Олигофренияның пайда болу себептері

Презентация қосу

Олигофрения

Орындаған: Намазбаева А.Н

Тобы: ПМНО 21-2
Қабылдаған: Есмуратова У
Жоспары:
Кіріспе
Негізгі бөлім
Олигофренияның пайда болу себептері
Негізгі белгілері
Олигофренияның түрлері
Ақыл-есі кем балаларды оқыту және тәрбиелеу
принциптері
Педагогикалық және жалпы емдеу жұмыстары
Қорытынды
Олигофрения (грек. olіgos – аз және phren – ақыл) – ақыл-ойдың
кемдігі; іштен туа біткен не алғашқы 3 жыл өмірінде дамымай қалған
психиканың әр түрлі формалары. Аурудың пайда болуына әр түрлі
себептер: тұқым қуалайтын аурулар салдарынан организмдегі
генетикалық ауытқулар; кейбір заттардың, мыс, амин
қышқылдарының (фенилкетонурия), көмірсулардың (галактоземия)
т.б. алмасу процесінің бұзылуынан болатын аурулар; жатырдағы
ұрыққа не іштегі нәрестеге зақым келуі (ана бойындағы вирусты
инфекция, токсоплазмоз, мерез) не сәбидің 3 жасқа дейінгі алған
жарақаттары (мысалы, бас сүйек-ми зақымы, т.б.) әсер етеді.
Олигофрения ең алдымен ақылға, сөйлеуге, эмоцияларға, ерік-
жігерге және моторикаға қатысты. Олигофрения термині алдымен
Эмиль Крейбелин ұсынған болатын. Олигофрения үшін физикалық
ересек адамның ақыл-ойы оның дамуындағы қалыпты деңгейге тән
емес.
Кемақылдықтың себептері болып келетін тұқымқуалаудың ескерілген
аурулары мен бұзылуларының 300-ден астам түрі бар.
Олигофренияның пайда болуына себеп болған барлық қызметші
факторларды тұқымқуалағыш (эндогенді) және сыртқы
(экзогенді) деп бөлу қалыптасқан. Соған сәйкес олигрофенияның
түрлерін, көбінесе тұқымқуалаушылық факторларының және сыртқы
ортаның әсер етуіне байланысты бөледі (құрсақ ішіндегі, туу
барысында және ерте балалық шақта әсер ету). Бірақ,
тұқымқуалаушылықтың (генетикалық) және сыртқы факторлардың
әсерінен, үйлесуінен шақырылған кемақылдықтың формалары бар.
Олигофренияның барлық жағдайларының арасындағы
тұқымқуалаудың ескерілген формасының үлесі 69,5% құрайды. Егер
кемақылдықпен ата-ананың екеуі де ауырса, онда олардың
балаларының олигофрения проценті 100% құрайды.
Көптеген кемақылдылығы бар тұқымқуалағыш аурулар хромосомдық
патологиямен байланысты, олар Даун дерті, микроцефалия,
галактоземия, Шерешевский-Тернер синдромы және т.б. байқалады.
Сондай-ақ, кемақылдылықтың эндогенді себептері бола алатындар:
плацентарлы қан айналудың бұзылуы; жүктіліктің екінші жартысындағы
қатты уланулар; нефропатия, жүкті кезде артериялық қан қысымының
көтерілуі; жүкті әйелдердің аурулары, жүрек-қан тамырының
жетіспеушілігі, бауыр және бүйрек аурулары, қантты диабет, қалқанша
безі қызметінің бұзылуы және басқа да эндокринді бұзылулар; дәрі-
дәрмектерді, тыныштататын дәрілерді бақылаусыз ойсыз қабылдау;
жүкті әйелдің жұқпалы аурулары, әсіресе вирусты (қызылша қызамығы,
тұмау, ауыр тыныс алу аурулары, жұқпалы гепатит), сондай-ақ өкпенің
қабынуы; қарапайым микроорганизмдердің шақыруымен
қалыптасатын токсоплазмоз және листериоз аурулары; мерез, СПИД;
ана мен құрсақ ішіндегі бала қаны құрамының резус-фактор бойынша
үйлесімсіздігі; ата-ананың біреуінің немесе екеуінің де маскүнемдігі
және нашақорлығы; түрліше туу жарақаттары (асфиксия).
Негізгі белгілері
Олигофренияның ең негізгі белгісі
адамның танымдық әрекетінің,
атап айтқанда, ойлау және сол
ойды қорыту қабілетінің нашар
дамуымен сипатталады. Сондай-
ақ олигофрения кезінде адамның
есі, назар аударуы, сөйлеуі, т.б.
психика әрекеттерінде тежелу
байқалады. Науқастардың
көпшілігінде сезім органдарында,
қимыл-қозғалысында, тіпті
жекелеген мүшелерінде де
ауытқулар (бойының өспеуі, дене
бітімінің диспропорциясы, т.б.)
болады.
Олигофренияның түрлері:

