БАЛЫҚ ИММУНИТЕТІ

Презентация қосу

БАЛЫҚ
ИММУНИТЕТІ

ҚАЛЖАНОВА ТОМРИС
ЖОСПАР

1 Балықтың табиғи резистенттілігі

2 Балықтардың иммундық жүйесі

3 Бейспецификалық иммундық факторлар

4 Антиденелер

5 Қолданылған әдебиет
Балықтың табиғи резистенттілігі– организмнің биотикалық және абиотикалық сипаттағы патогендік
факторлардың, соның ішінде инспекциялық және паразиттік аурулардың қоздырғыштары мен олардың
метаболизм өнімдерінің (экзо- және эндотоксиндер) агрессивті әсеріне қарсы тұрудың туа біткен
қабілеті.

• Иммундық статус – бұл балық өмірінің белгілі бір сәтіндегі
иммундық жүйенің құрылымдық және функционалдық жағдайы.

Балықтың жалпы иммунитеті ең алдымен дұрыс ұстау жағдайлары,
тамақтану, дұрыс күтім жасау арқылы қалыптасады. Иммунитет
тапшылығы бар балықтарда әртүрлі аурулардың қаупі артады. Балықтың
иммундық жүйесін әлсірету оның ауруының алғашқы қадамы болып
табылады. Күшті, сау балықтар биотоптағы жаппай эпидемия кезеңдерін
де ауыртпалықсыз көтере алады.
Балықтардың иммундық жүйесі
жасушалық және гуморальды иммунитет факторларының жиынтығы
болып табылады

• гуморальды компоненттерден • лимфоидты-макрофагтық
(иммуноглобулиндер, кешеннің жасушаларынан
комплемент компонент жүйесі, (лимфоциттер,
лизоцима, С-реактивті гранулоциттер, купфер
ақуыздар , интерферон, жасушалары, Лангерганс
лизиндер, гемолизиндер, және т.б.)
гемагглютининдер және т.б.).
Иммундық жүйенің жасушалық элементтері
ұлпалар мен мүшелер құрылымдарында
ұйымдастырылған:
тимус,
көкбауыр,
бауыр,
бастың лимфоидты ұлпасы және бүйректің магистральдық
бөлімдері,
бас сүйектің, ішектің, перикардтың,
Лейдиг және эпигональды мүшелердің лимфоидты ұлпаларының
жинақталуы жатады. Лейдиг мүшесі, Лейдиг органы элазмобұтақты балықтардың
(акулалар мен сәулелер) қан түзу мүшелерінің бірі.
Элазмобранхтардың көпшілігінде (бірақ барлығында емес) олар
бар. Басқа жануарларда, соның ішінде эласмобранхтардың ең
жақын туыстарында - тұтас басты - бұл жоқ.
Лейдигтер мен эпигональды мүшелер тек
шеміршектілерде, ал бас сүйегіндегі лимфоидты-
миелоидты ұлпалардың жинақталуы шеміршекті және
сүйек ганоидтарында кездеседі.

• Иммунокомпетентті жасушалардың маңызды бөлігі қан мен
лимфаның құрамдас бөлігі болып табылады.

Балықтардың иммундық жүйесі жоғары сатыдағы
омыртқалылардан лимфа түйіндерінің, сүйек кемігінің және
Фабрициустың бүрсасының болмауымен ерекшеленеді
(құстардағыдай);

Балықтардағы иммуноглобулиндер тек IgM тәрізді
антиденелермен, ал жылы қанды жануарларда - 5 класс
(IgG, IgM, IgA, IgD, IgE).
2. Бейспецификалық иммундық
факторлар
• Бейспецификалық иммунитет факторлары балық денесін бөгде денелерден қорғау
қызметін жүзеге асыруға қатысады, спецификалық факторларға қарамастан, олар
балық денесінің табиғи немесе туа біткен құрамдас бөлігі болып табылады және
бөгде денелермен кездескенде қайта пайда болмайды. Құрылымдық ұйымдасуына
қарай олардың құрамдас бөліктері жасушалық және гуморальдық болып бөлінеді.

