Ісіктің түрлері

Презентация қосу

Қатерлі және қатерсіз
ісіктер
Ісіктер

Ісіктер – әр түрлі ағзаларда өздігінен пайда
болатын, шексіз тоқтаусыз,бақылаусыз
өсумен сипатталатын патологиялық үрдіс. Ісік
өсуге қабілетті кез-келген тіннен дамуы
мүмкін.
Ісік туындататын вирустар үш сатыда
әсер етеді:
1)жасуша ішіне еніп ,онда ДНҚ молекуласымен бірігіп
кетеді де, жасушаның тектік ақпаратын өзгертеді;

2) өзгерген тектік ақпарат бойынша онконәруыздар
мен мРНҚ түзілуін арттырады;

3) онконәруыздар жасушаның шексіз бөлініп көбеюін
арттырып, ісік жасушасына айналдырады.
Ісік өсуіне әкелетін қауіп-қатерлі
ықпалдар.
зиянды әдеттер:
- темекі шегу;
- маскүнемдік;
- насыбай ату;
тиімсіз қоректену (тым майлы тамақ ішу,ысталған
тамақты артық пайдалану, тағамда витаминдер,
қанықпаған май қышқылдары жетіспеуі т.б.)
- қоршаған ортаның химиялық заттармен, иондағыш
сәулелермен ластанулары т.б. жатқызуға болады.
Ісіктің түрлері

Қатерсіз Қатерлі
Қатерсіз ісіктер
Қатерсіз ісік
ерекшеліктері:
- капсула түзіп өседі,
-құрылымы қалыпты жасушаларға ұқсас
келеді,

- ісік жасушалары дамыған және сараланған,
- айқындалған құрылымды атипизм,

- алып тастағанда қайтадан өспейді,
- Метастаздану болмайды,

- Адам үшін клиникалық көріністері жағымды,
Мезенхимадан өсетін қатерcіз ісіктер.

Фиброма жетілген талшықты дәнекер тіннен өсетін
қатерсіз ісік. Ол теріде, теріасты шелінде, сүт безінде, жатырда,
бұлшықет
аралығында өсіп,бірте-бірте
үлкейіп көлденеңі 4-5 см жетеді
Липома - май тінінің қатерсіз ісігі. Ол кесіп қарағанда
сары немесе ақшыл сары түсті. Липома көлемі мен пішіні
әртүрлі май клеткаларынан түзілген. Егер маймен бірге
дәнекер тін өсіп кетсе ісікті фибролипома деп атайды.
Липома құрамында қан жасаушы элементтер болса оны
миелолипома дейді.
Гибернома қоңыр май тәрізді өте сирек
кездесетін ісік. Қоңыр май қалдық-тары ұшырайтын
жерлерде: омыртқа, бүйрек, бүйрекүсті безі айналасында,
жауы-рын аралығында, мойында, қолтық астында дамиды.
Лейомиома біріңғай салалы бұлшықет ісігі,
көбінесе жатырда, асқазан-ішек жолдарында кездеседі.
Ісік құрамында дәнекер тін басым болса, ол ісік фибромио-
ма деп,қан тамырлары көп болса - ангиомиома деп
аталады.
Рабдомиома көлденең жолақты бұлшықет ісігі
жүректе, аяқ-қол бұлшықет-терінде өседі,оның көлденеңі
10-15 см-ге жетеді.
Мезотелиома - сірі қабықтардың ішкі қабықтарын
астарлап жататын мезотелий клеткаларының ісігі.
Хондрома - гиалин шеміршегінен өсіп шығатын
қатты ісік. Ең көп ұшырай-тын жері қолдың, аяқтың майда
сүйектері, омыртқа.
Эпителийден пайда болатын арнайы даму
орны жоқ қатерсіз ісіктерге папиллома мен
аденома жатады.
Папиллома Аденома
Папиллома (латынша papilla - Аденома – безді ағзалар
бүртік) жалпақ және өтпелі эпителиінен,олардың
эпителийден өсіп шығатын өзектерінен өсетін безді ісік.
ісік. Ол теріде, ауыз, мұрын Ол айналасындағы
қуысында, көмейде, бүйрек тіндерден жақсы
шекараланған,үлкендігі
астауында, қуықта, сүт
бірнеше миллиметр-ден,
бездерінің өзектерінде, ми ондағы сантиметрге жететін,
қарыншаларының ішінде жұмсақ ісік. Аденомалар
өседі. Папиллома көлденеңі 1 өсіп шыққан жеріндегі
сантиметрге дейін болған тіндерге ұқсас құрылымдар
түінше түрінде кейде түзеді. Егер аденома
сабақшаға ілінген полип құрамында эпителийден гөрі
тәрізді терінің не шырышты дәнекер тін өсуі басым
қабықтарының үстінде болса, бұл ісікті
фиброаденома деп атайды.
жайғасатын ісік.
Папиллома
Қатерлі ісіктер

