Технологияны коммерцияландыру: идеядан нарыққа өту кезеңдері мен стратегиялары

Технологияны коммерцияландыру: идеядан нарыққа көшу

PhD доцент м. а. Жетібаев Жантөре

Технологияларды коммерцияландыру процесін түсіну

Бүгінгі таңдағы коммерциализация дегеніміз не? Технологияларды коммерцияландыру ҒЗТКЖ қорытындысының арқасында уақыт өте келе нарықта тауарға немесе қызметке айналатын процесті білдіреді.

Коммерциализацияның мәні қандай? Коммерцияландырудың мәні «ақша тудыратын құрылғы» құруда, яғни тұрақты қаржылық ағындар тудыратын бизнесте.

Коммерцияландыру процесінің нәтижелері тек ғылыми-зерттеу жұмыстарына салынған инвестицияның қайтарымы түрінде ғана емес, сонымен қатар өнім өндірісінің ұлғаюы, оның сапасының жоғарылауы немесе бағасының төмендеуі түрінде де пайда әкеледі

2015 жылғы қазанда қабылданған «Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру туралы» Қазақстан Республикасының Заңы арқылы заңды түрде ресімделді.

Технологияны өткізудің коммерциялық түріне мыналар жатады:

техникалық құжаттаманы пайдалану құқығын беруге арналған лицензиялық келісімдер;

зияткерлік (өндірістік) меншік және ноу-хау объектілерін пайдалануға құқық беру;

«инженерлік» типтегі жұмыстарды жүргізуге арналған келісімдер;

бірлескен зерттеулер мен әзірлемелерге, ғылыми-техникалық деректерді, бағдарламалық жасақтаманы беруге арналған келісімшарттар мен қосалқы шарттар;

инвестициялық келісімдер.

Инновациялық жоба дегеніміз. .

Инновациялық жоба - бұл белгілі бір уақыт кезеңінде және жаңа өнімді жасау идеясын тексеру және аяқтау кезеңінде, оны сату кезінде, оның нарықтық тартымдылығын болжау кезеңінде белгіленген міндеттерге қол жеткізуге бағытталған өзара байланысты іс-шаралар кешені.

Инновациялық жобаның мақсаты - ары қарайғы бизнесті жоспарлаудың техникалық, технологиялық және коммерциялық параметрлерінің, яғни инвестициялық жобаның бизнес-жоспарының негіздемесінің, өндірілген өнімнің сериялық өндірісінің, сатылымының және сатудан кейінгі қызметінің расталуын алу болып табылады.

Нарыққа

Идея - бұл қандай да бір ақыл-ой еңбегінің өзіндік нәтижесі

Идеядан

Нарыққа шығу үшін идея қандай болу керек:

Сұранысқа ие

Жан жақты қамтылған

Есептелген

Бәсекеге қабілетті бола білу

Идеяны қалыптастыру кезеңі

Қалыптасытру кезеңі жөнінде 2 нұсқa бар:

Ғылыми зерттеулерді жалғастыра аласыз және одан әрі көрнекті ғылыми-техникалық нәтижелерге қол жеткізе отырып, техникалық шешім мен оны оңтайландырудың әрі қарайғы жолдарын іздей аласыз.

Коммерциализация процестерін бастау, яғни коммерциялық айналымға жаңа білімдерді тарту. Ол үшін нарықпен кері байланыс орнату қажет.

Леонардо ди сер Пьеро да Винчи Парашют

Өсу және көрнекілік кезеңі

Перспективалы идеяны тану және қолдаушылар мен серіктестер табу - Ресурстар мен жаңа қатысушыларды тарту коммерцияландыру процесінің келесі кезеңге өтуіне мүмкіндік береді.

Көрнекілік кезеңі технологияны «өсіру» сатысының сәтті аяқталуы және оның әлеуетті коммерциаландырылуын негіздеу логикалық түрде келесі коммерциализация сатысына - нарық ұсынысының прототипін көрсетуге әкеледі.

Прототип - бұл әлеуетті сатып алушыларға көрсетуге болатын дайын өнімнің алғашқы жуықтауы.

Жарнамалау және тұрақтылық кезеңдері

Жарнама, реклама (франц. reclame, лат. reclamo - жар саламын) - тауарлардың, қызмет көрсетудің тұтынушылық қасиеті туралы ақпарат беру және оған деген сұранысты көбейту мақсатында таратылатын хабарлама; белгілі бір адамдар, ұйымдар, әдебиет пен өнер шығармалары туралы хабар таратып, оларды әйгілеу

Жарнама тауар сұранысының, өткізу көлемінің және фирма пайдасының өсуіне әсер етеді. Бөл оның маркетингтік рөлін көрсетеді.

Тұрақылық кезеңі - Кез-келген коммерциализацияның мақсаты - білім мен зерттеу нәтижелерін қолдану негізінде тұрақты ақша ағындарын қалыптастыру.