АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫНДА ГИДРОЛОГИЯЛЫҚ АҚПАРАТПЕН ҚАМТУДЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТИІМДІЛІГІ

Презентация қосу

ТАҚЫРЫБЫ: АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫНДА ГИДРОЛОГИЯЛЫҚ АҚПАРАТПЕН
ҚАМТУДЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТИІМДІЛІГІ. ҚР ӘРТҮРЛІ ОБЛЫСТАРЫ
ҚАРАМАҢЫНДА ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТИІМДІЛІКТІ ҚОЛДАНУ МЫСАЛЫН КЕЛТІРУ.
СОЛТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫ (СҚО)
Жоспар
Кіріспе
Негізгі бөлім
СҚО-да ауылшаруашылығының экономикалық тиімділікті қолдану
Гидрологиялық ақпаратпен қамтудың экономикалық тиімділігі
СҚО-да Сокол М технологиясының ауылшаруашылығында экономикалық
тиімділігі
Ауыл шаруашылығында гидрологиялық ақпаратпен қамту арқылы
экономиканы дамыту жолдары.
Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Соңғы онжылдықтар экономикалық қызметтің ауа-райы жағдайына
және өзгерістерге тәуелділігі мәселесіне қызығушылықтың артуымен
сипатталды климаты, бұл «экономикалық метеорологияны» ретінде
тануға әкеледі ғылыми зерттеу бағыты .
Ауа-райы мен климаттың жағымсыз көріністерінің әртүрлілігі мен
масштабының үнемі өсуіне байланысты әлеуметтік-экономикалық
жүйелер экономикалық және әлеуметтік қызметтің қоршаған ортаға
тәуелділігіне байланысты шығындардың артуы жағдайында тұрақты
жұмыс істеуі мен дамуын қамтамасыз ету проблемасына тап болды.
Қауіпті гидрометеорологиялық құбылыстар мен қолайсыз ауа-райының
әсері гидрометеорологиялық факторлардың халыққа және экономикаға
ауыл шаруашылығына әсері үлкен
СҚО-да ауылшаруашылығының экономикалық тиімділікті қолдану
Ауыл шаруашылығы - Қазақстан экономикасының негізгі салаларының бірі. Еліміздің солтүстігінде климаттық
жағдайлар жаздық бидайды, сұлы, арпа және басқа дәнді дақылдарды өсіруге қолайлы, сонымен қатар көкөніс
өсіруді, бақша өсіруді және бірқатар техникалық дақылдарды - күнбағыс, зығыр, темекі және т.б. өсіруге мүмкіндік
береді. Солтүстік экономикалық ауданда Қазақстандағы ең дамыған АӨК орналасқан. Солтүстік Қазақстан -
еліміздің ең үлкен астықты ауданы. Қаpa топырақты жерлердің мол болуы егін шаруашылығынын, дамуына игі
әсерін тигізеді. Негізгі маманданған саласы (егістік жердің 80%-ы) - жаздық бидай өсіру. Дәнді дақылдар
егістіктерінің ең үлкен аумақтары Солтүстік Қазақстан, Қостанай және Ақмола облыстарында орналасқан (3 млн га-
дан астам). [1]
Солтүстік етті-сүтті мал шаруашылығын дамытуда және құс өсіруде керемет нәтижелер көрсетіп отыр. Алайда,
Солтүстік Қазақстанның негізгі саласы - қой шаруашылығы. Өсімдік шаруашылығы негізінен дәнді дақылдармен
және мақтадан тұрады.[1]Сондықтан гидрологиялық ақпараттарды өңдеу реттеу ауыл шаруашылығы экономика
саласында маңызыды рөлді атқарады.[1]
Жалпы, әртараптандыру нәтижесінде майлы дақылдар егісі екі есеге - 1 миллион гектарға жуықтады. Фермерлер
жақсы өнім алды - 9,9 ц / га өнімділікпен 900 мың тоннадан астам. Майлы дақылдарды өсірудің экономикалық
тиімділігі айқын. Рентабельділік - 50% -дан жоғары. Өнімділікті жақсарту егістік алқаптарын әртараптандыру
жалғасады - май дақылдары 1 миллион гектардан астам алқапты алып жатыр. Өнеркәсіпте еңбек өнімділігін
арттыру, цифрландыру элементтерін енгізуді жалғастыру қажет. Ауылдағы еңбек экономикалық тұрғыдан тиімді
болуы керек. [1]
