Педиатрияда қолданылатын дәрілік препараттар

Презентация қосу

«ПЕДИАТРИЯ-2» КАФЕДРАСЫ

Презентация
Тақырыбы: Педиатрияда қолданылатын
дәрілік препараттар.

Орындаған: Даулетбекова А.Т.
Тобы: В-ПҚ-02-21
Қабылдаған: Адильбекова А.Т.

Шымкент,2022ж.
Жоспар:
• Кіріспе
• Негізгі бөлім
1) Жаңа туылған және жасына дейінгі балаларға
арналған дәрілік түрлер туралы жалпы түсінік;
2) Жаңа туған және жасына дейінгі балаларға
арналған дәрілік түрлерге қойылатын талаптар;
3)Дәрілік заттарды енгізу ережесі.
• Қорытынды
• Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Балаларға арналған дәрі-дәрмектер - бұл балалар
практикасында баланың жасына сәйкес келетін дозаларда,
емдік әсері мен қолданудың қолайлылығын қамтамасыз
ететін мөлшерде қолдануға рұқсат етілген дәрілік заттар.
Фармацевтік технологияда балалар дәрілерінің
проблемасын шешуде екі негізгі факторды ескеру керек:
• Балаларорганизмінің психосоматикалық және физиологиял
ық ерекшеліктері;
• Дәрілік түрге системаның барлық компоненттері оның
терапевтік активтігі үшін жауапты күрделі физикалық-
химиялық ретінде биофармацевтік көзқарас.
Қазіргі уақытта балалардың жасының жіктелуі :

