КӘСІПОРЫННЫҢ ТҰТЫНЫЛАТЫН ЖӘНЕ ТҰТЫНУҒА БОЛМАЙТЫН ТАУАРЛАРЫ

Презентация қосу

КӘСІПОРЫННЫҢ ТҰТЫНЫЛАТЫН ЖӘНЕ
ТҰТЫНУҒА БОЛМАЙТЫН ТАУАРЛАРЫ
ОРЫНДАҒАН: ТЛЕГЕН А.Б. МК-31
ЖОСПАР

Кәсіпорынның тұтынылатын және тұтынуға болмайтын тауарлары
Кәсіпорынның тұтынылатын және тұтынуға болмайтын тауарларының негізгі мақсаттары
Адам Смит өмірбаяны
«Көрінбейтін қол» теориясы
КӘСІПОРЫННЫҢ ТҰТЫНЫЛАТЫН ЖӘНЕ ТҰТЫНУҒА
БОЛМАЙТЫН ТАУАРЛАРЫ

Кәсіпорынның тұтынылатын және тұтынуға болмайтын тауарлары деп белгілі бір аумақта өнім
өндіруге қажетті өндіріс құралдарының топтастырылуын айтады.
Кәсіпорынның тұтынылатын және тұтынуға болмайтын тауарлары құрал-жабдықтарға деген
меншікк түрін анықтаумен қатар, жұмыскерлер ұжымын құру және ұйымдастыру, саяси-
экономикалық байланыс қызметін қамтиды.
Кәсіпорынның тұтынылатын және тұтынуға болмайтын тауарларының негізгі қағидаларына
сауда өндірістік жұмыстарды басқару жүйесінің негізгі ережелері мен түрлерін анықтау жатады.
КӘСІПОРЫННЫҢ ТҰТЫНЫЛАТЫН ЖӘНЕ ТҰТЫНУҒА
БОЛМАЙТЫН ТАУАРЛАРЫНЫҢ НЕГІЗГІ МАҚСАТТАРЫ

өз өнімдері үшін нарықтың көп үлесін жаулап алу;

жоғары сапалы өнім өндіру;

технология бойынша нарықта жетекші орынды иелену;

қолда бар шикізат, еңбек және қаржы ресурстарын ұтымды пайдалану;

