Атом - күрделі бөлшек

Презентация қосу

Сабақтың тақырыбы

Атом-күрделі бөлшек
Сабақтың мақсаты
• 10.1.2.1 «нуклидтер» мен «нуклондар» ұғымының
физикалық мәнін түсіндіру;
• 10.1.2.2 табиғи қоспадағы химиялық элемент
изотоптарының орташа салыстырмалы атомдық
массаларын есептеу
Бағалау критерийлері

- Атомның құрылысын біледі;
- Атомның протон, нейтрон және электрон санын дұрыс
анықтайды;
- Бір элементтің әртүрлі изотоптарын анықтайды және
атайды;
- «Изотоп» ұғымының мағынасын біледі;
- Изотоптарды нуклидтерден ажырата алады;
- Атом құрылысы арқылы элементтерді анықтай алады;
Атом деген не?
Атом құрылысының заманауи
моделі
Сілтеме:
https://twig-bilim.kz/kz/film/what-is-an-atom
Глосарий
• Атом-Атом-Atom
• Атом моделі-Модель атома-Atomic model
• Электрон-Электрон-Electron
• Протон-Протон-Proton
• Нейтрон-нейтрон-Neutron
• Ядро-ядро-Nucleus
• Нуклон-Нуклон-Nucleon
• Массалық зан-Массовое число-Mass number
Атом дегеніміз не?

Оның құрам бөліктері қандай?

Атомдық масса дегенді қалай түсінесіздер?
Ядроларында протон саны бірдей,бірақ массалары әр
түрлі,белгілі бір элементті құрайтын атомдар-
изотоптар деп аталады.

Мысалы ,сутегінің үш түрлі изотоптары бар

1 протон 1 протон 1 протон
1 нейтрон 2 нейтрон
• Қазіргі таңда 118 элемент белгілі.
• табиғатта 340 нуклид кездеседі (250 тұрақты және 90
радиоактивті)
• 3000 жуық нуклидтер жасанды жолмен алынып
қасиеттері сипатталған.
• Э. Резерфорд 1911 ж атом құрылысының ядролық
(планетарлық) моделін ұсынды.
• XIX ғасырдың соңында атом құрамының күрделілігі және
олардың өзара айналу мүмкіндігі туралы бірқатар
дәйектемелер анықталған. Атомның құылысы күрделі екенін
дәлелдейтін ашылулар .
• • Электронның ашылуы (Дж.Томсон, 1897) •
Радиоактивтіліктіңашылуы(А.Беккерель, 1896) •
Протонныңашылуы (Э.Резерфорд,1919) •
Нейтронныңашылуы (Дж.Чедвик, 1932)
Химиялық элемент
A=N+Z
A-массалық сан N-нейтрон саны Z-заряд саны
Нақты бір элементтің ядроларындағы протондар саны
(Z)өзгермейді,нейтрондар саны әртүрлі болып кездеседі.
Осыған сәйкес химиялық элементтің ядролардағы нуклондар
саны өзгеріп отырады.
Атом ядросындағы протон және нейтрондарды бір атпен
нуклондар деп атайды,олар ядролық бөлшектер.
Нуклид ядро заряды (Z) мен массалық (А) саны бірдей
атомдардың жиынтығы.
Тапсырма
Қай заттар атомдардан тұрады? Атомдық сан деген?
A – кез-келген материя А-протондар санына
B – сұйықтар В-электрондар санына
C – газдар С-нейтрондар санына
D – қатты заттар D-электрондар санына-нейтрондар саына
Атомның ішінде болатын бөлшектер Белгілі бір элемент атомының
A – протондар мен нейтрондар қайталанбайтын қасиеті?
B – протондар мен электрондар А-ядро өлшемі
C – протондар, нейтрондар және электрондар В-ядро массасы
D – протондар мен электрондар С-ядродағы протондар саны
2-тапсырма:
Берілген элементтердің атом құрылысын анықтаңыз:натрий,азот,темір,алюминий
Йод,магний
Қорытынды:
• Бір элемент атомының массасы екінші бір элементтің массасынан
айырмашылығы бар.
• Изотоп-атомның массалық саны бірдей элементтің нулидтерінің жиынтығы
деген қорытынды жасамйыз.

Үй тапсырмасы:
Берілген элементтердің нуклондарын анықтаңыздар:
Si,P,Ca,Fe,Cr,Cu

Ұқсас жұмыстар

Сутек атомында

Атом бүтіндей алғанда зарядсыз, бейтарап бөлшек

Атом-молекулалық ілімнің негізгі заңдары

Атомның құрамы мен құрылысы

Атомның ядролық моделі

Табиғи радиоактивтік

Атомдық және молекулалық массаларды анықтау тәсілдері. Заттық мольдік массасы. Эквивалентті және эквивалент арасындағы қатынас. Газдардың заттық мольдік массаларын анықтау

Атомның кванты - механикалық моделі

АТОМ ҚҰРЫЛЫСЫ КВАНТ - МЕХАНИКАЛЫҚ ТЕОРИЯСЫНЫҢ ЕРЕЖЕЛЕРІ

Химиялық элементтердің салыстырмалы атомдық массасы

Пәндер