Ата - ана мен баланы

Презентация қосу

Павлодар Педагогикалық Университет

Инклюзивті білім берудегі девиантты мінез-
құлқы бар балаларды психологиялық-
педагогикалық қолдау

Орындаған:Касымова Ж,Разина Д
Тексерген:Измайлова Ж.Т
Бүгінгі таңда жастарға әлемдік ғылым мен прогресс
деңгейіне сәйкес білім мен тәрбие беру, оның рухани байлығы мен
мәдениеттілігі, ойлай білу мүмкіндігін жетілдіру, сонымен қатар әр
адамның кәсіби біліктілігін, іскерлігін арттыру әділетті қоғамның
міндеті болып табылады. «Девиантты мінез-құлықты бала»
атанып, отбасында да, мектепте де қиындық тудырып жүрген
балалар туралы айтылып та, жазылып та жүр. Әйтсе де, бұл мәселе
әлі шешімін тапқан жоқ. Адам өмірге келген сәттен бастап, үлкен
әлеуметтік ортаға тап болады. Оның осы ортада өзінің еркін сезінуі
үшін көптеген факторлар қажет. Қазіргі көпмәдениетті қоғамда
балаға сырттан әсер етуші жағдайлар оның жаңа қалыптасып келе
жатқан тұлғасына әсерін тигізеді.С.Т.Холлдың пікірі бойынша,
«Бала толыққанды дамуы үшін», өз халқының сезімдері мен
көзқарастарын басынан өткеруі қажет. Бұны келтіріп отырған
себебіміз, баланың «Девиатты мінез-құлықты бала» атауына өз
халқына тән мәдениетпен, салт-дәстүрмен тәрбиеленбеуі.
Девиантты мінез-құлық ( лат. deviatio - ауытқу) -
жалпыға ортақ ережелерден ауытқитын әлеуметтік іс-
әрекет, осы ережелерді бұзатын адамдар мен әлеуметтік
топтардың қылықтары; қабылданған құқықтық немесе
моральдық нормаларды бұзған адамның мінез-кұлқы.
Кең мағынасында девиантты мінез-құлық кез келген
әлеуметтік ережелерден (мысалы, оның ішінде
жағымды: батырлық, аса еңбек-қорлық, альтруизм, өзін
құрбан ету, жетістіктермен қатар, жағымсыз: қылмыс,
қоғамдық тәртіпті бұзу, адамгершілік ережелерін,
дәстүрді, әдет-ғұрыптарды аттап өту, өзіне-өзі қол
жұмсау және т.б.)
ауытқушылықты білдіреді.
Девиантты іс-әрекеттің қалыптасу себептері:

1. Отбасында берекенің болмауы;
2. Түсінбеушіліктер мен
ата-ана тарапынан қамқорлықтың жетіспеуі;

3. Тәрбие берудегі кемшіліктер;
4. Қоғамдық
міндеттер мен күйзелістерді жеңе алмау;
5. Өмірлік дағдының болмауы,
айналасындағы адамдармен, құрбы-құрдастарымен
жиі тіл табыса алмауы;
6. Өз бетінше шешім қабылдай
алмау;
7. Балалардың бос уақытын дұрыс ұйымдастыра
Бір-бірінен ажырағысыз үш ұғым:

Отбасы

Бала Мектеп
Отбасында тәрбиенің дұрыс ұйымдастырылмауынан
балаға теріс әсер ететін жағдайлар

Осы жоғарыда атап көрсетілген жағдайлардың
нәтижесінде бала бойында қалыптасатын жаман
қасиеттер:
Девиатты іс-әректке ие балалар үлкен екі топқа бөлінеді:

Әлеуметтік ортада жағымсыз
іс-әректтер мен
Психикасы мен
теріс қылықтар
мінез-құлқында ауытқуы бар,
жасайтындар, қандай да бір
айқын және жасырын психопатологияға
әлеуметтік және мәдени
ұшыраған балалар
нормаларды, әсіресе құқықтық
норманы бұзушылар.
Оқушылардың
Оқушылардың
психикасындағы
психикасындағыөзгеріс
өзгеріс
(ашуланшақтық,
(ашуланшақтық,
ызақорлық,
ызақорлық,тұйықтық).
тұйықтық).

