Операциялық жүйе және оның түрлері

Тақырыбы: «Операциялық жүйе және оның түрлері»

Орындаған:Әсілхан Арафат

Тобы:ФӨТҚА-01-20

Қабылдаған:

Жоспар:

I. Кіріспе:

II. Негізгі бөлім

1. Операциялық және оның негізгі мақсаты.

2. Операциялық жүйенің жалпы түрлері.

3. Операциялық жүйенің негізгі қолданыстағы түрлері.

III. Қорытынды

IV. Пайдаланған әдебиеттер

Операциялық жүйе (ағылш. operating system) - компьютердің барлық басты әрекеттерін (пернелер тақтасын, экранды, диск-жетектерді пайдалануды), сондай-ақ қатар операциялық жүйенің басқаруымен іске қосылатын басқа программалардың жұмысын басқаратын, көбінесе тұрақты сақтауыш құрылғыда тұратын, машиналық кодта жазылған программа. Алғашқы компьютерлердің операциялық жүйесі болған жоқ, себебі басқару программалары тек компьютердің нақты бір типіне арналып жазылды, бірақ шалғайлық жабдықтарға стандарттардың пайда болуымен, сан алуан компьютерлер үшін осындай жабдықпен әрекеттестіктің бірыңғай программаларын жазуға мүмкіндік туғызды. Операциялық жүйені жазудың екі жүйесі бар - тұрақты сақтауыш құрылғыға барлық жүйені жазу және қатқыл дискіден операциялық жүйенің қалған бөлігінің тек жүктеу программаларын ғана жазу. Мекемеде пайдаланылатын шағын компьютерлер, әдеттегідей, MS-DOS немесе ең соңғы OS/2 операциялық жүйесін пайдаланады

Операциялық жүйенің негізгі мақсаты: бағдарламаларды бір-бірімен және сыртқы құрылғылары мен әрекеттестігін қамтамасыз ету, компьютердің жадын бөлу, жұмыс кезінде туындайтын әртүрлі оқиғаларды анықтау, жұмыс нәтижелерін қағазға, экранға шығару жолдарын ұйымдастыру, мәліметтерді сыртқы ортадан алу және беру, т. б.

Амалдық жүйе (АЖ) - бұл құжаттармен амалдар орындауға арналған, сыртқы құрылғыларды және бағдарламаларды жүзеге асыратын бағдарламалар жиынтығы. АЖ бағдарламалар жүйесінің компьютердің мәліметтерді өңдеу жөніндегі бүкіл жұмысын, пайдаланушымен сұхбатты ұйымдастырады.

Амалдық жүйе болмаса, қазіргі заманғы компьютерлердің жабдықтары мен бағдарламаларына қатынасу мүлде мүмкін емес. Барлық аппараттық, сонымен қатар бағдарламалық жабдықтар пайдаланушыға тек амалдық жүйе арқылы ғана ұсынылады.

MS DOS

Windows 95

Windows 98

Windows 2000

Windows XP

Windows Seven

Windows 8

Windows NT

Операциялық жүйелер

Windows NT

Windows 1. 01

Windows 2. 0

Windows 3. 0

Windows 3. x

Windows NT 4. 0

Windows Milenium

Linux, Unix

Бір пайдаланушылық бір есептік, олар бір пернетақтаны қолдайды және тек бір есеппен жұмыс істей алады.

Бір пайдаланушылық бір есептік фондық мөрімен, негізгі есеппен бірге қосымша есепті еңгізе алады және ақпаратты мөрге бағыттайды. Бұл көп көлемді ақпараттарды мөрге жіберу жұмысын тездетеді.

Бір пайдаланушылық көп есептік, бір қолданушыға көп есептермен жұмыс жасап, өңдей алады. Мысалы, бір компьютерге бірнеше принтерлер қосуға болады және әр қайсысы өз жұмысын атқарады.

Көп пайдаланушылық көп есептік, бір компьютерде бірнеше қолданушылармен бірнеше есептер еңгізе алады. Осы операциялық жүйе өте күрделі және бірталай машиналық ресурстарды керек етеді.

Компьютердің әр түрлі моделінде әр түрлі архитектуралық және мүмкіншілдік операциялық жүйелерді қолданады. Олармен жұмыс істеу үшін әртүрлі ресурстар қажет. Олар әр түрлі бағдарламалау сервис дәрежесін және дайын жұмыс бағдарламасын береді.

Дербес компьютерлер үшін операциялық жүйе, профессионалдық қолдану іске асыру үшін келесі негізгі компоненттердің түрі керек:

Еңгізу - шығару бағдарламаларын басқару;

Файлдық жүйемен және компьютер үшін жоспарланған тапсырмалармен басқаратын бағдарламалар;

Командалық тіл процессоры, ол операциялық жүйенің бағытталған командаларды қабылдайды, талдау жасайды және орындайды.

Әрбір операциялық жүйеде өз командалық тілі болады, пайдаланушы ол арқылы бірнеше әрекеттер орындай алады:

Каталогтарды қарау;

Сыртқы жетек таңбаларды орындау;

Бағдарламаларды еңгізу;

Т. б. әрекеттер.

Талдау және пайдаланушы командаларының орындалуы, оған операциялық жадта файлдағы дайын бағдарламалардың еңгізуі және қосуы операциялық жүйеде командалық процессор арқылы жүзеге асырылады. Компьютердің сыртқы құрылғылардың басқару үшін арнайы жүйелік бағдарлама қолданады - драйверлер. Стандарттық құрылғы драйверлер еңгізу-шығару базалық жүйе жиынын құрайды. (BIOS) .

Пайдаланылған әдебиеттер:

1 Экономикалық және инженерлік есептерді тиімді есептеудің негізі мен әдістемелері : Оқулық. / К. Н. Абайылданов, Б. К. Абайылданов, Л. К. Абайылданова. - Алматы: Алишер, 2015. - 129 б. http://rmebrk. kz/

2 Экономика и инновации : учебное пособие / Екшикеев Т. К. - Москва : ГЭОТАР

Медиа, 2019. - 146 с. http://www. studmedlib. ru/

3. Ғаламтор көздері: https://infourok. ru/operaciyali-zhyeler-zhne-olardi-trleri-335424. html