Есептеуіш техникасының даму тарихы: ежелгі есептеу құралдарынан жасанды интеллектке дейін

Есептеуіш техникасының

даму тарихы

Біздің эрамызға дейінгі V-VI ғғ. “саламан тақтасы” деп аталған ертедегі есепшоттар .

Қытайлықтар - «суан-пан»;

Жапондықтар - «серобян»;

Ресейде - «щоты».

1614 ж. -шотландиялық математик

Джон Непер түсінігін енгізді және өзінің логарифмдік кестесін басып шығарды.

1617 ж. - Непер «Таяқшалар арқылы есептеу» деген трактатын жариялады.

1642 ж. - француз математигі Блез Паскаль он тоғыз жасында дүние жүзі бойынша бірінші рет механикалық есептеуді орындайтын жетектерден және дөңгелектерден тұратын қосу машинасын құрастырды «Паскаль дөңгелегі».

1694 ж - атақты неміс математигі Готфрид Вильгельм Лейбниц Паскальдің машинасын жетілдіре отырып, арифмометр деп аталатын механикалық машинасын құрастырды. Бұл құрал 4 амалмен қоса, квадрат түбір табу амалдарын да орындай алатын болды.

1833 ж. - ағылшын оқымыстысы Чарлз Бэббидж программа арқылы басқарылатын «Аналитикалық машина» жасау жобасын ұсынды. Бұл машина қазіргі машиналардың негізгі құрылғылары: деректер мен нәтижелерді сақтауға арналған жад, құрылғылары болған.

“Аналитикалық машинаға” арналған перфокарта.

1878 ж. - орыс математигі және механигі П. Л. Чебышев қосындылағыш аппаратын

құрастырды. Арифмометр қазіргі калькулятордың негізін салды.

1880 ж. -

петербург

инженері

Т. Однер

арифмометр

құрастырды

1885 ж. - американдық

У. Берроуз бастапқы цифрларды және есептеу нәтижесін басып шығаратын машина құрап шығарды.

1888 ж. - АҚШ-та Г. Холлерит ерекше құрылғы ойлап тапты, ондағы ақпарат перфокартаға енгізіліп, шартбелгісі электрлік токпен ашылды.

1897 ж. - ағылшын физигі Дж. Томсон электро-сәулелі түтікті құрастырды.

1918 ж. - Ресей оқымыстысы М. А. Бонч-Буревич шамды триггерді ойлап шығарды.

1938 ж. - американдық математик және инженер Клод Шеннон Бульдік алгебраны, екілік кодтауды және, релелі-контактылы схемаларды байланыстырып, қазіргі ЭЕМ-ң құрылысын жасады.

1947 - 1948 жж. - бұрыңғы Советтер Одағында бірінші ЭЕМ осы жылдары академик Сергей Алексеевич Лебедевтың басшылығымен жасалды, оны МЭСМ (Малой Электронной Счётной Машины) деп атады.

1949 ж. - Кембридж университетінде профессор

М. Уилкстың басшылығымен әлемде ең алғашқы программалар мен деректер жадында сақталған есептеуіш машинасы ЭДСАК құрылды.

1963 ж. - тышқан тетігі құрылды

Қазіргі кезде көптеген елдерде бесінші буындағы ЭЕМ-ді жасау ісі қолға алынуда. Ол машиналар адамды кәдімгі адам сөйлейтін тілде түсіну қажет. Яғни ЭЕМ “Жасанды интеллект” негізінде құрылуы қажет.