Агрессиялық
Агрессиялық
әрекет
Агрессиялық
әрекет
Агрессиялық Құқыққа
әрекет Құқыққақарсы
қарсыәрекет
әрекет
(топтар
(топтар ішіндегі
әрекет
ішіндегі (құқық
(топтар
(топтарішіндегі
ішіндегі (құқықбұзушылық
бұзушылық
бәсекелестік,
бәсекелестік,
бәсекелестік, және
жәнеқылмыс
қылмысжасау).
жасау).
бәсекелестік, Девиантты іс-әрекеттің
зорлық-зомбылық).
зорлық-зомбылық). Девиантты
Девиантты
Девиантты іс-әрекеттің
іс-әрекеттің
іс-әрекеттің
зорлық-зомбылық).
зорлық-зомбылық). нақты
нақты құбылыстарда
құбылыстарда
нақты
нақты құбылыстарда
құбылыстарда
айқындалуы:
айқындалуы:
айқындалуы:
айқындалуы:

Есірткі
Есірткіқабылдау
қабылдау
және
жәнеесірткіге
есірткіге Спирттік
Спирттікішімдікті
ішімдікті
тәуелділік
тәуелділік пайдалану
пайдалану
және
жәнеәуестену.
әуестену.
Жасөспірімдердің
Жасөспірімдердің
өз-өзіне
өз-өзінеқол
қолсалуы
салуы
Девиантты іс-әрекеттің пайда болуына себепші үш фактор:

Біріншіден Екіншіден Үшіншіден
отбасы тәрбиесінің жұртшылықтың оқу-тәрбие жұмыстарын
дұрыс тәрбие процесіне ұйымдастыруда кеткен
ұйымдастырылмауы; толық көңіл кемшіліктер;
аудармауы; жекеленген
тұрмыстаға ұрыс-талас,
оқушылардың өздері оқушылардың мінез-
дау-жанжал;
тұратын мөлтек құлық ерекшеліктерін,
баланың табиғи аудандардағы әр түрлі ынта-ықыласын,
психологиялық үйірме жұмыстары қызығушылығы мен
ерекшеліктерін мен спорттық талап-тілегін ескермеу;
ескермеу; секцияларға тиянақты
ата-анасының біреуі тартылмауы, бос
маскүнем болуы; уақыттарын ұтымды
ұйымдастырмауы;
Нашақорлық
Нашақорлық

Ішімдікке
Ішімдікке Ерте
Ертекезеңдегі
кезеңдегі
салыну
салыну жүктілік
жүктілік
Девианттық
Девианттық
мінез-құлық
мінез-құлық
түрлері
түрлері

Суицидтік
Суицидтік Құқық
Құқық
мінез
мінез бұзушылықтар
бұзушылықтар
құлық
құлық
Девиантты іс-әрекеттің нақты құбылыстарда
айқындалуы
-Бір отбасында бірнеше -Отбасында бала тәрбиесіне
баланың әрқайсысына әртүрлі әкесі мен шешесінің әр
қарау(Ата-ана қамқорлығы мен түрлі әдіс қолданылуы
жүрек жылуы);

-Ата-аналардың бал -Ата-аналардың балалар
тәрбиесінен әртүрлі мінезіндегі өзгерістерге
себептерге назар аудармауы;
байланыстыаулақтануы:жұмы
сбасты болуы немесе теріс
үлгі көрсетіп,келеңсіз өмір
сүретін ата-аналар;

-Ата-аналардың бала -Ата-аналардың жат
тәрбиесінде педагогикаға қылықтарды бала бойына
қарсы әдістерге дарыту:дүниеқорлық,алдау,
қолдануы:өктемдік(авторитар жалқаулық,өзімшілдік,т.б
лы),қаталдық(деспотизм),ымы
рашылдық(либералды).

Осы жоғарыда атап көрсетілген жағдайлардың
нәтижесінде бала бойында қалыптасатын жаман
қасиеттер:

-Бала ашуланшақ ,ызақор,тұйық,сенімсіз,өзіне-өзі көңілі
толмайтын,келеңсіз болып қалаптасады.

-Бала бойында әдептілікке жатпайтын жат қылықтар
қалыптасады:темекі тарту,ішімдік ішу,есірткі қабылдау

-Бала бойында өзімшілдік (эгоизм),дарашылдық(эгоцентризм),жеке
басты ойлау,өзгелердің ойымен санаспау,екіжүзділік сияқты
қасиеттер пайда болады,Өз ісін алдау,арбау арқылы атқарады.
Девиантты іс-әрекетті балалар мәселесі

Отбасы Мектеп Әлеуметтік орта

Мектеп әкімшілігі: Білім беру саласы
директор оқу тәрбие
Ата-ана ісінің меңгерушілері
Денсаулық сақтау саласы

Психолог пен соцпедагог
Құқық қорғау
саласы
Пән мұғалімдері

Сынып жетекшілері

Девиантты мінез-құлықтың
алдын-ала түзету шаралары Арнайы оқу бағдарламасын
жасап,ата-аналармен жұмыс
жүргізу
Білім алу мен бос уақытын дұрыс өткізудің
Девианты іс-әрекетке негізгі бағдарламасын жасау
ие балалардың ата-
аналарымен Салауатты өмір салтын
одақтасу,педагогика қалыптастыруға бағытталған
1.Психологиялық-педагогикалық
лық отырыстар бағдарламаларды біріктіру
ағарту жұмыстары
ұйымдастыру
2.Әлеуметтік-психологиялық
сауықтыру шаралары

