Бәйтерек поэмасы

Презентация қосу

Несіптек Айтов
өмірбаяны, шығармалары
Несіпбек Айтов
Несіпбек Айтұлы - 1950 жылы Шығыс Түркістанның Тарбағатай аймағында туған.
Ақын, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты(2012ж), Қазақстанның еңбек сіңірген
қайраткері(2011), «Парасат» орденінің иегері(2004). Таңдамалы жеті томдығы «Фолиант»
баспасынан (2015 ж.) жарық көрген эпик ақын.

Еңбек жолын Шұбартау аудандық «Жаңа өмір» газетінде бастайды. 1974 жылы Қазақ
Мемлекеттік Университетінің журналистика факультетін бітірген.

1974-1984 жж. «Балдырған» журналының поэзия бөлімінің меңгерушісі, «Жалын»
баспасында редактор. 1984-1994 жж. Қазақстан Жазушылар одағында әдеби кеңесші.
1995-1996 жж. «Ақын» қауымдастығының директоры. 1997-2001 жж. «Қазақ әдебиеті»
газетінде сын бөлімінің, «Жұлдыз» журналында поэзия бөлімінің меңгерушісі.

2001 жылдан бастап Астана қаласына қоныс аударып, Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия
ұлттық университетінде, Президенттік Мәдениет орталығында қызмет істеген.

