Тілдің пайда болуы мен дамуы

Презентация қосу

Тілдің пайда болуы
мен дамуы
Жоспар

*1.Тілдің пайда болуы,шығу тарихы.

*2.Тіл,ойлау және сөйлеу.

*3.Тіл және қоғам.

4.Пайдаланған әдебиеттер тізімі.
--- адамзат қоғамының пайда болуымен байланысты,
алғашқы адамдамың сөйлеу мүшелерімен дыбыстарды
бірінен соң бірін ажырата айтуы арқылықарым-
қатынас қажеттілігінің етелуі. Тіл қоғамда пайда
болды, оны дамытатын - қоғам, халық. Тілсіз қоғам,
қоғамнан тыс тіл болмайды. Тілдің шығуы
практикалық қызмет үстіндегі кернекі ойлаумен тығыз
байланысты, өмір сүру үшін күрес, еңбек процесінде,
практикалық мәселені шешу үстінде пайда болды.
Дыбыстап сөйлеудің шығуына дыбыс шығару қабілеті
тікелей әсер етті. Тілдік қарым-қатынастың пайда
болуы қоғамдық сананың қалыптасуымен орайлас.
Адамды адам еткен - тіл. Тілдің шығуы - адамның
әлеум. тіршілік иесіне айналуының алғы шарты.
Дыбыстап сөйлеудің пайда болуы адамға тән екінші
сигнал жүйесін қалыптастырды (сөз тітіркендіргіш
қызметін атқарды, реакция туғызды). Сөздің пайда
болуы адамдар арасындағы қатынасты жетілдіріп,
қоршаған орта құпиясын ашатын ойлаудың жаңа
сатысын туғызды. Тілдің шығуы мен жекелеген
тілдердің пайда болуын шатастыруға болмайды.
Қазіргі кезде дүние жүзіндегі тілдің саны 5 мыңнан
асады. Бірақ олардың бәрінің субстраты - біреу, ол -
адамды қоршаған орта, міндеті де біреу, ол қарым-
қатынас құралы қызметін атқару. Тілдің шығуы
теориялық тұрғыдан алғанда, қазіргі адамның (homo
sapiens) пайда болумен түспа-тұс келед
Тіл,ойлау және сөйлеу
Ой тіл арқылы айтылған мазмұнның негізін құрайды.Ой
арқылы,адам миының сәулелендіруші әрекеті арқылы
тілдік единицалар обьективті дүниенің заттарымен және
құбылыстарымен байланысқа түседі,мұңсыз
адамдардың бір-бірімен тіл арқылы қатынас мүмкін
болмаған болар еді.Белгілі бір тілдің дыбыстық
комплекстері ойлауда сәулелендіретін обьективті
дүниенің элементерінің сигналдары ретінде қызмет
етеді де,бұл дыбыстық комплекстерде адам танымының
нәтижелері орнығып бекітіледі,ал осы нәтижелердің өзі
ары қарай танып білуге негіз болады.Сондықтан да тіл
ойлаудың қаруы,инструменті ретінде,ал тіл мен
ойдаудың байланысы бірлік ретінде сипатталады.
Адам баласының сана-сезімінің дамуында
дыбысты тілдің пайда болуының маңызы
зор болды.Сөйлеудің пайда болуы
нәтижесінде адам организмі анатомиялық
өзгерістерге түсіп,дыбыс артикулиясына
қабілеті бар сөйлеу аппараты
жасалады.Осының арқасында адам жеке
дыбыстарды ғана емес,түрлі дыбыс
тіркестерін,тиісті мән-мағынасы бар
сөздедді айта алатың қабілетке ие
болды.Сөйлеу адам санасының басты
белгісі.Ол бізді жануарлар дүниесінен
ерекшелендіріп тұратын негізгі жан
қуаты.Сөйлеу мен сананың пайда
болып,біртіндеп қалыптасуын тек
биологиялық жағдайлардан емес,ең
бастысы қоғамдық-әлеуметтік ,тарихи
факторлардан ізтестіруіміз қажет...
Тіл үш түрлі қызмет атқарады

Сөйлеудің коммуникативтік қызметі-
тілдік қатынас нәтижесінде адамдар
тілектесіп,бір-бірімен түсініседі;

Сөйлеудің сигнификативтік қызметі-
адамдар бір-бірін белгілер мен таңбалар арқылы
түсінетін болады;

Сөйлеудің экспрессивтік қызмет-әр алуан
хабарлар мен жай-жапсарлардың мәңерлі
сөзбен,құлаққа жағымды үнмен,дауыс ырғағымен
адамның жан дүниесін тебірентіп,өзгелерге
жеткізілу тәсілі,
Тіл-қоғамдық құбылыс.Ол
қоғамның
қажеттіліктерінен пайда
болған және қоғамда
пайдаланылатын құрал.Яғни
тіл-адамдар арасындағы
қарым-қатынас құралы.Бұл
кең түсінік;тіл арқылы
хабарды жеткізуге,немесе
хабарды алуға болады.
Тіл жəне қоғам мəселелеріне тілдің мəртебелері,
қолданылу
аясы, мемлекеттік жəне ресми тіл, халықаралық қатынас
тілі
статустары, тілді дамыту мəселелері де жатады. Қазір
əлемде
шамамен 6000-ға жуық тірі тіл бар деп есептеледі. Олардың
пайызының жазба тілі жоқ жəне жойылып кетудің алдында
тұр. «Əлемдік тілдер» деген атауды негізінен БҰҰ-ның
ресми
жұмыс тілдеріне қолданылады. Олар қытай, ағылшын,
испан,
француз жəне орыс тілдері. Тілдің таралуын, көлемділігін
сол
тілде сөйлейтін адамдардың санымен есептейді: 10 млннан
аса
адам сөйлейтін тіл лингвистикалық өлшеммен ірі тіл
болып
саналады. Жер бетінде ондай тілдердің саны 100-ге жуық.
Қазіргі ана тілі, қос тілділік (билингвизм), көп тілділік
(полиглотизм) мəселелері де осыған енеді. Тіл халықтың
жəне
ұлттың, ұлттық мемлекеттіліктің басты белгілерінің бірі
болып
табылады. Сондықтан, мемлекеттер əрқашан тіл саясатын
басты назарда ұстайды
* Пайдаланылған әдебиеттер:
Хасенов.Ә. «Тіл біліміне кіріспе. А»1995

Аханов.К. «Тіл білімінің негіздері.А»2002

Google.com.

Yandex.ru.

Ұқсас жұмыстар

Тіл білімінің салалары

ҚАЗАҚ ТІЛІНІҢ МЕМЛЕКЕТТІК ТІЛ

ЛЕКСИКОЛОГИЯ, ЗЕРТТЕУ НЫСАНЫ

Тіл дамуының заңдылықтары

Баланың сөйлеу тілінің даму кезеңдері

Тілдің пайда болуы мен дамуы. Сөйлеудің даму теориялары

ЛИНГВИСТИКАЛЫҚ ДӘСТҮРЛЕРДІҢ ҚАЛЫПТАСУ ТАРИХЫ

Жалпы тіл білімі тіл ғылымының зерттеу нысаны

Тіл теориясы

Тіл дамуының лингвистикалық, экстралингвистикалық факторлары

Пәндер