жұмысбастылықты барынша жоғары деңгейге жеткізу.
АДАМ СМИТ
Адам Смит — британ экономисі, философ; шоқындырылған және 5
маусымда(16 маусым) 1723 дүниеге келген, Керколди — 17 шілде 1790,
Эдинбург) – шотландық экономист, философ- этик, қазiргi экономикалық
теорияның негізін қалаушылардың бірі. Шотландиялық кеден қызметкері
отбасында дүниеге келген. Глазго мен Оксфорд университеттерінде білім
алған. Глазго ун-тінде адамгершілік философиясының (шындығында
қоғамдық ғылым) проф., өмірінің соңғы жылдары Эдинбургте ірі кеден
қызметкері болды. “Адамгершілік сезімдер теориясы” (1759) және “Халық
байлығының табиғаты мен себептері туралы зерттеу” (1776) атты күрделі
кітаптар жазған. Соңғы кітап 18 ғ-да жарық көрген ең елеулі туындылардың
бірінен саналады. Смит өзінен бұрын өмір сүрген ғалымдардың идеяларын
қорытындылап, экономика ғылымының категориялары, әдістері мен
ұстанымдары жүйесін жасады, ол Ұлыбритания мен басқа да Еуропа
елдерінде капитализмнің дамуына шешуші ықпал етті. Смиттің кейбір
қағидалары күні бүгінге дейін маңызын жойған жоқ. Ол Маркске дейінгі
ғылымда да, маркстік ғылымда да классикалық саяси экономияның негізін
қалаушы және аса көрнекті өкілі ретінде саналады.
АДАМ СМИТ ӨМІРБАЯНЫ
Адам Смит риторикадан, хаттарды жазу өнері бойынша дәрiс оқыған және де кейінірек,экономикалық
философияны анық тұңғыш рет жете айтқан және «Табиғат және халықтардың байлығының себептерi
туралы» деген белгiлi жұмысында «табиғи бостандықтың онай жүйесi» жайлы алғаш рет айтқан. 1750
жылы Адам Смит аралары он жыл болған Дэвид Юммен танысты. Смиттi 1751 жылы Глазго
университетінің логиканың профессоры етіп тағайындайды. Ол әдеп, риторика, юриспруденция және
саяси үнемдеу бойынша дәрiс оқыды. Смит 1759 жылы дәрiстерден тұратын мақаланы жариялады. Бұл
мақаласында ол тұрақтылықтың күйiндегi қоғамдағы әдеп, мiнез-құлықтың стандарттарын талқылайды.
Смитке атақ 1776 жылы «Табиғатты және халықтардың байлығының себептерi туралы зерттеу» деген
кiтабының жариялауынан кейiн келеді. Ғалым 1776 жылы Лондонға көшеді, со жерде «Табиғатты және
халықтардың байлығының себептерi туралы зерттеу» кітабын жариялайды. Бұл кiтап - экономикалық
бостандықты суреттейдi. Кiтапқа сонымен қатар, еңбек бөлінісі, (араласпаушылық қағидасы) лаиссез,
экономиканың халықаралық мәні мен тұжырымдамалардың талқылауы қосылған. Халықтардың
байлығы экономиканы еркiн кәсiпкерлiктiң доктринасын iске қосып ашты. Смиттi 1778 жылда
Эдинбургтiң, Шотландия кеден басқаруының басшысы етіп тағайындайды, 1790 жылдың 17 шiлдесiнде
созылмалы науқасынан кейiн қайтыс болады
АДАМ СМИТТІҢ ІЛІМІ

Адам Смит – бұл өзінің «Исследование о природе богатства народов»
атты еңбегінің арқасында экономиканың атасы атанған шотландық
экономист(1776). Политэкономияның ағылшындық классикалық
мектебінің көрнекті өкілі болып табылады. Осы бағыттың негізгі идеясы
болып, байлық физиократтар ойлағандай тек қана ауыл шаруашылығын
жүргізу кезінде ғана емес, экономиканың кез келген саласында өндіріс
жүргізу арқылы пайда болады. Адам Смит қоғамдағы ең басты нәрсе –
бұл еңбекті салалар бойынша бөлу, ал әр саланы операцияларға бөлу деп
санаған. Еңбекті бөлу өндірісті біршама ұлғайтады өйткені әр адам
бәрінен бұрын нені жақсы жасай білсе соны жасайды деген. Адам
Смиттің ойынша, үкімет кәсіпкерлік адамдарға көбірек дербестік беруі
керек, тек сол кезде ғана мануфактурлық өндіріс көбейеді. Ол адамдардың
өзіндік экономикалық ойларының бар болғандығын солардың ақшаны
үнемдеп, белгілі бір өндірісті ұйымдастырып, сонымен қатар елдің
экономикасын дамытып отырғанынан аңғаруға болады,- деп айтқан Смит.
НЕГІЗГІ ЕҢБЕКТЕРІ

Теория нравственных чувств, СПб., 1895;
Исследование о природе и причинах богатства народов, 1994.
Лекции по риторике и написанию писем (1748)
Теория нравственных чувств (1759)
Лекции по риторике и написанию писем (1762—1763, опубликованы в 1958)
Лекции по юриспруденции (1766)
Исследование о природе и причинах богатства народов (1776)
Сообщение о жизни и работах Дэвида Юма (1777)
Мысли о состоянии соревнования с Америкой (1778)
«КӨРІНБЕЙТІН ҚОЛ»

