ГАЖ Әскери салада пайдалану

Презентация қосу

ГАЖ Әскери салада пайдалану
ГАЖ дегеніміз - табиғи жəне əлеуметтік-экономикалық геожүйелерді, олардың
құрылымын, байланысын, динамикасын, кеңістік пен уақыттағы тіршілік
етуін, географиялық білімдер мен мəліметтер банкісі негізінде компьютерлік
белгілеудің көмегімен зерттейтін ғылым. Қазіргі уақытта ақпарат (қоғамдық
қызмет салаларында есептеу техникасының енгізілуі) қолданылмайтын
қызмет түрінің қандай да бір саласын атау қиын. Ақпараттық технология кез
келген ғылымның ажырамас бөлігі болып келеді. Оны түрлендіре отырып,
шексіз жетілдіруге ұмтылуда.
Жер жөніндегі ғылымда ақпараттық технологияның
арқасында геоақпараттану жəне географиялық
ақпараттық жүйелер-ГАЖ деген сияқты ұғымдар
пайда болды.
ГАЖ-жүйе ретінде географияны, информатиканы,
ақпараттар жүйелер теориясын біріктіре отырып,
картография жəне басқа ғылымдардың тоғысқан
жерінде пайда болды. Ол таным əдісі ретінде жүйелік
тұрғы негізінде сандық есептеу техникаларының ең
жаңа жетістіктерін қолданып құрылған жүйе.
ГАЖ - бұл кеңістік үйлестіруші деректерді жинауды,
сақтауда, өңдеуді, көруді, бейнелеуді жəне таратуды
қамтамасыз ететін ақпараттық жүйе. Геоақпараттық
жүйелердің анықтамалары көп, нақты айтқанда - бұл
аймақтық деректерді жинау,сақтау, өңдеу,сараптау
жəне шығаруға арналған компьютерлік жүйелер. (3)

Геоақпараттық жүйенің (ГАЖ) даму тарихы ХХ ғасырдың 60-
жылдарында ақпараттық технологиялардың негізінде Пентагон
қойнауларында географиялық ақпараттарды əскери мақсатта ЭЕМ
көмегімен өңдеу қажеттілігінен пайда болған, кейіннен
Географиялық Ақпараттық Жүйелер (ГАЖ) деп аталған бағыт
Канада мен Швецияда пайда болды.

Ол өзінде кеңістіктегі ақпаратты өңдейтін жəне оны қолданушыға,
монитор экранына, басылым құралдарына немесе байланыс
каналдарына жеткізетін есептеуіш машиналар жəне əдістемелік
құралдарды адамның мүмкіншіліктерін қажет ететін қолданбалы

20 ғасырдың аяғында операциялардың ауқымы мен соғыс
аумағының артуы, қарудың жаңа түрлері мен құралдарының
пайда болуы нәтижесінде топографиялық-геодезиялық ақпарат
тасымалдаушыларының номенклатурасы да едәуір кеңейді.
Ақпаратты жинау әдістері және оларды ұсыну (көрсету)
формалары түбегейлі өзгереді. Сонымен бірге негізгі
критерийлер олардың дәлдігі мен сенімділігі болып қала береді.
Бұл параметрлердің маңыздылығын Белградтағы қайғылы оқиға
дәлелдейді, бұл кезде НАТО басшылығы өзінің «шаншуын»
ақтауға тырысып жатқанда, Коалицияның Әуе күштері Қытай
елшілігінің ғимаратына «дұрыс емес топографиялық-геодезиялық
ақпараттың» салдарынан зымыран соққысын жасады.
ГАЖ әскери саладағы қолданысы

Геоақпараттық қолдау географиялық ақпараттық жүйелер
(ГАЖ) мәліметтер қорымен байланысты каналдар арқылы жер
бедерінің деректерінің айналымын болжайды. Іс жүзінде олар
геоақпаратты қолдаудың негізі болып табылады.

ГАЖ - бұл географиялық немесе топографиялық картаның
және жүйеленген және картографиялық кескіннің тиісті
нүктесімен байланыстырылған сандық өрнектелген
гетерогенді ақпараттың кең жиынтығы.

Жер бедері туралы сандық ақпарат электронды
топографиялық, т

үсірілім-географиялық,

авиациялық карта,

қала жоспары,

диаграмма,

электрондық фотографиялық карта,

биіктік матрицасы,

жер бедері қасиеттері матрицасы және т.б. түрінде ұсынылуы
мүмкін.
Осы міндеттерге, сондай-ақ аэронавигациялық ақпараттық
құжаттарды әзірлеу және беру үшін, оның функционалдығы мен
жылдамдығы тұрғысынан құжаттаманың толық жиынтығына ие,
арнайы бағдарламалық жасақтаманың өнімін, достық интерфейсті
өз бетінше кеңейтуге, арнайы мәселелерді шешуге қажетті әртүрлі
ГАЖ қосымшаларын әзірлеу мүмкіндігі негізінде Украина Қарулы
Күштері авиациясының аэронавигациялық қолдау орталығы
ретінде «Карта-2005» ГАЖ және Delphi - Gis ToolKit Free [3, 4]
негізінде ГАЖ қосымшаларын әзірлеу құралы таңдалды.
ГАЖ-ның маңызды қолданысы:

нақты жауынгерлік жағдайды, жер бедерінің
жағдайын, құпияны, тәулік уақытын, нақты
әскери техниканың сипаттамаларын және т.с.с.
ескере отырып, техниканың қозғалысын
жоспарлау;
соққы беру, жүктер мен персоналды тасымалдау,

барлау жүргізу мақсатында авиациялық және
пилотсыз ұшу аппараттарының ұшуын жоспарлау;
кесте мен маршруттарды оңтайландыру;
қарсыластың қозғалуының ықтимал бағыттарын

анықтау және қарсы шараларды орналастыруды
жоспарлау.
Пайдаланылған әдебиеттер

Иванов В., Маркус А. Топографическая карта XXI
века // Армейский сборник # 9 - 1999. - С. 42-45.
Билецкий Б.О., Качан Є.В. О создании программных

средств для нанесения оперативной обстановки на
цифровые карты: Зб. наук. пр. - Киев: ПВП "Задруга". -
2005. - С. 185-187.
Мокин В.Б., Боцула М.П., Горячев Г.В., Давиденко О.В.,

Катасонов А.І., Ящолт А.Р. Компьютеризованные
региональные системы государственного
мониторинга поверхностных вод: модели, алгоритмы,
программы. Монография / Под ред. В.Б. Мокина. -
Винница: "Винница" УНИВЕРСУМА, 2005. - С. 65-73.
Сайт "КБ Панорама" http://www.gisinfo.ru/

Ұқсас жұмыстар

ГАЖ мүмкіншіліктері

Жерді қашықтықтан зерделеу әдістері

Географиялық ақпараттық жүйе

ГАЖ бағдарламалары

Графикалық деректер қорын басқару жүйесі

ГАЖ - бен жұмысты ұйымдастыру

ГАЖ ақпараттық жүйесімен тан

Кеңістіктік талдау арқылы есептерді шешу

Геоақпараттық жүйелер. MapInfo

Сыртқы жүйелерден ақпаратты біріктіру

Пәндер