Қанның формалды элементтері

Презентация қосу

Биология және биохимия кафедрасы

СӨЖ
Тақырыбы: Қан ұю процесі.

Орындаған:Амангельдиев О.М.
Тобы: ЖМҚА 02-20
Қабылдаған: Жиенбаева А.А.

Шымкент-2022 ж.
Жоспар

І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
Қан
Қанның формалды элементтері
Қанның ұюы
Қан ұюының плазмалық факторы
III.Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
Қанның ұюы

Тромбоциттердің басты қызметі — қанның ұюына қатысуы. Қан
тамырлары жарақаттанғанда әдетте жараның бетін тромб деп аталатын
қойылған қап түйіршігі тез жабады. Біраздан соң ол тығыздалып, жараны
бекітеді. Егер қанның мұндай қасиеті болмаса, кішкентай жарадан тоқтаусыз
қан ағып, адам әлсіреп, тіпті өліп кетер еді. Қанның ұюы күрделі
ферментативті құбылыс оны шамамен 3 кезеңге бөлуге болады: 1 — қанда
және ұлпада тромбопластиннің пайда болуы; 2 тромбопластиннің тромбинге
айналуы; 3 – тромбиннің әсерінен плазмадағы фибриноген белогының
ерімейтін фибрин жіпшелеріне айналып, жараның бетінде тор құруы. Осы
торға эритроциттер мен лейкоциттер тұрып қалады да, тромб пайда болады.
Тромб сығылып, сарысудан арылады. Жараның беті қабыршақтанып қатым,
жараланған тамыр бүтінделеді. Кейіннен қатқан қан қабыршағы түсіп қалады.
Қанның ұюына эритроциттердің құрамындағы және қан плазмасындағы
бірнеше ферменттер мен кальций иондары, бауырда түзілетін К витамині
қатысады.
Қанның ұю процесі механизмінің негізіне 1871 ж. А.Шмидт ұсынған
ферменттік теория алынған. Бұл теорияға сәйкес ұю процесі үш
кезеңде өтеді де, плазма құрамындағы 13 фактор мен тромбоцит
факторларының (10-нан астам) қатысуымен жүреді. Плазма
факторлары ашылу ретіне қарай нөмірленіп, рим цифрларымен, ал
тромбоцит факторлары араб цифрларымен белгіленеді. Егер плазма
құрамындағы факторлардың біреуі жетіспесе, онда қан ұю
қабілетінен айырылады (мысалы, VIIIфактор жетіспегенде
гемофилия дерті байқалады) күшеюімен сипатталады. Екінші
кезеңде плазма құрамындағы факторлардың белсенділігі артып, үш
сатылы тізбектелген ферменттік процесс жүреді. Ұюдың соңғы
үшініші кезеңінде ұйық ретракциясы (фибрин талшықтарының
тығыздалуы) жүреді. Денедегі жарақат сипатына, зақымданған
тамыр табиғатына қарай ұю процесі екі жолмен жүреді: не ол тамыр
мен тромбоциттер реакциясымен шектеледі (тамыр-тромбоциттік
механизм), не плазма құрамындағы факторлардың қатысуымен
тізбектелген ферменттік процесс басталып, фибрин ұйығы пайда
болады (коагуляциялық –ұю механизмі).
Қорытынды
Қорытындылай келе қанның физикалық қасиетерінің
өзгеріп, сұйық күйден қойырт-пақтанып қатқылдануын үю
деп атайды. Қанның ұюы оның маңызды қорғағыш
қасиеттерінің бірі. Тамыр — тромбоциттік механизм қан
қысымы төмен майда тамырлар зақымданғанда іске
қосылады. Бұл жағдайда тромбоциттерден бөлінген
заттардың әсерімен тамыр тарылады, тромбоциттер
зақымдалған жерге жабысып, бір-бірімен желімденеді де,
плазма оңай өтетін, тромбоциттерден құралған, борпылдақ
тығын пайда болады. Қанның ұюы адам үшін өте зиян болып
келеді. Кейбір жағдайда өлімге алып келеді.
Пайдаланылған әдебиеттер

1. Биохимия: оқулық/ред. Е.С. Северин; пер.А.Ж.Сейтембетова. –
М.:ГЭОТАР – Медиа, 2014. – 752б.
2. Сеитов З.С. Биохимия: оқулық/ З.С.Сеитов. – Алматы:Эверо, 2012. 570 б.
3. Сейтембетов Т.С. Биологиялық химия: оқулық/ Т.С. Сейтембетов,
Б.И.Төлеуов, А.Ж. Сейтембетова; ред. С.М. Әдекенов. – Алматы:
Эверо, 2010. -426 б.
4. Тапбергенов С. Медициналық биохимия: оқулық/ С.Тапбергенов. –
Павлодар: ЭКО; Алматы: Эверо, 2007,2009. -608 б.
5. Кэмпбелл М.К. Биохимия: оқулық, 1-ші бөлім/ М.К. Кэмпбелл,
Ш.О.Фаррелл; пер.Б.С.Набиева. – Алматы, 2013. -336 б.
6. Сағатов К.С. биохимия: оқулық/ К.С. Сағатов. -2-ші бас. –Алматы:
Білім, 2008. -440 б. 7. Биохимия сұрақтары мен жауаптары: оқу
құралы/сост. Т.С.Сейтембетов [и др.]. – Алматы: Эверо, 2011. -430 б.
Назарларыңызға
рахмет

Ұқсас жұмыстар

ҚАННЫҢ ФОРМАЛЫҚ ЭЛЕМЕНТТЕРІ

Қан плазмасы

Гемоцитопоэз - қан жасушаларының түзілу процесі

Жүйе теориясы

Трансляция түсінігі. Формальды тілдер түсінігі. Формальды тілді сипаттаудың қатаң тәсілдері және метатіл туралы түсінік

Құрылымдық ұстанымға негізделген программалық жабдықтардың ерекшеліктері

Кітапхана сайтының дизайны

Қан жасау. Эмбрионалдық қан түзу. Жасқа байланысты гистологиясы

Қанның пішіндік элементтері

Шешілмейтін алгоритмдер туралы түсінік. Алгоритм күрделілігі. Алгоритм түсінігінің функция түсінігімен байланысы. Алгоритмдік тіл және оны орындаушылардың сипаттамалары

Пәндер