Идиотиялық

Имбециалдық

Дебильдік
Идиотиялық олигофрения (грек.
іdіoteіa – надан) – олигофренияның
ауыр түрі; ақыл-ойдың мүлдем
дамымауы. Бұл жағдайда ойлау,
сөйлеу қабілеті дамымайды; науқас
міңгірлеген дыбыстар ғана шығарады,
оларға айтылған сөздің мағынасын
түсінбейді.
Имбециалдық (лат. іmbecіllus –
ақыл-ойы әлсіз) олигофрения –
олигофренияның орташа түрі;
алдыңғы жағдаймен
салыстырғанда, науқас
қарапайым сөздерді анық
айтып, аздап санай да біледі.
Дебильдік (лат. debіlіs – әлсіз)
олигофрения – олигофренияның
әлсіз түрі; орташа түріне қарағанда
науқастың сөйлеу қабілеті біраз
дамыған, бірақ сөз қоры аз, көбіне
жаттап алған сөздерін айтады.
Олигофрениямен ауырған
науқастардың барлығы да
психиатрдың бақылауында болады,
негізінен оларға психикалық ой-
өрісінің дамуына себепші болатын
емдік шаралар жүргізіледі.
130-дан және одан жоғары – өте жоғары норма.
129-120 жоғары
110-119 жақсы
90-109 орташа
83-89 төмен
80-82 шекаралы кемақылдылық
70-79 жеңіл дебильділік
60-69 шамалы айқын дебилизм
50-59 айқын дебильділіктің көрінісі
35-49 имбецильділіктің бірден көрінбейтін көрінісі
20-34 имбецильділіктің бірден көрінуі
19 және одан төмен идиотия
Ақыл-есі кем балаларды оқыту және тәрбиелеу принциптері.
Кемақыл баланы арнайы оқыту мен тәрбиелеудің негізгі міндеті,
арнайы мектептерде мектептегі оқуға дайындау, көңіл-күй, ақыл-ой,
физикалық даму деңгейінің барынша көп ықтималдығын қамтамасыз ету
болып табылады. Мектептегі оқуға дайындық әр баланың жеке
мүмкіндігін есепке ала отырып өтуі керек.
Халыққа білім беру жүйесінде балалар тәулік бойы болатын арнайы
балабақшалар, сондай-ақ арнайы балалар үйі бар. Бұл мектепке дейінгі
мекемелерге «дебильдік дәрежесінің қиын емес түріндегі олигофрения»
диагнозы бар балалар қабылданады. Эписиндром, балалар сал ауруы
(БЦП), анық көрініп тұрған психопато ұқсастық тәртіппен, қояншықпен
халыққа білім беру жүйесіндегі мектепке дейінгі мекемелерге
қабылданбайды. Бұл мекемелерге сонымен қатар психикалық дамуының
тежелуі бар және «имбецильді дәрежедегі олигофрения» диагнозы
қойылған балалар қабылданбайды.
8 жастан асқан балаларға баруға рұқсат жоқ.
«Имбецильді дәрежедегі олигофрения» диагнозы бар балалар
әлеуметтік қамтамасыздандыру Министрлігінің мекемелерінде
тәрбиеленеді.
Педогогикалық емдеу жұмыстары.
• Олар оқу үшін арнайы жұмыс ,жеке
стимуляция жүргізу
керек.Стимульдейтін заттарға
аралия, лимонник,
кофеин,денамин қолданылады.
• Науқастарды тыныштандыру үшін
трифтазин,аминазин, седуксен
қолданады.
• Психикалық дамуын жақсарту үшін
витамин препараттары,гармондар
(тиреодин, тестостерон),биогенді
препартаттар беріледі.
Ақыл-ойдың дамуын түзету тек ферменттапияны ерте анықтау
арқылы ғана мүмкін болады. Басқа жағдайларда олигофрения
симптоматикалық терапияны көрсетеді. Егер ішек инфекциялары
анықталса, тиісті ем жүргізіледі. Витаминдер олигофренияға
ұшыраған науқастарға тағайындалады, неотроптық препараттар,
антигипоксандар, антиоксиданттар мен мидағы метаболизмді
жақсартуға арналған құралдар. Седативтерді қолданатын
психомоторлық үгіт кезінде, ингибирлеу – жұмсақ стимуляторлар.
Психиатрия саласындағы мамандардың ең маңызды міндеті,
психология, неврология, дефектология және педагогика —
пациенттің өзін-өзі қамқорлыққа және қоғам өміріне барынша
бейімделуі. Олигофрениямен ауыратын бала, адамдар арасында
болу, жиі оқшауланған өмір сүреді. Ол басқаларды жақсы
түсінбейді, айналасындағы адамдар оны түсінбейді. Бұл мүмкіндік
жиі жақын туысқандарымен эмоционалды байланыс болмауымен
қиындайды.
Қорытындылай келе, олигофрения – жалnы
тұрақты ақыл-ойdың dамымауы, пренатальды
немесе босанғаннан кейінгі кезеңдерде
органикалық мидың зақымдануы. Зерттеудің
төмендеуі көрінеді, эмоционалдық, күшті, сөйлеу
және қозғалыстың бұзылуы. Олигофрения —
полиетиологиялық ауру, қолайсыз интрауари
әсерінен дамуы мүмкін, генетикалық ауытқулар,
ТБИ және кейбір аурулар. Олигофрения
дәрежесін диагностикалау және бағалау арнайы
критерийлер бойынша жүзеге асырылады.
Олигофренияның себептерін анықтау үшін
кешенді зерттеу жүргізіледі. Негізгі ауруға қажетті
терапия, оңалту және әлеуметтік бейімдеу.

Ұқсас жұмыстар

ОЛИГОФРЕНИЯНЫҢ ДИНАМИКАСЫ

Ақыл - есі кем балаларды оқыту және тәрбиелеу принциптері

Олигофренияның патоморфологиясы

Есту қабілеті бұзылған балалар

Қиын және ерекше науқастар

Олигофрения ауруы және емі

ИНТЕЛЛЕКТУАЛДЫ БҰЗЫЛУЛАРЫ БАР БАЛАЛАРДЫҢ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ - ПЕДАГОГИКАЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ

Әлеуметтік – экономикалық дамудағы дағдарыс түсінігі және оның пайда болу себептері

ДАУ ДАМАЙДЫҢ ПАЙДА БОЛУ СЕБЕПТЕРІ ЖӘНЕ ОНЫҢ ШЕШУ ЖОЛДАРЫ

Қайта сақтандырудың пайда болу себептері және қайта сақтандырудың экономикалық мәні

Пәндер