Бейспецификалық иммунитет – ағзаның Бейспецификалық иммунитеттің гуморальды
туа біткен қасиеті. Оның жасушалық түрін түрін лизоцим, интерферон, пропердин,
нейтрофилдер, моноциттер, комплемент, фибронектин және басқа да
макрофагтар, жасушалар қамтамасыз кейбір биологиялық белсенді заттар түзетін
етеді әртүрлі мүшелер мен жасушалар қамтамасыз
етеді.
2.1. Жасушалық факторлар

• Балықтардың денесінде олар әртүрлі құрылымдық ұйымның
жасушаларымен ұсынылған: лейкоциттер, макрофагтар,
эндотелиоциттер және т.б.
• Бұл жасушалардың негізгі қызметтерінің бірі (фагоцитоз.
Сонымен қатар олар иммундық жауап медиаторлары мен
антибиотиктердің: лизоцим, интерферон, агглютининдер,
интерлейкиндер және т.б. синтезіне қатысады)
2.1.1. Лейкоциттер
• Балық лейкоциттері құрылымы мен қызметі бойынша әртүрлі жасушалармен ұсынылған: лимфоциттер,
моноциттер, нейтрофилдер, эозин және базофилдер.

Негізінен балықтардың лейкоциттері жоғары сатыдағы омыртқалылардан айырмашылығы лимфоциттермен, ал
жылы қанды жануарларда нейтрофильді қатардағы жасушалар болып табылады.
• Балықтарда лейкоциттердің жалпы санының жасушаларының 45-99% лимфоциттер, ал жоғары сатыдағы
омыртқалыларда 25-30% құрайды.
1 мл балық қанында лейкоциттер адам мен жануарларға қарағанда 5-10 және одан да көп есе көп.

• Балық организміндегі лейкоциттер мен оны құрайтын жасушалардың жеке түрлерінің саны әр түрлі және жеке,
жас ерекшеліктеріне, жыл мезгіліне, олардың паразиттермен жұқтыруына, судағы токсикалық факторлардың
болуына және суда улы факторлардың болуына байланысты.
• Балықтар қолайлы және қолайсыз факторлардың әсеріне лейкопоэздің қарқындылығымен және лимфоциттер
мен гранулоциттер арасындағы қатынастың өзгеруімен әрекет етеді. «Агрессивті» факторлардың әсеріне
ұшыраған балықтардың денесінде гранулоцитарлы қатардағы жасушалардың үлесі артады.
3.2. Гуморальды факторлар

• Ильмуноглобулиндер. Олар спецификалық гуморальдық
иммунитеттің биохимиялық негізі болып табылады,
спецификалық антигендерге спецификалық антиденелер
қызметін атқарады, плазмалық жасушалармен (В-лимфоциттер)
синтезделеді және қанға немесе ұлпа сұйықтығына бөлінеді.
• Олардың негізгі бөлігі қан сарысуының гамма – глобулиндік
фракциясына жатады.
Антиденелер
Антиденелер организмге антиген немесе бөгде денелер еніп, олармен әрекеттескенде В-лимфоциттермен
синтезделетін сарысу ақуыздары

• Антиденелердің негізгі қасиеттері – специфика және гетерогенділік. Антиденелердің ерекшелігі
олардың синтезін тудыратын антигенмен анықталады.
• Балықтар жоғары сатыдағы омыртқалылар сияқты құрылымы мен қызметі әртүрлі антиденелерді
синтездейді: агглютининдер, преципитиндер, антитоксиндер, комплементтерді бекітетін және
вирустарды бейтараптандыратын антиденелер, гемолизиндер, толық және толық емес.
• Шығу тегі бойынша антиденелер табиғи және индукциялық (антигенді парентеральді және
энтеральды енгізуден кейін түзіледі) болып бөлінеді. Олар антигеннің иммунологиялық есте
сақтау қызметін атқаратын иммундық жүйенің ақпараттық құрылымдарының бірі болып
табылады.
• Антиденелер жоғары спецификалық болғандықтан, олардың синтезін тудыратын антигендердің
табиғатын, белсенді алынған иммунитеттің қарқындылығын, иммуногенез процесінің жүру
сипатын, сондай-ақ организмге қолайлы және қолайсыз факторлардың әсер ету сипатын анықтау
үшін қолданылады. балықтың иммундық жүйесі.
Возраст рыб, время фагоцитоза с момен- та Низкий Средний Высокий
термостатирова-ния или введенияОбъекта Процент фагоцитоза Фагоцитарный индекс Процент фагоцитоза Фагоцитарный индекс Процент Фаго-цитар-ный
фагоцитоза фагоцитоза индекс