Нәрестелер (өмірдің алғашқы 4 аптасы)
Емшек жасы (1 айдан 12 айға дейін)
Ерте жас (бір жылдан 3 жасқа дейін)
Мектепке дейінгі жас (3 жастан - 7 жасқа дейін)
Мектеп жасы (7- 18 жасқа дейін).
Негізгі қойылатын талаптар:
• Жоғары терапиялық тиімділігі және биожетімділігі жоғары
• Тазалық (жаңа туған нәрестелер үшін);
• Тұрақтылық;
• Пирогенділігі (жаңа туған нәрестелер үшін);
• Аллергенді әсердің болмауы;
• Уыттылық емес.
• Микробиологиялық тазалық
• пайдалану ыңғайлылығы
• Жағымды органолептикалық қасиеттері
• Төмен компонент
• балаға жағымды психофизиологиялық әсер етуі керек (дәрілік
заттың түрі, түсі, дәмі, әсері, иісі) - инъекцияларды қолданбаған
жөн.
• Балалар тәжірибесімен айналысуға рұқсат
етілген дәрілік заттар құрамында ұлпалардың
өсуіне немесе дамуына әсер ететін, иммунитетті
төмендететін, улы емес, құрамында
консерванттар мен бояғыштар болмауы керек.
Мысалы, тетрациклиндер балалардағы тіс
эмальын бұзады, сүйектің өсуіне әсер етеді;
стрептомицин мен гентамицин уыттылық
тудыруы мүмкін. Бір жасқа дейінгі балаларға
алкоголь бар дәрілерді қабылдауға тыйым
салынады.
Балаларға арналған дәрілік
препараттарды тағайындау ерекшеліктері.
• Балаларға арналған дәрі-дәрмектер «сәбилерге арналған» деп
белгіленген жеке рецепт бланкілерінде тағайындалады және
баланың нақты жасы мен салмағын көрсетеді.
• Рецепт қабылдаған кезде улы және күшті заттардың дозасын,
сондай-ақ тағайындалған ингредиенттердің үйлесімділігін
тексеру қажет, антибиотиктер, сульфаниламидтер және басқа
дәрілік заттардың комбинациясының ұтымдылығын ескеру қажет.
• Суппозиторийлерде және клизмаларда тағайындалған улы және
күшті заттардың дозалары ауызша қабылдауға арналған
дозалармен салыстырылады.
Балалардың дәрілік формаларын мөлшерлеу
бірқатар факторларды ескере отырып жүзеге
асырылады, оларға мыналар кіреді:
• дәрілік заттардың фармакокинетикасы және фармакодинамикасы;
• баланың жасы мен салмағы;
• аурудың сипаты мен ауырлығы;
• бауырдың, бүйректің, жүректің жағдайы;
• баланың жеке сезімталдығы;
• баланың өмір сүру жағдайлары, әсіресе тамақтану;
• климаттық және географиялық жағдайлар медициналық тарихы
факторлары (немесе баланы немесе ананы осы дәрі-дәрмектің
көмегімен асқынулар, аллергиялық көріністер және т.б.).
Балалар практикасында дәрілік түрлер ретінде сұйық
дәрілік түрлер, қатты дәрілік түрлер және
ұнтақтарды пайдаланады.
Сұйық күйде қолданылатын пероральді балалар дәрі
түрлеріне қойлатын талаптар:
• мектеп жасында дейінгі балалар үшін басым жағдайда
пероральды, дәмі түзетілген, сұйық күйде
қолданылатын дәрі түрлері жасалуы тиіс – шырындар,
ерітінділер, суспензиялар, эмульсиялар, ерітуге
арналған ұнтақтар мен гранулалар және т.б.
• пероральды балалар дәрі түрлерінің дәмі мен иісі
Тенцова А.И. ұсынған бес балды система бойынша
органолептикалық анықталу керек:
• Дәріханалардың рецептурасын зерттеуге қарағанда, 70°/0-ке жуық
балаларға арналған дәрілік түрлер — сұйық дәрілер ретінде
қолданылады. Сұйық дәрілік түрлердің бірқатар артықшылықтары бар
болғандықтан, оларды балалар практикасында колдану қолайлы. Бірақ
сұйық дәрілік түрлердің жағымсыз дәмі мен иісі аурудың асқынуына
себеп болады. Сондықтан, дәрінің дәмін жақсарту мен оған тартымды
сырткы көрініс беру — осы дәрілік түрге қойылатын талаптардың бірі
болып табылады.
• Дәрінің жағымсыз дәмін белгілі корригенттер көмегімен түзетуге
болады. Корригенттер ретінде таңқурай, қара қарақат, щие, лимон мен
қант шырыны, лимон қышқылы, натрий хлориді және әртүрлі тамақ
эссенциялары колданылады.Корригенттерге бірқатар шарттар қойылады:
олар дәрінің дәмі мен иісін жақсартуы және сыртқы көрінісін тартымды
етуі, сонымен қатар әрекеттесуші затпен жақсы араласуы, терапевтік
активтілгі мен тұрақтылығын төмендетпеуі қажет.
• Балалар практикасында кең қолданылатын әдістердің бірі
дәріні тік ішек арқылы енгізу болып табылады.
• Терапевтік әсердің тездігі, дәріні енгізгенде ауыртпауы, дозаның
дәлдігі, жағымсыз иіс пен дәмді бүркеу жағынан ректальді
педиатрияда алдынғы орындардың бірін алады.
Қатты дәрілер үшін қойлатын талаптар:
• мектеп жасындағы балалар үшін сұйық дәрі түрлерінен басқа
қатты дәрі түрлері де жасалу керек: таблеткалар, дражелер,
капсулалар, еритін таблеткалар, шайнау үшін таблеткалар, тіл
астына қойлатын таблеткалар;қатты дозаланған жұтуға арналған
дәрі түрлері бірнеше дозаларда, кіші көлнемдерде, жұтуды
жеңілдететін жылтыр қабықшалармен қапталуы тиіс;жеке
жағдайларда таблеткаларды бірнеше дозаларға бөлетін кертік
салынуы керек.
• Сонымен қатар ұнтақ – концентараттар мен гранулалар жасау
мақсаты алға қойлады, оларға қолдану алдына су қосылады. Бұл
технологиялық операциялар кей жағдайларда дәрі түріне енгізіліп
тұрақтандырғытардың, консерванттардың және т.б. заттардың
мөлшерін азайтады, демек бала организміне түсетін
толықтырғыштардың жалпы салмағын төмендетеді.
Дәрілік заттардың
енгізу жолдары