Қатерлі ісік ерекшеліктері:

- инфильтрацияланған өспе,
- капсуласы болмайды,
- жасушалық анаплазия,
- жетілмеген жасушалар,
- алып тастағанда қайтадан өседі.
- Метастаздану байқалады,
- Адам үшін клиникалық көріністері
жағымсыз,
- Кахексия тудырады
- өлімге әкеледі.
Қатерлі ісіктер.
Эпителийден
Эпителийден туындайтын
туындайтын қатерліқатерлі ісікті
ісікті рак
рак деп
деп атайды.
атайды. Рак
Рак
адамдағы
адамдағы қатерлі
қатерлі ісіктің
ісіктің түрі.
түрі. Рак
Рак түйін
түйін түрінде,
түрінде, нене жайылма
жайылма
өскен,
өскен, ақшыл
ақшыл реңдегі
реңдегі ісік,
ісік, ол
ол қатты,
қатты, кейде
кейде жұмсақ
жұмсақ болады.
болады.
Рактың
Рактың бірнеше
бірнеше түрлерін
түрлерін ажыратады:
ажыратады:
* 1)
1) орнықты
орнықты рак
рак -- эпителий
эпителий қабатының
қабатының ішінде
ішінде өсетін
өсетін рак.
рак.
* 2)
2) жалпақ
жалпақ клеткалы
клеткалы -- терінің,
терінің, шырышты
шырышты қабаттардың
қабаттардың жалпақ
жалпақ не
не өтпелі
өтпелі
эпителийінен
эпителийінен өсіп
өсіп шығатын
шығатын рак.рак.
* 3)
3) безді
безді -- безді
безді ағзалардың
ағзалардың шырышты
шырышты қабықтарының
қабықтарының призмалық
призмалық немесе
немесе
текше
текше тәрізді
тәрізді эпителийінен
эпителийінен өсіп өсіп шығатын
шығатын рак.
рак.
* 4)
4) шырышты
шырышты -- ісік ісік клеткаларының
клеткаларының көп көп мөлшерде
мөлшерде сұйықтық
сұйықтық бөліп
бөліп
шығару-мен
шығару-мен сипатталады.
сипатталады.
* 5)
5) солидті
солидті -- аса
аса тез
тез өсетін
өсетін ісіктер
ісіктер қатарына
қатарына жататын,эпителий
жататын,эпителий клеткала-
клеткала-
рынан
рынан түзілетін
түзілетін рак.
рак.
* 6)
6) майда
майда клеткалы
клеткалы -- жетілмеген
жетілмеген рактар
рактар қатарына
қатарына жатып,
жатып, көбінесе
көбінесе өкпеде
өкпеде
кездеседі.
кездеседі.
* 7)
7) фиброзды
фиброзды -- сүтсүт бездерінде,асқазанда
бездерінде,асқазанда көбірек
көбірек кездеседі,
кездеседі, өте
өте қатерлі,
қатерлі,
ерте
ерте метастаз
метастаз беретін
беретін рак.
рак.
* 8)
8) медулярлы
медулярлы ракрак -- ми
ми тәрізді
тәрізді ақшыл
ақшыл және
және жұмсақ
жұмсақ ісік.
ісік.
Мезенхиманың қатерлі ісіктері.

