Биологиялық түр - эволюциялық процесс негізі

Презентация қосу

Кафедра «Биология және экология»

Тақырыбы:
Биологиялық түр – эволюциялық процесс негізі.
Эволюция

Микроэволюция Макроэволюция

Туыс ,тұқымдас, отряд,
Түр түзілу класс,типтің түзілуі.

Биологиялық Биологиялық
Географиялық Экологиялық прогресс регресс
Эволюциялық процесс
Макроэволоция дегеніміз- түрден жоғары деңгейіндегі жүйелік топтар:
туыстар, тұқымдастар, отрядтар, кластар, типтердің түзілу процесі.
Макроэволюциялық процестің нәтижесінде жер бетінде тіршілік пайда
болып, қазіогі кездегі тірі организмдер жүйесі қалыптасқан.
Органикалық дүние барлық замандар мен кезеңдерде жердің геологиялық
және климаттық жағдайларына бейімделіп дамыды.
Орыс ғалымдары А.И.Северчов пен И.И.Шмальгаузен эволюциялық
әрекеттің екі бағытын және оның жүзеге асырынуның 3 жолын атап көрсетті.
Эволюциялық әрекеттің бағыттары.

А.Н.Северцов И.И.Шмалгаузен
Биологиялық Биологиялық
прогресс регресс
Биологиялық прогресс
• Биологиялық • Негізгі белгілері:
• Жүйелік топтардағы даралау
прогресс- түрдің санының артуы;
немесе басқа да • Таралу аймақтарының кеңеюі;
жүйелік топтардың • Тағы да басқа жүйелік топтарға
тіршілік үшін күресте ажырауы.
жеңіп шығуы. • Организмдердің қоршаған
ортаға бейімделуі:
• А)түр дараларының саны
артады
• Б)түрдің таралу аймағы
кеңейеді
• В)жаңа популациялар, түр
тармақтар, түрлер түзіледі
Биологиялық регресс
• Биологиялық прогреске кері • Биологиялық регрестің себебі:
процесс биологиялық регресс. • Сыртқы орта жағдайынын
• Биологиялық регресс- өзгеруіне организмдердің әсер
организмдердің таралу аймағын ету қабілетінің жойылуы.
азайтады; • Биологиялық регреске
• Түрлер мекен ету ортасына ұшырағандар:
дұрыс, жақсы бейімделе • Паразиттік тіршілік етуге
алмағандықтан саны азаяды; көшкендер
• Басқа түрлердің ығыстыру • Қозғалмай бекініп, тіршілік
себебінен өліп, жойылып бітеді. ететіндер
• Жер астында және үңгірлерді
тіршілік ететін жануарлардың
жеке мүшелернің
қарапайымдануы
Ароморфоз- организнің құрылысы мен қызметін күрделендіруге , құрылымы мен тіршілік
ету қабілетінің жалпы деңгейін көтеруге әкелетін әволюциялық өзгеріс.

Ароморфоздың нәтижесінде жаңа ірі систематикалық топтар-
типтер мен кластар пайда болады.

Өсімдіктердегі ароморфоздар Жануарлардағы ірі ароморфоздар.
Көбеюі- спорадан тұқымға көшу Жануарлардың белсенді қозғалысы, тыныс алу
Гүлдің дамуы; мүшелеріндегі күрделі өзгерістер. Төрт қуысты
Гүлден жемістің түзілуі; жүрек, екі қан айналым шеңберінің
Судан да басқа құрлықта да ұрықтануы ; қалыптасуы, сүтқоректілердің миының
Өсімдіктердің құрылысының күрделенуі күрделенуі, тірі ту, жылықандылық

Эволюцияның даму бағыты
1)Бір жасушалылардан көп жасушалыларға
2) Екі қабатты организмнен үш қабатты организмдерге
3)Төменгі сатыдағыдан хордалыларға дейін дамуы
Ароморфоз
Идиоадаптация – биологиялық құрылым деңгейін күрделендірмей, өзгертпей
тіршілік үшін күресте организмдердің өзіне пайдалы белгілі бір орта жағдайына
бейімдеушілігі
Жануарлардың бүркеніш реңі, қорек аулау тәсіліне қарай құстардық
аяқтарындағы саусақтардың өзгеріске ұшырауы, өсімдіктердің тікенектері,
безді түктер, тозаңдануға, жемістер мен тұқымдарын таратуға бейімделуі

Идиоадаптация- тірі организдердің тіршілік ортасына жеке бейімделуі.
Дегенерация(катагенез грекше “каtа”- қарапайымдану,кері кету)
эволюциялық дамуында қарапайымдана түсу деген ұғымды білдіреді. Оны
морфофизиологиялық регресс деп те атайды

Бұл бағытта организмнің құрылысы қарапайымданады, бірақ өлімге
апармайды

Дегенерация- жалпы құрылым деңгейін қарапайымдатып төмендету арқылы
организмдердің бейімделгіштік өзгерісі

Ұқсас жұмыстар

Табиғи сұрыптау

Эволюциялық факторлар

Тіршіліктің тарихи дамуы туралы ілім тарауы бойынша қорытындылау

Рекапитуляция ілімі

Түрдің пайда болуы - жаңа түрлердің пайда болу процесі

Эволюциялық ілімге кіріспе

Макроэволюция жолдары: дивергенция,конвергенция, параллелизм

Әрбір түрдің генотипі эволюциялық жолмен дамитын және биологиялық бейімделушілікті көрсететін күрделі жүйе

Табиғи сұрыпталу

Эволюциялық ілім

Пәндер