Экологиялық деректерді жинау мен өңдеудің математикалық процедуралары




Презентация қосу
С.АМАНЖОЛОВ АТЫНДАҒЫ ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН УНИВЕРСИТЕТІ

Экологиялық деректерді жинау мен
өңдеудің математикалық
процедуралары
Орындаған: Абдешова А
Тексерген: Дакиева К

Өскемен 2022
Жоспар:

Кіріспе
1. Негізгі бөлім
1.1 Экологиялық деректерді жинау және өңдеу
1.2 Экожүйенің математикалық моделі
1.3 Су объектісін зерттеу кезінде экологиялық
деректерін іріктеуді жоспарлау мысалы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Қоршаған орта және экология ғылымы дамуының қазіргі
кезеңіне тән белгі-оларды жан-жақты ақпараттандыру және
математизациялау. Экологиялық жүйелерді талдауда
компьютерлендіру және математикалық әдістерді қолдану ұзақ
тарихы бар. Экожүйелерді математикалық модельдеудің
алғашқы сәтті әрекеттері-Фибоначчи мен Мальтустың
классикалық модельдері. Фибоначчи Моделі - бұл бүкіл ғылыми
бағыттың-математикалық популяция экологиясының негізін
қалаған тарихи ең көне математикалық модель. Бұл модель 1202
жылы жарияланды. әйгілі "есеп туралы трактатта" және оның
шешімі-әйгілі Фибоначчи сериясы. Айта кету керек, популяция
жүйесінің осы моделінде жеке адамдарға өлместік беріледі, ал
жеке тұлғалардың өлімі процесі 700 жылдан астам уақыттан
кейін Лесли енгізген.
Экологиялық деректерді жинау - кез-келген нақты
объектіні экологиялық объект ретінде қарастыруға болатын
экологиялық объектілерден ақпарат алу процесі.

Экологиялық деректерді жинау және өңдеу деректер
базасын басқару жүйелерін (ДҚБЖ) және жасанды интеллект
жүйелерін қолдана отырып, математикалық статистиканың
типтік әдістерімен жүзеге асырылуы мүмкін.
1
Бақылау, өлшеу
немесе сипаттау
нәтижелері
бойынша экоденің
бастапқы ағынын
талдау
Эко-деректерді
талдау
2 ЭКО-ДЕРЕКТЕРДІ ІРІКТЕУ (модельдерді
Эко-деректерді ПРОЦЕДУРАСЫНЫҢ НЕГІЗГІ әзірлеу,
өңдеу (мысалы, КЕЗЕҢДЕРІ модельдеу, SPPR,
жалпылау, білім негізіндегі
сәйкестендіру, жүйелер немесе
статистика) 3 сараптамалық
Эко деректерді жүйелер)
сақтау (мысалы,
мәліметтер
базасы,
метадеректер,
ГАЖ).
ЭКО-ДЕРЕКТЕРДІ ЖИНАУДЫҢ
МАҚСАТТАРЫ МЕН ТАЛАПТАРЫ

Әр жағдайда нақты тұжырымдалуы керек. Зерттелетін экологиялық
үлгінің эко айнымалыларына әсер ететін факторлар туралы барлық алдыңғы
білімді жалпылау қажет. Эко-деректерді іріктеуді жүзеге асыру кезінде эко
үлгісінің сыртқы және ішкі күйлерінде елеулі өзгерістер болмауы тиіс. Қолда
бар бағалар, егер олар іріктемені жүзеге асырудың белгіленген жоспарына
сәйкес алынған болса, жеткілікті деп есептелуі мүмкін.
Экожүйенің математикалық моделі - бұл экожүйеде
болып жатқан процестер мен құбылыстарды формальды түрде
сипаттайтын және экожүйенің әртүрлі элементтері,
параметрлері, айнымалылары мен сипаттамалары арасында
сандық және логикалық байланыс орнатуға мүмкіндік беретін
математикалық қатынастардың белгілі бір жиынтығы.
Экожүйенің математикалық моделін жасау немесе құру
процедурасы экожүйені математикалық модельдеу деп
аталады.
Экожүйелерді тұжырымдамалық және математикалық
. негізгі әдістері
талдауда қолданылатын

Экожүйелердің
Эмпирикалық жұмыс істеу
Салыстырмалы
әдістер-бұл жүйе тетіктерін анықтау
әдістер әртүрлі
туралы қарапайым және түсіндіру үшін
экожүйелер үшін
ақпаратты жалпылау жалпы экожүйеде
құрылымдық және
әдістері. Осы әдістер физика-химиялық
функционалды
аясында шашыраңқы және биологиялық
компоненттерді
деректерді бір эксперименттер
салыстырмалы
тұтасқа біріктіруге жүргізу үшін
талдау үшін
және біріктіруге қолданылатын
қолданылады.
әрекет жасалады. эксперименттік
зерттеу әдістері.
Мәндерді есептеу әдістері
Эксперименттік
мәліметтерді өңдеу
әдістері