Смиттің "Homo economicus" — "экономикалық адам« тұжырымдамасы еңбек бөлінісімен тығыз
байланысты. Өз еңбегінің өнімдерін басқалармен бөлісу, жеке пайда мен жайлылыққа ұмтылу
арқылы адамдар бейсаналық түрде қоғамның игілігі үшін жұмыс істейді; өздері үшін байлықты,
әл-ауқат пен дамуды қамтамасыз ете отырып, олар өндіргіш күштердің дамуын және жалпы
өркендеу деңгейінің өсуін автоматты түрде қамтамасыз етеді. Көптеген шаруашылық жүргізуші
субъектілердің күрделі өзара іс-қимылын сипаттау үшін Смит "көрінбейтін қол" метафорасын
қолданды. Бұл өрнек алғаш рет оның "астрономия тарихы" атты еңбегінде экономикаға қатысы
жоқ контексте пайда болды. Кейінірек ол "моральдық сезімдер теориясында" және "халықтардың
байлығында" экономикалық процестердің объективтілігін түсіндіру үшін қолданылады.
Смит өзін-өзі өмір сүруге ұмтылу арқылы адам
"көзге көрінбейтін қолымен оның ниетіне кірмеген
мақсатқа бет бұрады; қоғам бұл мақсат оның
ниетіне кірмегендіктен әрдайым зардап шекпейді.
Өз мүдделерін көздеп, ол саналы түрде оны
жасауға тырысқаннан гөрі қоғамның мүдделеріне
көбірек қызмет етеді". Философ өз сөздерін
қасапшымен, сыра қайнатушымен және
наубайханамен қарапайым мысалмен қолдайды,
олар басқа адамдарға тамақ пен сусындарды оларға
деген жанашырлықтан емес, тек ақша алғысы
келетіндіктен береді.
«КӨРІНБЕЙТІН ҚОЛ»

"Көрінбейтін қол" - бұл қарапайым адамдардың экономикалық өзара
әрекеттесуі қоғамның әл-ауқатын қалай қамтамасыз ететіндігі туралы
бейнелі сипаттама. Мемлекет бәсекелестік еркіндігін қолдауы керек —
Смит " табиғи тәртіп "деп атайды. Философ осындай тәртіпті орнатуға
болатын бірқатар нақты шараларды атайды: жұмыс күшінің
ұтқырлығымен байланысты барлық шектеулерді алып тастау, жер
саудасын ырықтандыру (атап айтқанда, ақсүйектерге тиесілі
майораттарды бөлшектеуге және сатуға рұқсат беру), Ішкі сауда мен
өнеркәсіпті реттеуді жою, сыртқы сауда еркіндігін енгізу, салық
ауыртпалығын азайту. Смит меркантилистердің барлық ұсыныстарын
қатты сынға алады. Ол белсенді төлем балансы үшін күреске (экспорттың
импорттан басым болуы), кез-келген монополиялар мен жергілікті
тыйымдарға қарсы; философ британ үкіметінің Солтүстік Америка
отарларының өнеркәсіптік дамуын шектеуге деген ұмтылысын қате деп
санайды. Бұл көзқарастар алғаш рет 1776 жылы, американдық көтеріліс
қарсаңында айтылды
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

https://ru.wikipedia.org
studme.org
http://library.fa.ru/
https://www.e-xecutive.ru/wiki
https://ru.coursera.org/

Ұқсас жұмыстар

Өнімнің өзіндік құнын азайту жолдары

Калькуляциялау

Гиффен әсері, Веблен тиімділігі құбылыстары

Кәсіпорынның қаржы ресурстарын қалыптастыруда маркетингтің атқаратын қызметі

Тауарлық-материалдық қорлар

Қорлардың типтері

Тұтыну шығыстары - тұтыну тауарлары мен қызметтерді сатып алуға бағытталған халықтың ақшалай шығыстарының бір бөлігі

ӨНДІРУГЕ КЕТЕТІН ШЫҒЫНДАР ӨНДІРІС ШЫҒЫНДАРЫ

Баға түрлері және оның жүйесі

Шығын қозғалысын талдау және өзіндік құн мен өндіріс шығындары бойынша жоспардың негізделуін бағалау

Пәндер