Парентералды–
Энтералды – АІЖ-нан тыс
АІЖ арқылы жолдар
арқылы
Сублин
г-
валды

Пер-
Буккал
оралды
Энтерал
ды-
(ішке)
ды (ұртқа)
енгізу
жолдар
ы

Рек- Дуоде-
талды налды
Парентеральды енгізу жолдары:
а) инъекциялық
тері астына
тері ішіне
Бұлшық етке
көктамырға
артерияға
Іш пердесіне
сүйек ішіне
жұлын-ми сұйықтыққа: субарахноидалды, субдуралды,
эпидуралды
шырышты қабық астына
б) ингаляциялық
в) дене қуыстарына
г) электрофорез тәсілі арқылы (зақымдалмаған тері және
шырышты қабық арқылы)
д) теріге және шырышты қабыққа қолдану арқылы
Пероралды енгізу жолы
Артықшылығы: Кемшіліктері:
Емдік әсері баяу дамиды (60-90
• ыңғайлы, мед. минут)
қызметкердің көмегі Жедел жағдайда қолдануға тиімсіз
қажет емес Д.з. сіңірілуіне тағам,
• қарапайым ортаның рН әсер етеді
Барлығы бауырлық тосқауылдан
• қауіпсіз өтеді, аш ішек арқылы барлық
• препараттың стерилдігін заттар бауырдың қақпа венасына
түседі, бұл жерде аздап бұзылысқа
қажет етпейді ұшырайды, содан соң – жүйелік
қанға түседі
• препараттар жергілікті АІЖ бұзылысқа ұшырайтын және
және жүйелік әсер айқын тітіркендіргіш әсер
етеді шақыратын д.з. қолданылмайды
Құсуда, диареяда және науқас ес-
түссіз жатқанда қолдануға
болмайды
Сублингвалды және буккалды
Артықшылығы: Кемшіліктері:
• қолдануға оңай және • сіңірілу алаңы
қарапайым кішкентай,
• сіңірілуі тез басталады сондықтан
және әсері жылдам белсенділігі жоғары,
дамиды
мөлшері аз заттар
• Д.з. асқазан сөлінің енгізіледі
әсеріне ұшырамайды
және жүйелік қанға • жиі қолданғанда
бауырға бармай түседі, ауыздың шырышты
биотрансформацияға қабатының тітіркенуі
ұшырамайды байқалуы мүмкін.
• Биожеткіліктігі жоғары
• Енгізуді бірден тоқтатуға
болады
Ректалды

Артықшылығы Кемшіліктері:
• Д.з. жүйелік қанға сіңірілу алаңы аз
төменгі геморроидалды сіңірілу жылдамдығы
веналар арқылы түседі, науқастың ішегінің
50% бауырға бармай жағдайына (моторикасына,
• Ауыз арқылы енгізгенге нәжістің болуы)
қарағанда мөлшерлеу байланысты әртүрлі болады
нақтырақ Қолдануға қолайсыз,
• ыңғайсыз (жұмыста,
АІЖ ферменттерінің саяхатта)
әсерінен және қышқыл
ортада бұзылысқа Тоқ ішекте сіңірілмейтін
ұшырамайды жоғары молекулалы
белокты, майлы және
• Д.з. ауыз арқылы енгізу полисахаридті құрылысты
мүмкін болмағанда заттарды қолдануға
немесе қиындағанда . болмайды.
Көктамырға енгізу

