛАСТАНУЫН ТӨМЕНДЕТУ; бағалау; [2]
ЕРЕКШЕ ҚОРҒАЛАТЫН ТАБИҒИ АУМАҚТАР • Балқаш су жүйесінің, оның ішінде өзендер
ЖЕЛІСІН ДАМЫТУ ЖӘНЕ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ [2] желісінің экологиялық әлеуетін бағалау;
- КӨЛІК ИНФРАҚҰРЫЛЫМЫН ДАМЫТУ; • облыстың өндірістік күштерінің негізгі
ЖАҢАРТЫЛАТЫН КӨЗДЕРДІ ТАРТУ құралдарын, бірінші кезекте, көлге іргелес
аймақтарды қайта бағалау. Балқаш; [2]
ЭНЕРГЕТИКА, ЖОҢҒАР ЖЕЛ ТУРБИНАСЫ,
• Қаржылық-несиелік қорлардың міндеттемелері
ШАҒЫН СУ ЭЛЕКТР СТАНЦИЯЛАРЫ; [2]
мен активтерін анықтау
- ФОРМАЦИЯЛЫҚ АЙМАҚТАҒЫ ГЕОЖҮЙЕЛЕРДІҢ Балқаш аква жүйесінің және бүкіл су бассейнінің
ГЛЯЦИО-ГИДРОФИЗИКАЛЫҚ МОНИТОРИНГІН экологиялық таза әлеуеті;
ҰЙЫМДАСТЫРУ[2] • Су саласындағы баға саясатын әзірлеу [2]
Гидрометеорологиялық ақпараттың потенциалды тиімділігін
бағалау әдістері
- «АУА РАЙЫ - ГИДРОМЕТЕОРОЛОГИЯЛЫҚ АҚПАРАТ - ТҰТЫНУШЫ» ЖҮЙЕЛЕРІНІҢ
МАТЕМАТИКАЛЫҚ МОДЕЛЬДЕРІН ҚҰРУ ПРИНЦИПТЕРІН ӘЗІРЛЕУ;
- ГИДРОМЕТЕОРОЛОГИЯЛЫҚ АҚПАРАТТЫҢ ПОТЕНЦИАЛДЫ ПАЙДАЛЫЛЫҒЫН БАҒАЛАУ
ПРОБЛЕМАСЫ МЕН ОНЫ ПАЙДАЛАНУДЫҢ ОҢТАЙЛЫ СТРАТЕГИЯЛАРЫН ІЗДЕУ
ПРОБЛЕМАСЫ АРАСЫНДАҒЫ БАЙЛАНЫСТЫ БАҚЫЛАУ; [3]
- ЫҚТИМАЛДЫҚ РЕЖИМДІ (КЛИМАТОЛОГИЯЛЫҚ) АҚПАРАТТЫ ОҢТАЙЛЫ ПАЙДАЛАНУ
АЛГОРИТМДЕРІН ҚҰРУ; [3]
- КЛИМАТТЫҚ СИПАТТАМАЛАРДЫҢ КЕҢІСТІКТІК ӨЗГЕРГІШТІГІ ТУРАЛЫ АҚПАРАТТЫ
ОҢТАЙЛЫ ПАЙДАЛАНУ МӘСЕЛЕСІН ТҰЖЫРЫМДАУ ЖӘНЕ ШЕШУ;
- ҚАУІПТІ ОҚИҒАЛАРДЫҢ БОЛЖАМДАРЫН ҚОСА АЛҒАНДА, КАТЕГОРИЯЛЫҚ
АЛЬТЕРНАТИВТІ БОЛЖАМДАРДЫҢ ШЕКТІ ТАБЫСТЫЛЫҒЫН АНЫҚТАУ ҮШІН
ЕСЕПТЕЛГЕН КОЭФФИЦИЕНТТЕР МЕН НОМОГРАММАЛАРДЫ АЛУ; [3]
- ТҰТЫНУШЫЛАРДЫҢ ПОПУЛЯЦИЯСЫНА ҚАТЫСТЫ «ОРТА ЕСЕППЕН» БАЛАМА
БОЛЖАМДАРДЫҢ ПАЙДАЛЫЛЫҒЫ ТЕОРИЯСЫН ҚҰРУ;
- ВАРИАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТІ ШЕШУ ЖӘНЕ ОСЫ НЕГІЗДЕ САНДЫҚ БОЛЖАМДЫ
ПАЙДАЛАНУДЫҢ ОҢТАЙЛЫ ТӘРТІБІН ТАБУ; [3]
Гидрометеорологиялық ақпараттың потенциалды тиімділігін
бағалау әдістері
- Сандық болжамды фазалық Болжамдық деректерді пайдаланудың
болжамға ауыстыру және болжамды ең қолайлы нұсқаларын таңдаудың