Фибросаркома - дәнекер тіннің қатерлі ісігі, ол аяқ-
қолдың жоғарғы бөлігінде, жұмсақ тіндердің
арасында түйін түрінде байқалады.
Дерматофибросаркома - терімен байланысты
ісік, арқада, иықта және балтырда тері астынан томпайып
тұрған түйін түрінде байқалады.
Липосаркома -- май
май тінінің
тінінің қатерлі
қатерлі ісігі,
ісігі, кез
кез келген
келген жаста
жаста
кездеседі,
кездеседі, ісік
ісік клеткаларының
клеткаларының арасында
арасында бір
бір ядролы
ядролы және
және көп
көп ядролы,
ядролы,
ерекше
ерекше ірі,
ірі, атипиялық
атипиялық клеткалардың
клеткалардың болуымен
болуымен ерекшеленеді.
ерекшеленеді.
Қатерлі лейомиома - бірыңғай салалы
бұлшықет ісігі.
Рабдомиосаркома - өте қатерлі
ісіктердің бірі, көптеген метастаз береді.
Ангиосаркома - қан тамырларынан өсіп
шығатын аса қатерлі ісік.
Остеосаркома - сүйектің қатерлі ісігі. Ол
негізінен ұзын сүйектерде кездеседі.
Хондросаркома - сирек кездесетін, шеміршек
клеткаларынан өсетін ісік.
•ЕРЕСЕК АДАМДАРДА ЕҢ ЖИІ
КЕЗДЕСЕТІН ІСІКТЕР:

Өкпе рагы,тері,тік ішек пен тоқ ішек
рагы,сүт безі,асқазан, қуық безі,аналық
без өңеш рактары,лимфома және
лейкоздар.

•БАЛАЛАРДА ЖИІ КЕЗДЕСЕТІН
ІСІКТЕР:
ІСІКТЕРДЕГІ ЕКІНШІЛІК
ӨЗГЕРІСТЕР:
- Некроз ошақтары мен апоптоз;

- Қан құйылу;

- Шырыштану;

-Тұздардың шөгіп қалуы.
Диагностика
1)Эндоскапиялық зерттеу
2)Цитологиялық зерттеу
3)Морфологиялық ( биопсияны)
4) Рентгенологиялық зерттеу
5)Эхография
6)Компьютерлік тамография
7)Лабораторлы зерттеу ( -қанның морфологиялық
құрамын,
- ферменттерді анықтау,
-сынамаларды жүргізу)
Морфологиялық әдіс- дәрігер арнаулы
құралдар (гастроскопия, ларингоскопия, т.б.) арқылы
немесе жай көзбен көру арқылы тіннің патологиялық
өсуінің сыртқы көрінісін макроскопиялық тексеру
арқылы анықтайды.

Микроскопиялық әдіс -биопсия арқылы
және алынған тін бөлігін зерттеу арқылы
жүргізіледі. Осы әдістің арқасында ісіктің өсу
не өспеуі және қандай түрі екендігін
анықтауға болады

Цитологиялық әдіс- тін пункциясы
арқылы анықталады. Арнайы ине арқылы ісік
жасушаларын және сұйықтығы адам
организмінен алынады.
Емі
Қатерсіз ісік болса
-Хирургиялық

Қатерлі болса
–Хирургиялық
-Сәулелік ем
-Химиотерапия
-Гармонотерапия

Ұқсас жұмыстар

Ісік клеткаларын зерттеу әдістері

Қатерлі ісік

Зілді ісіктерді анықтау және емдеудің заманауй әдіс тәсілдер

Қатерлі ісіктің клиникасы

Ісік промоциясы

Жуан инелі биопсия

ЯДРОЛЫҚ МЕДИЦИНА

Жуан кесуші инемен трепан - биопсия

Салыстырмалы диагностика дермоидты киста, липома

ПАТОЛОГИЯЛЫҚ АНАТОМИЯ

Пәндер