Қазақстан Жазушылар одағының секретариат мүшесі, Астана қаласындағы С.Сейфуллин
атындағы мұражай директоры.
Еңбектері
Алғашқы «Балалық» деген өлеңі 1965 жылы Шұбартау аудандық
«Жаңа өмір» газетінде, алғашқы топтамасы 1972 жылы Мұқағали
Мақатаевтың сәт сапар тілеуімен «Лениншіл жас» газетінде,
алғашқы кітабы 1974 жылы «Қозыкөш» деген атпен жарық көрді.
«Жүректегі жаңғырықтар», «Әке туралы сыр», «Жаңбыр әні»,
«Түнделеп ұшқан тырналар», «Рухымның падишасы», «Мұқағали-
Желтоқсан», «Бәйтерек», балаларға арналған «Балабақшаға барар
жолда», «Желкілдеп өскен құрақтай», «Күміс күйме» («Серебряный
сундучок»), «Қартаймайды күн неге?» атты кітаптары, Шығыстың
ұлы шайыры Ә.Науаидың «Ескендір қорғаны», «Ләйлі-Мәжін»
дастандарын тәржімалап, «Игорь жорығы туралы жыр», т.б. аударма
кітаптары шыққан. Түріктің VІІ ғасырда өмір сүрген ұлы ақыны
Жүніс Еміре, қытайдың көне дәуір ақыны Бо Цызюдың, француз
ақыны ДЖ.Родаридың, сондай-ақ, М.Исаковский, А.Барто,
С.Михалков, С.Баруздин, В.Берестов, Т.Сыдықов, С.Жусуев
өлеңдерін туған тілімізде сөйлеткен.
Бәйтерек поэмасы
Ақынның «Бәйтерек» поэмасы Тәуелсіздіктің қымбат
екенін, осы жолда қаншама саңылақтары-мыздың
топшысы қиылғандығын сипаттап, ұлтқа рух береді.
Азаттықты берік ұстау бір адамның мойнына артылып
қоятын жүк емес, ел болып жұмылып, балақтан тартпай
қолтықтан демеуге шақырады. Астанамыздың келбеті,
сұлулығы суреттелген тұстарында еліміздің айбынын
биіктетеді. ... Н.Айтұлының бұл поэмасы – халықты
ынтымаққа шақыратын, көшбасшы тұлғасын айқын
суретте-ген рух жыры десек те болады. Биікке бір
шықпаған бейшаралар, Тәкаппар таудың сырын
аңғарсын ба? Тау тұлғалы азаматтың артынан еретін
қаңқу сөздерге ақын жауап іздеп, кейіпкерін ақтап алу
үшін арпалысып жатпайды.
Ақынның өз сөзімен
«Бәйтерек» поэмасының сұлбасы санамда екі жылдай жүрді. Шығарманың
басында «Түсімде тәуелзіздік падишасы, қолыма берді қағаз,алтын адам»
деген жолдар бар. Ол жалған жазыла салған сөз емес. Бір күні түсімде
Елбасы қолыма аппақ қағаз беріп жатыр.Осы түсім тура бір жылдан соң
қайталанып, Нұрекең бұл жолы қолыма алтын қалам ұстатып кетті. Осындай
әсерлермен өзімнің о бастағы елдікке, дербестікке деген ұстанымдағы ой
үстінде жүргенде «Бәйтерек» поэмасы туды.
Сонау ата-бабаларымыздан бері аңсап келген тәуелсіздігіміз қолға тигнеде,
ұлан байтақ жерімізгеөзіміз иелік жасай бастаған уақытта бір жағадан бас,
бір жеңнен қол шығаруға әрбір қазақ мүдделі. Бұрынғы бір тұтас одақ
ыдырағанда әркімнің ізіне бір ілеспей өз сара жолымызды таңдап,
сол қадамды бүгінде басқа елдер мойындап жатса одан артық мақтаныш бола
ма. Ел жетістігі қай қаламгердіболсын толғандырары хақ. Десек те кез-келген
пікір қайшылықтың, сыни көзқарастың түпкі нысанасында алмағайып
заманда елді адастырмайтын, болашағына оң бағыт беретін берекелі мақсат
тұрса екен деймін. «Бәйтерек» поэмасында осындай ұстаныммен қатар
Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың ерен еңбегімен қатар тәуелсіздік
тақырыбы тереңдей айтылған. Тәуелсіздік алғаннан бергі ерекше оқиғалар
мен елеулі сәттерді жырлай отырып, поэмадағы негізгі ой оқырмандарды
елдігіміздің қадірін білуге, болашақты берекелі қарсы алуға шақыру.
Сөз соны
Ақын Несіпбек Айтұлы қазіргі қазақ қоғамында қалыптасқан өзекті
мәселелер, ұлтымыздың жарқын болашағы мен бүгінгі күніне әсер
ететін елеулі оқиғалар туралы сергек пікір білдіріп, шұғыл ойларын
жариялап отыратын еркін ойлы қаламгер. Ана тілі, ата ділі, ұлттық
құндылықтар, әсіресе рухани өмірімізде толғағы жеткен түйткілді
дүниелер ақынның назарынан тыс қалған емес. Оның осы бағыттағы
мақалалары мен сұхбаттары «Сарайымнан шыққан сөз» (2014ж.)
деген атпен жеке том болып жарыққа шықты.

Парасатты қалам иесінің қатарластары мен әріптестері,
әдебиеттанушы ғалымдар мен қоғам қайраткерлері оны «Бостандық
жырының боз жорғасы»(2017) деп атауы, ақын туралы зерттеулердің
осы аттас кітапта топтастырылып оқырманға жетуі азаттықтың елең-
алаңынан бері алаш жұртының терең тарихын толқыта толғап,
тәуелсіз еліміздің бүгінгі тыныс-тіршілігін шабыттанып жырлаған
жемісті туынды иесі болуына берілген баға деуге болады.

Ұқсас жұмыстар

Сәкен өлеңдерін еске түсіру

Ілияс Жансүгіровтің туған жылы

Уақыттың қадірін білгің келсе

НЕСІПБЕК АЙТҰЛЫ БӘЙТЕРЕК ПОЭМАСЫ

Бәйтерек, 8 сынып

Үш бәйтерек

ТҰҚ компаниялар

Ескерткіш астанасы Алтын адам

Үш бәйтерек: тағдыр мен тағылым

Білесің бе, Елорданы?

Пәндер