Экономикалық шоғырланудағы мемлекеттік бақылау

Орындаған:Еңсепбай Ұлдай

Юп-313

Жоспары:

Қазақстанда экономикалық шоғырлануға монополияға қарсы бақылауды жүзеге асыру.

Жосықсыз бәсеке.

Монополияға қарсы органдар.

Қазақстандағы мәмілелер, бірігу және басқа да әрекеттерді бақылаудың мақсаты әлемдік тәжірибедегідей монополиялық жағдайдың туындауын немесе күшеюін және (немесе) бәсекені шектеуді болдырмау болып табылады. Қазақстанның монополияға қарсы заңнамасы «экономикалық шоғырлану» бірыңғай термині бойынша мәмілелер мен бірігулердің барлық қолданыстағы түрлерін жалпылайды.

Экономикалық шоғырлануға монополияға қарсы бақылауды:

ҚР КК 201-бабының 1 тармағының 1), 2) , жане 3) тармақтарында көзделген мәмілелер бойынша монополияға қарсы органмен алдын ала келісу.

ҚР КК 201-бабының 1 тармағының 4), 5) тармақтарында көзделген жағдайларда монополияға қарсы органды хабардар ету.

Экономикалық шоғырлануды жасауға ниеттенген не жасаған нарық субъектiлерi монополияға қарсы органға экономикалық шоғырлануға келiсiм беру туралы өтінішхатпен жүгiнедi немесе монополияға қарсы органды осы Кодексте көзделген тәртiппен жасалған экономикалық шоғырлану туралы хабардар етедi

Монополияға қарсы органның келiсiмiнсiз жасалып, нарық субъектiсiнiң немесе тұлғалар тобының монополиялық жағдайын орнықтыруға және (немесе) бәсекелестiктi шектеуге алып келген экономикалық шоғырлануды сот монополияға қарсы органның талап қоюы бойынша жарамсыз деп тануы мүмкiн.

ҚР КК 201 бабының 1-тармағына сәйкес экономикалық шоғырлану немесе монополияға қарсы бақылау объектілері ретінде мыналар табылады:

1) нарық субъектiсiн бiрiктіру немесе қосылу жолымен қайта ұйымдастыру;

2) тұлғаның (тұлғалар тобының) нарық субъектiсiнiң дауыс беретiн акцияларын (жарғылық капиталға қатысу үлестерiн, пайларын) сатып алуы, бұл ретте, егер мұндай тұлға (тұлғалар тобы) сатып алуға дейiн осы нарық субъектiсiнiң акцияларына (жарғылық капиталға қатысу үлестерiне, пайларына) иелік етпесе немесе аталған нарық субъектiсiнiң дауыс беретiн акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерiнiң, пайларының) елу немесе одан аз пайызына иелік етсе, мұндай тұлға (тұлғалар тобы) көрсетілген акциялардың (жарғылық капиталға қатысу үлестерiнiң, пайлардың) елу пайызынан астамына иелік ету құқығына ие болады.

Осы талап заңды тұлға құрылтайшыларына оның құрылуы кезінде қолданылмайды;

3) егер мәмiленiң (өзара байланысты мәмiлелердiң) нысанасын құрайтын мүлiктiң баланстық құны мүлiктi иелiктен шығаратын немесе басқаға беретiн нарық субъектiсiнiң негiзгi өндiрiстiк құралдары мен материалдық емес активтерiнiң баланстық құнының он пайызынан асып кетсе, нарық субъектiсiнiң (тұлғалар тобының) нарықтың басқа субъектiсiнiң негiзгi өндiрiстiк құралдарын және (немесе) материалдық емес активтерiн меншiкке алуы, иеленуi және пайдалануы, оның iшiнде жарғылық капиталды төлеу (беру) есебiне меншiкке алуы, иеленуi және пайдалануы;

4) нарық субъектiсiнiң өзі кәсiпкерлiк қызметтi жүргiзген кезде нарықтың басқа субъектiсiне орындауға мiндеттi нұсқаулар беруге не оның атқарушы органының функцияларын жүзеге асыруға мүмкiндiк беретiн (оның iшiнде сенiмгерлiк басқару туралы шарт, бiрлескен қызмет туралы шарт, тапсырма шарты негiзiнде) құқықтарды иемденуі;

5) сол бiр жеке тұлғалардың екi және одан да көп нарық субъектiлерiнiң атқарушы органдарына, директорлар кеңестерiне, байқаушы кеңестерiне немесе басқарудың басқа да органдарына аталған жеке тұлғалардың осы субъектiлерде кәсiпкерлiк қызметiн жүргiзу шарттарын айқындау жағдайында қатысуы.

Алғаш рет «жосықсыз бәсеке» термині Францияда 19 ғасырдың басында қолданылды, дегенмен бұл құбылыстың өзі, әрине, әлдеқайда ертерек - нарықтық қатынастардың қалыптасу сәтінен бастап пайда болды.

Өнеркәсіптік меншік саласындағы беделді беделді француз заңгері П. Рубье жосықсыз бәсекелестікті құрайтын әрекеттердің келесідей жіктелуін ұсынды: «шатастыруға, шатасуға, беделін түсіруге, бәсекелес кәсіпорындардың ішкі ұйымдаспауына және жалпы нарықтың ұйымдаспауына әкелетін әрекеттер».

Әлемдік тәжірибеде сөздің кең мағынасында жосықсыз бәсекелестік санатына жататын әрекеттерді қарастырайық.

Нарықтағы бәсекелестерді жоюға бағытталған саясатты жүргізу. Әділсіз баға бәсекелестігі - ең жиі қолданылатын әдіс. Жосықсыз бәсекелестік әдістерінің тұтас тобы психологиялық әсерге негізделген (сатып алушы тауарды жоғары бағамен сатып алу үшін оны қолайлы шарттармен сатып алуды жүзеге асыратынына сендіру қажет) .

Бәсекелестерді немесе тұтынушыларды тікелей немесе жанама түрде жалған ақпарат беруге, оларды жаңылыстыруға, мысалы, жалған атаумен бизнес жүргізу, ең танымал компанияның фирмалық атауын пайдалану, басқа біреудің тауар белгісін пайдалану, жарнаманың нақты қасиеттері мен сапасына сәйкес келмеуімен байланысты әрекеттер. тауарлар. Плагиат өзінің фейкті тегін байланыс арнасымен қамтамасыз етіп, жәбірленуші компанияға ауыр зиян келтіреді.

3. Бәсекелестерге қылмыстық сипаттағы күштеп ықпал ету - бопсалау, ұрлау (адам ұрлау), өртеу.

4. Бәсекелестердің беделін түсіру, беделін түсіретін және жалған ақпарат тарату. Бұл әдіс балшық итеру деп аталады.

5. Кәсіпорын өндіретін тауарларды немесе қызметтерді бәсекелестердің тауарларымен дұрыс салыстырмау.

6. Өндірістік тыңшылық түріндегі зияткерлік меншікті ұрлау.

7. Бәсекелес компанияның персоналын іріктеу, олардың қызметтік жағдайына, жалақысына, жұмыс жағдайына және т. б. қанағаттанбаудың анықталған жағдайлары негізінде ұсынысты қалыптастыру арқылы бәсекелес компанияның персоналын ынтымақтастыққа тарту.

8. Бәсекелестердің тауарларын сатып алуға, бәсекелестерді шикізат нарықтарынан айыруға немесе тауарларды сатуға бойкот немесе бойкот жасауға итермелеу.