Педагогикалық психологиялық
әдістермен білімді ұштастыру Девиантты іс-әрекетке ие
балалардың қызығушылығын
қорғайтын нормативтік құқықтық
Девиантты оқушылардың базаны жақсарту
диагностикасы.Зерттеу
карталарымен жұмыс.
Ата-ана мен баланы
Психиатр- қорғау орталығы
дәрігер

Девиантты іс-
әрекетке ие балаларға
және олардың
отбасыларына көмек
көрсететін әлеуметтік
орта

Аудандық ішкі
Облыстық істер бөлімі
наркология
орталығы

Мектеп
Тәртібі нашар,сабақтан қол үзген
Жалпы білім беретін қиын балалар үшін жекелей және
оқу орындарында оқу- жіктей отырып,білім беретін
тәрбие процестерін арнаулы метептер ашу.
жетілдіру

1.Девиантты іс-әрекеттегі балалар
мен тұрмысы төмен отбасыларды
әлеуметтік жағынан қорғау мен
Оқушылардың қолдануға бағытталған кешенді
Девианттық іс-әрекетегі
девианттық бағдарламаларды жасау.
оқушылардың және
іс-әрекетін 2.Ата-аналар мен балаларға
тұрмысы төмен
Сауықтырудың психолог,психиатр,нарколог тегін
отбасыларды
негізгі бағыттары әлеуметтік қорғау. консультациялар беретін
әлеуметтік-психологиялық көмек
орталығын құру.

1.Жасөспірімдер мен құқықтық
тәртіпті шеңберінде жұмыс
Құқық қорғау жүргізетін мамандардың,құқық
органдарында балалар қорғау органдарының статусын
мен жасөспірімдердің көтеру.Олардың жақсы жақтарын
жұмысын жетілдіру қолдап баспасөзде,теледидарда
насихаттау .
2.Ішкі істер басқармасы мен
бөлімдері әлеуметтік-құқықтық
қызметті ұйымдастыру.Қараусыз
қалған балаларды сауықтыруға
бағытталған бағдарламаны жасау.
Қорытынды: Әр баланың өзінің ерекшелігі бар, оны байқай
білу де, оны орайына қарай дұрыс бағытқа сілтей білу де
шеберлікті қажет етеді. Қандай қиын бала болса да оның әр-
ожданына тимей, жеке ерекшелігін ескеріп, икемі бар жаққа
қарай баули білу, қоғамдық таныту, оның алдында айқын
мақсат қойдыра білу және оған жетуге көмектесу сияқты сан-
саналы, тынымсыз тәрбие жұмысы арқылы ғана мақсатқа
жетуге болады.
«Баланы бастан» демекші, әуелі бастан-ақ балаға дұрыс
ықпал, түзу бағдар беру, тәрбие жұмысын бір минут та ұмыт
қалдырмау баршамыздың борышымыз.
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Қ.Р.Ата заңы .Алматы,1995.Толық тарауларымен 21.05.2007 ж.
2. Қ.Р. Президенті Н.Назарбаевтың жыл сайынғы дәстүрлі Қазақстан
халқына жолдауы ;
3. Назарбаев Н.Ә. Қазақстан-2030.Алматы.Білім.1998ж.
4. Қ.Р Білім беру заңы 7.06.1999 ж.
5. Қ.Р Білім туралы заңы ( толықтыру,өзгерту енгізілген) 15.08.2007 ж.
6. Личко А.Е. Психопатии и акцентуация характера у
подростков .М.,1982
7. Иванова Л.Ю. Агрессивность,жестокость и отношения
старшеклассников к их проявлениям. Сб: Проблемы
личности ,профилактика отклонений в ее развитии,1993.
8. Степанова В.Г Психология трудного школьника .М.,1998.
9. Учителям и родителям о психологии подростка. / Под.ред Г.Г
Аракелова .М,.1991
10. Мир детства.Подросток . / Под.ред. А.Г Хриповой.М., 1989.

Ұқсас жұмыстар

АТА - АНА ҚҰҚЫҚТАРЫН ШЕКТЕУ ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ САЛДАРЫ

Жас ұрпақтың толеранттылық пен ұлтаралық мәдениетін тәрбиелеуде мектепке дейінгі мекемелердің, мектептің, жанұяның, үкіметтік емес мекемелердің өзара байланысының маңызы

Бала құқығын

Ата - анасының сырқаттылығы

БАЛА БІЗДІҢ БОЛАШАҒЫМЫЗ

Отбасы - бала тәрбиесін қалыптастырушы ең алғашқы бесік

Ана тәрбиесі

Ата - аналарға арналған кітабында

Ақылды бала

Бала тәрбиесіндегі ата - ананың рөлі және мектеппен байланысы

Пәндер