Ауыл шаруашылығында гидрологиялық ақпаратпен
қамтудың экономикалық тиімділігі
Қазіргі уақытта гидрометеорологиялық болжамдарды, климаттық ақпараттарды және
бақылау-қадағалау станцияларынан алынған мәліметтерді өндірістік-шаруашылық
қызметте қолданудың экономикалық тиімділігі өте жоғары. Гидрометеорологиялық
ақпаратты пайдаланудан экономикалық пайда алу сияқты параметрлер арқылы
бағаланады, экономикалық салалардың қолайсыз ауа-райына бейімделу индикаторы,
зақымданудың алдын-алу. [2]
Жалпы, экономикалық тиімділік деп экономикалық қызметті жетілдіруге бағытталған
интенсивті технологияларды, ұйымдастырушылық-экономикалық шараларды және
т.с.с. енгізу есебінен экономикалық нәтиже түсініледі. Экономикалық тиімділік
абсолютті көрсеткіш болып табылады және қызметтен түскен ақшалай кірістер мен
оны жүзеге асыруға арналған ақшалай шығыстар арасындағы айырмашылықпен
өлшенеді. Зерттеліп отырған мәселеге қатысты экономикалық нәтиже алу белгілі бір
ақпараттық ресурс – метеорологиялық және гидрологиялық ақпаратты пайдалану
арқылы жүзеге асырылады. [2]
СҚО-да Сокол М технологиясының
ауылшаруашылығында экономикалық тиімділігі
Ауылшаруашылық жұмыс алаңдарында орнатылған Сокол-М метеорологиялық
станциясы қоршаған ортаның барлық негізгі параметрлерін: температура мен
салыстырмалы ылғалдылықты, желдің жылдамдығы мен бағытын,
атмосфералық қысымды, күн радиациясының деңгейін және басқаларын
автоматты түрде бақылайды. Станцияны топырақтың температурасы мен
ылғалдылығын, жапырақ температурасы мен ылғалдылығын анықтайтын
қосымша датчиктермен, ультрадыбыстық анемометрмен және флюгермен
жабдықтауға болады. 32 қашықтық датчиктері бар бір метеорологиялық станция
жалпы ауданы 2500 гектарға дейінгі аумақты бақылауға қабілетті. [5]
Sokol-M пайдаланушылары әр соңғы күн / ай / маусым үшін ауа-райы жағдайлары
туралы ақпарат мұрағатына әрдайым қол жеткізе алады. Метеорологиялық
бақылаулардың тарихына жүгіне отырып, агрономдар дақылдың жай-күйі мен
дамуын талдай алады, орташа мәндерді көрсетіп, одан әрі ауылшаруашылық
жұмыстарын жоспарлай алады. [5]
Сокол-М қауіпті метеорологиялық құбылыстар мен жағдайлардың пайда болуын
уақытында болжауға және тіркеуге көмектеседі, дақылдардың жоғалуы қаупін
болдырмау үшін уақтылы шаралар қабылдау үшін. Sokolmeteo.ru мониторинг
серверінің мүмкіндіктері арқасында пайдаланушылар белгілі бір ферма үшін
маңызды жағдайлар туралы хабарлама алуды баптай алады. [5]
Сокол-М технологиясы ауылшаруашылыққа керекті гидрометеорлогиялық
ақпараттарды жинап береді. Бұл экономикалық жағынан өте тиімді жаңа технология
Ауыл шаруашылығында гидрологиялық ақпаратпен қамтудың экономикалық
тиімділігі
Экономикалық тиімділік алынған нәтиженің осы нәтижені анықтаған
шығындарға қатынасын сипаттайды және ауа-райы мен шаруашылық
қызметінің нәтижелері бойынша шаруашылық жүргізуші субъектілерді
бір-бірімен салыстыруға мүмкіндік береді. [3]
Алдын-ала келтірілген залал гидрометеорологиялық қызметтің
ақпараттық қызметі нәтижесінде қарастырылады, ол атмосфераның жай-
күйі туралы болжамдарды әзірлейді және жібереді, бірақ сонымен бірге
қауіпті жағдайлар күтілген жағдайда қорғаныс шараларын жүргізетін
гидрометеорологиялық ақпарат тұтынушыларының іс-әрекеттерінің
тиімділігіне байланысты ауа-райының қолайсыз және қауіпті
жағдайларының шекті мәндері метеорологиялық жағдайлардың қоғамға