Артықшылығы: Кемшілігі:
• Әсер жылдам дамиды және • Енгізуге болмайды:
нақты мөлшерлеу
- Ерімейтін заттарды;
• Биожеткіліктігі 100%
- Майлы ерітінділерді
• Үлкен көлемде енгізуге болады (эмболия шақыруы
• Жанама әсерлер дамығанда мүмкін);
препаратты көктамырға -
енгізуді бірден тоқтатуға
Айқын тітіткендіргіш
болады әсері бар заттарды
(тромбоз, тромбофлебит
• АІЖ сіңірілмейтін және дамуы мүмкін);
шырышты қабатты
тітіркендіретін дәрілік - Қанның ұюын немесе
заттарды енгізу мүмкін гемолиз шақыратын
препараттар
Бұлшықетке енгізу:
• Көктамырға енгізгенге қарағанда әсері баяу
дамиды (10-30 минут)
• Әлсіз тітіркендіргіш әсер көрсететін дәрілік
заттарды, сонымен қатар депо- препараттарды
енгізуге болады.
• Енгізілетін заттың көлемі 10 мл-ден аспауы керек
• Айқын тітіркендіргіш әсер көрсететін заттарды,
сонымен қатар жүйке бағанасына жақын енгізуге
болмайды, себебі қатты ауыру сезімі, қабыну
үрдістері, инфильтраттар, бұлшық еттің салдануы
байқалуы мүмкін.
Инъекциялық енгізу жолдарының
кемшіліктері:
• Салыстырмалы түрде күрделі;
• Ауыру сезімін дамытады;
• Препаратттар, құралдар стерильді болуы
керек;
• Аурудың жұғу қаупі жоғары;
• Медициналық персоналдың қатысуы
қажет;
• Салыстырмалы түрде қымбат.
Қорытынды
• Дәрілер технологиясының ең маңызды бағыттарының бірі балаларға
арналған дәрі түрлерін жасау. Дәрілердің фармакокинетикасының өзгеруі,
әсіресе, осы жас топтарында байқалады, сондықтан фармакотерапияны
дұрыс жүргізу ушін арнайы дәрі түрлері болуы керек.
• Қазіргі кезде балаларға арналған дәрі түрлері проблемасының өзіндік
ерекшеліктері туралы фармацевтік көзқарастан көп материал
жинақталған және олар физиология, экспериментальді медицина,
педиатриялық клиника мәліметтермен толықтырылған. Белгілі шетел
және отандық ғалымдар балаларға арналған дәрі түрлерін жасаудың
ңегізгі принциптрін дайындады. Фармацевтік технологияда балалар дәрі
түрлері проблемасын шешуде ең маңызды қиын сұрақ — дәрі түрі мен
ауырсыну болып түр.
Пайдаланылған әдебиеттер:
• https://ppt-online.org/862889
• Фармацевтическая опека / Под ред. И. А. Зупанец,
В. П. Черных, В. А. Усенко.— Х.: Золотые страницы,
2002.— 264 с.
• Справочник Видаль. Лекарственные препараты в
Казахстане: Справочник. – М.: АстраФармСервис. –
2009г. – 928с.
• Компендиум 2001/2002 — лекарственные препараты
/Под ред. В. Н. Коваленко, А. П. Викторова.— К.:
Морион, 2001.— 1564 с.
• Шаповалова В. М., Даниленко В. С., Шаповалов В. В.,
Бухтиарова Т. А. Лекарственные средства, отпускаемые
без рецепта врача.— Х.: Торсинг, 1998.— 528 с.

Ұқсас жұмыстар

Балаларға арналған дәрі түрлері

Дәрілердің сапасын дәріханаішілік бақылауды ұйымдастыру

Ветеринарияда пайдаланылатын дәрілік заттар мен биологиялық препараттар қауіпсіздігіне қойылатын талаптар

Ветеринариялық медицинада микробтарға қарсы препараттардың қауіпсіздік қолдануы

Қазақстандағы дәрілік өсімдіктер, соның ішіндегі өзіміздің өлкеде кездесетін дәрілік өсімдіктер

Әртүрлі фармакологиялық топтарға жататын препараттарды бөліп алу үшін эқстракциялық препараттардың өндірісінде өсімдік және жануарлық шикізатты кешенді түрде пайдалану

Дәрілердің әсері

МЕДИЦИНАДА ЖМҚ ҚОЛДАНУ

Ісікке қарсы дәрілік заттар

Пиримидин туындылары негізіндегі дәрілік заттар

Пәндер