Есептеу
математикасын
ың әдістеріне Функцияны жуықтау
және жуықтау әдістері

Алгебралық теңдеулерді
сандық шешу әдістері
Математикалық бағдарламалау әдістер

Сандық саралау және интеграция әдістері
Математикалық статистика

Математикалық статистика эксперименттер немесе бақылаулар нәтижелерін
статистикалық сипаттау әдістерін, қолайлы математикалық модельдердің
барабарлығын тексеруді құру тақырыптары мен әдістерін зерттейді .
Статистикалық сипаттамалар мен ықтималдық модельдер экологиялық
процестерге қолданылады, олар белгілі бір шаманы жеке өлшеу нәтижесін жеткілікті
дәлдікпен болжау мүмкін болмағанымен, кейбір қолайлы функцияның мәні у = у
(xvx2,...,xn) көптеген нәтижелерден x{,x2,....қайталанатын бақылаулардың (өлшеулердің)
СП-ны едәуір жақсы дәлдікпен болжауға болады. Мұндай функция y (x), x2,..., хп)
Статистика деп аталады. Статистиканың ең танымал түрлері-салыстырмалы жиілік ,
осы кездейсоқ үлгідегі оқиғалар және X шамасының орташа мәні.
СУ ОБЪЕКТІСІН ЗЕРТТЕУ КЕЗІНДЕ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ
ДЕРЕКТЕРІН ІРІКТЕУДІ ЖОСПАРЛАУ МЫСАЛЫН
1 ҚАРАСТЫРАЙЫҚ
3 : 4

Физикалық Биологиялық
Су балансы 2 айнымалылар
ды өңдеу
5 айнымалылар
ды өңдеу

Химиялық Басқа қажетті
айнымалылар айнымалылар
ды өңдеу өсімдіктер
жер асты ды өңдеу
сыртқы мен
суларының
және ішкі жануарлард
беті мен
қозғаушы ың қоректік
шығуы, су
органикалық күштер заттар мен
деңгейінің
және органикалы
шығуы мен
бейорганикал қ заттарды
өзгеруі
ық заттар, тұтынуы
метаболиттер және
Деректер химиялық айнымалылармен сипатталатын экологиялық объектінің
жағдайын бақылау, деректерді тіркеу және/немесе бақылау нәтижесінде
Деректердің алынады
сипаттамасы: деректерді талдау, статистикалық өңдеу, химиялық әдістер және себептік
қатынастарды модельдеу.Деректерді жинау жоспары-экологиялық шектеулерді ,
зертханалық жабдықтарды, аппараттық және компьютерлік бағдарламалық
қамтамасыз етуді анықтаудың заманауи әдістерін таңдау және қолдану
процедурасын әзірлеу.

Жоспарды іске
асырудың орны ішкі және сыртқы бақылау-өлшеу жүйелерін пайдалана отырып,
мен уақыты: процестердің өзгеруі мен экопроцестер жағдайының өзгеру
көрсеткіштері тәуелді болатын зерттеу саласы мен уақыт кеңістігінің
ауқымын қарау.
Ұйымдастырушы
лық-
институционалды экологиялық менеджментті әкімшілендіру және ұйымдастыру,
қ жоспар: ресурстар теңгерімі, экологиялық бақылау бойынша іс-қимылдар
иерархиясы.
Ұйымдастырушы
лық-
басқару баламалары мен олардың экологиялық әсерлерін сипаттау
экономикалық
және бағалау, шешімдер мен саясатты әзірлеу, экологиялық
жоспар:
деректерді жинау бойынша экономикалық шығындарды бағалау.
Экологиялық деректерді талдаудың математикалық әдістері
және экожүйелерді математикалық модельдеу өте күрделі
экологиялық процестер мен құбылыстарды ғылыми
сипаттаудың маңызды құралы болып табылады. Экологиялық
Ақпараттық жүйелер ОЖ - ны қорғауды басқару әдістерін
практикалық қолдану мүмкіндіктерін едәуір кеңейтуге
мүмкіндік береді. Олар жедел экологиялық ақпаратты
объективті өңдеуге, экожүйелер туралы мәліметтерді кезең-
кезеңімен жаңартуға, экологиялық талдау нәтижелерін жүзеге
асыруға және түсіндіруге, төтенше жағдайлардың әрекеттерін,
жаһандық табиғи және техногендік апаттардың салдарын
бағалауға мүмкіндік береді.
Пайдаланылған әдебиеттер

1. Бутусов О.Б, Ковнеристый Ю.К., Мешалкин В.П.,Митин С.Г.
Экологоэкономический анализ промышленных предприятий: Учебное
пособие. - М.: «Воскресенье», Рыбинский дом печати, 2003. - 328с.
2. Заде Л.А. Теория нечетких множеств // Проблемы передачи
информации. - 1967. - т.2. - вып. 1. - с.37-44.
3. Кофман А. Введение в теорию нечетких множеств. - М.: Радио и связь,
1982.-432с.
4. Ту Дж., Гонсалес Р. Принципы распознавания образов. - М.: Мир, 1978. -
412с.
5. Прикладные нечеткие системы / Под ред. Тэранко Т., Асаи К., Сугэно М.
-М.: Мир, 1993.
6. Примак А.В., Щербань А.Н., Сорока А.С. Автоматизированные системы
защиты воздушного бассейна от загрязнения. - Киев: Техника, 1988. - 168с.
7. Санитарные нормы проектирования промышленных предприятий СН
245-71. - М.: Стройиздат, 1972. - 32с.

Ұқсас жұмыстар
Автоматтандырылған ақпараттық
Кеңістіктік талдау арқылы есептерді шешу
Сандық зерттеулер
Сандык зерттеудің мәліметтерін жинау әдістері
Бақылау әдісі
Гидрометеорологиялық ақпараттың потенциалды тиімділігін бағалау әдістері
Автоматтандырылған ақпараттық жүйе
Кәсіби ортада деректерді жинау, талдау және құрылымдау
Ақпаратты жинау
Мәліметтерді алу
Пәндер