градациялар санының артуымен нақты әдістерін әзірлеу; [4]
болжамды ақпараттың тиімділігін -тұтынушыларға ұсыныстарды
арттыру заңдылықтарын зерттеу
оңтайландырып, мамандандырылған
салдарларын сандық бағалау; [4]
гидрометеорологиялық қамтамасыз
- Ауытқу белгісі болжамын етудің қолданыстағы схемаларын
қолданудың оңтайлы стратегиясын жетілдіру; [4]
іздеу және осы процедураның толық - гидрометеорологиялық ақпараттың
негіздік қуатымен байланысын орнату
сипаттамаларына, атап айтқанда
алгоритмін құру;
болжамдардың дәлдігіне қойылатын
- әр түрлі жұмыс уақытының экономикалық талаптарды негіздеу; [4]
альтернативті метеорологиялық - жекелеген тұтынушылар немесе
болжамдарын оңтайлы пайдалану
тұтынушылар тобы үшін
мәселесін тұжырымдау және шешу
гидрометеорологиялық ақпараттың
(динамикалық интеграция). [4]
әртүрлі түрлерінің ықтимал
пайдалылығын бағалау. [4]
Пайдаланылған әдебиеттер
1. https://www.dissercat.com/content/teoriya-i-metody-optimalnogo-ispolzovaniya-
gidrometeorologicheskoi-informatsii
2. http://www.cawater-info.net/bk/water_law/pdf/concept-ili-balkhash.pdf
3. Гальнерин Р.И. Многолетние колебания годового стока рек в бассейне ;
Балхаш // Географические проблемы Или-Балхашского бассейна.
4. Борисенков Е.П. и др. Общие принципы оценки экономической эффективности
использования гидрометеорологической информации в народном хозяйстве. В
кн.:., 1976, с.5-15.

Ұқсас жұмыстар
Тәжікстанның теміржол саласы
Метеорологиялық ескерту
Ақпараттық жүйе
СУДЫ МЕМЛЕКЕТТІК ЕСЕПКЕ АЛУДЫ ЖҮРГІЗУ
Маркетинг тік зерттеулер
ИНЖЕНЕРЛІК- ГИДРОЛОГИЯЛЫҚ ІЗДЕНІСТЕР. ГИДРОМЕТЕОРОЛОГИЯЛЫҚ ІЗДЕНІСТЕРДІҢ ӘДІСТЕМЕСІ
Теңіз ұйымдарын гидрометеорологиялық қамтамасыз ету
ТЕҢІЗ ҰҢҒЫЛАРЫН БҰРҒЫЛАУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
ДҮНИЕЖҮЗІЛІК ТЕҢІЗ ҰЙЫМДАРЫНЫҢ ЖҰМЫСЫНА ГИДРОЛОГИЯЛЫҚ АҚПАРАТТЫҢ ТҮРЛЕРІ, ЫҚПАЛЫ, ПАЙДАСЫ МЕН ОҢТАЙЛЫ ШЕШІМДЕРІ
НЕСИЕЛІК ТӘУЕКЕЛДІ КЕМІТУ ӘДІСТЕРІ
Пәндер