сеголетки 15 мин. 6,0+2,0 - 8,0+2,0 - 10 иболее -
30 мин. 7,0+2,0 0,3+0,2 9,0+2,0 0,6+0,2 11-"- 0,7 и более
1 час 17,0+4,0 0,8±0,2 21,0+4,0 0,1+0,2 25 -"- 1,2-"-
1,5 часа 24,0+5,0 1,3+0,2 29,0+5,0 1,5+0,2 34 -"- 1.7-"-
2 часа 19,0+5,0 1,4+0,2 24,0+5,0 1,6+0,2 29 -"- 1,8-"-

двухлетки 15 мин. 9.0+3,0 12,0+3,0 - 15 -"- -
30 мин. 13,0+5,0 0,3+0,2 18,0+5,0 0,5+0,2 23 -"- 0,7 -"-
1 час 20,0+7,0 0.9+0,2 27,0+7,0 1,1+0,2 34 -"- 1,3-"-
1,5 часа 28,0+8,0 1,3+0,2 36,0+6,0 1,5+0,2 44.-"- 1,7-"-
2 часа 27.0+8,0 1,4+0,2 35,0+8,0 1,6+0,2 43 -"- 1,8-"-

трехлетки 15 мин. 9,0+3,0 12,0+3,0 - 15-"- -
30 мин. 14,0+5,0 0,4+0,2 19,0+5,0 0,6+0,2 24 -"- 0,8 -"-
1 час 24,0+6,0 1,0+0,2 30,0+6,0 1,2+0,2 36 -"- 1,4-"-
1,5 часа 30,0+S,0 1,2+0,4 38,0+8,0 1,6+0,4 46 -"- 2,0 -"-
2 часа 28.0+8.0 1,4+0,3 36,0+8,0 1,7+0,3 44 -"- 2,0 -"-

4-8-летки 1 5 мин. 10,0+5,0 15,0+5,0 - 20 -".- -
30 мин. 15,0+5,0 0,4+0,2 20,0+5,0 0,6+0,2 25 -"- 0,8 -"-
1 час 22,0+8,0 1,2+0,2 32,0+8,0 1,2+0,2 40 -"- 1,4-"-
1,5 часа 30,0+9,0 1,2+0-4 39,0+9,0 1,6+0,4 48 -"- 2,0 -"-
2 часа 29,0+9,0 1,4+0,3 38,0+9,0 1,7+0,3 47 -"- 2,0-"-
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТ
• 1. Антибиотики, сульфаниламиды и нитрофураны в ветеринарии.
Справочник / Сост.: В.Ф. Ковалев, И.Б. Волков, Б.В. Виолин и др. М.:
Агропромиздат, 1989.
• 2. Балахнин И.А. 1986. Частота встречаемости естественных антител у карпа и
определение иммунологической зрелости сеголетков. Доклады АН УССР,
серия Б, 6:62-64.
• 3. Балахнин И.А., Томиленко В.Г., Темниханов Ю.Д., Козиненко И.И.,
Литвиненко В.В., Мазъяр М.И., Компанеец Э.В. 1989. Иммунологические и
биологические характеристики украинских линий Cyprinus carpió. Вопросы
ихтиологии, 29:650-655.
• 4. Балахнин И.А., Лукьяненко В.И. 1991. Активация неспецифических
факторов защиты рыб углеводами. Доклады АН СССР, 318:1254-1256.

Ұқсас жұмыстар

Тағам құрамындағы қоректік заттар

Жергілікті иммунитет. Сілемейлі қабықпен, өкпемен ,терімен ассоциацияланған лимфоидты тіндер

Судағы қауіпсіздік

Жетілмеген саңырауқұлақтар

Листериялар. Морфологиясы, физиологиясы, антигендері Экологиясы. Балалар патологиясында алатын орны. Иммунитеті. Лабораторлық диагностикасы. Профилактикасы мен емі

Гарднереллалар. Экологиясы. Адамға потогенділігі және аурудың ағзасындағы орналасуы

Протей

Парамиксовирустардың әсерінен туындайтын аурулардың диагностикасы

Базальды туберкулезді менингит

Дифтерия қоздырғышы

Пәндер