әсер ету деңгейін, оның ішінде адам өмірі мен мүлкі үшін қауіптілік
дәрежесін көрсетуі. [3]
Ауыл шаруашылығында гидрологиялық ақпаратпен қамту арқылы экономиканы дамыту
жолдары.
Метеорологиялық желінің тығыздығын арттыру және сапасын жақсарту
Ауылшаруашылық аймақтарындағы және ауылдық қолдау аймақтарындағы станциялар фермалар
(мысалы, су жиналатын жерлерде); [4]
Агро кәсіпкерлер мен метеорологиялық ұйым арасындағы байланысты жақсарту [4]
Агрометеорологиялық ақпаратты кеңінен тарату.
Ауа райы және климат туралы ақпараттарды өңдеу; [4]
Бұлтты технологияны(облочные данные) мүмкіндігінше деректер жинауға шақыру
Ақпаратты қол жетімді және оларға қол жеткізудің мүмкіндіктерін жақсарту, соның ішінде сымсыз
құрылғыларды пайдалану;
Ауылшаруашылық метеорологтарының әлеуетін арттыруды жақсарту (мысалы, кеңейту қызметтері, ауыл
шаруашылығы бірлестіктер); [4]
Орнында бақылау және қашықтықтан зондтау өлшемдерін интеграциялау қашықтықтан зондтау
деректерін тексеруге көмектесу оларды жердегі эталондық өлшемдермен салыстыру және жақсарту
Агрометеорологиялық деректерді сапалы және кеңістіктік қамтуинтеграциялаудың тиімді құралы ретінде
ГАЖ технологиясын қолдану [4]
Ауылшаруашылық дақылдарын өсіру үшін суару жүйелерінің жұмысымен байланысты қызметтерге
мыналар жатады, бірақ олармен шектелмейді әр түрлі көмекші іс-шаралар, сондай-ақ
ауылшаруашылық мақсаттар үшін су жинау жұмыстарының барлық түрлері, соның ішінде жер асты
суларын алу, жер үсті суларын сақтауға арналған бөгеттер мен су жинауыштар салу және т.б.суару
қондырғыларының жұмысы [4]
Әр түрлі көздерден су жинау, сонымен қатар оны әр түрлі жолмен тарату. Бұл кіші топқа сонымен
қатар суару каналдарын пайдалануға байланысты іс-шаралар кіреді, бірақ суару қызметтерін
көрсету кірмейді. [4]
Жаңбырлатып суару жүйелері және даладағы осындай қолдау қызметтері арқылы жүзеге
асырылады. Гидрологиялық ақпараттар арқылы ауылшаруашылығын дамытуға болады
Ауыл шаруашылығы суларын тиімді пайдалану:
• өзендерден, көлдерден, құдықтардан және басқалардан су алу;
• жаңбыр суын жинау;
• сумен жабдықтау мақсатында суды тазарту;
• мақсат ретінде тұщы су алу үшін теңіз немесе жер асты суларын тұщыландыру
өнім;
• суды магистральдық су құбырлары арқылы, цистерналарды және басқаларын қолдана отырып
бөлу
әдістер;
• суару каналдарын пайдалану [4]
Пайдаланылған әдебиеттер
1. http://www.rshu.ru/university/notes/archive/issue56/UZ-56_38-
49.pdf
2. http://elib.rshu.ru/files_books/pdf/img-217124632.pdf
3. https://library.wmo.int/doc_num.php?explnum_id=5493
4. https://unstats.un.org/unsd/publication/seriesf/
Seriesf_100r.pdf
5. https://www.fmeter.ru/infocenter/helpful/sokol-m-weather-
station-for-solving-agricultural-problems/

Ұқсас жұмыстар

ДҮНИЕЖҮЗІЛІК ТЕҢІЗ ҰЙЫМДАРЫНЫҢ ЖҰМЫСЫНА ГИДРОЛОГИЯЛЫҚ АҚПАРАТТЫҢ ТҮРЛЕРІ, ЫҚПАЛЫ, ПАЙДАСЫ МЕН ОҢТАЙЛЫ ШЕШІМДЕРІ

Қазгидромет басшылығының құрылымы

Ветеринарлық шаралардың экономикалық тиімділігі

ӨНДІРІСТІ ЖҰМЫС КҮШІМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ

Егіншілік жүйелерінің ғылыми негіздері

ОРМАН МЕЛИОРАЦИЯСЫ ТУРАЛЫ ТҮСІНІК

Карта - белгілі бір топографиялық проекциялар көмегімен Жер бетінің үлкен өлшем бірліктерінде анықталатын аудандардың нақты жазықтықта кішірейтілен кескіні

ЖЕРДІҢ РЕКУЛЬТИВАЦИЯСЫ

МОӨЖ МЕРЗІМДІ БОЛЖАМДАР

Географиялық картаның типтері

Пәндер