Кәсіпкерліктің нысандары

Презентация қосу

АЛМАТЫ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
ФАКУЛЬТЕТ «Экономика және бизнес»
КАФЕДРА «Экономика және менеджмент»

Дәріс № 5.
Кәсіпкерліктің нысандары

Лектор АйтходжаеваГ.И.
Жұмыс.тел.: 2935295, ішкі номер №152
Сабақтың жоспары
1.Кәсіпкерліктің түрлері
2.Кәсіпкерліктің ұйымдық-құқықтық
нысандары
3. Кәсіпкерліктің ұйымдық-
экономикалық нысандары
4.Инвестиция
Кәсіпкерліктің түрлері және ұйымдастыру
формалары.
Кәсіпкерліктің түрлері

Өндірістік Коммерциялық Қаржылық

Сақтандыру Делдалдық
Кеңес беру кәсіпкерлік
Өндірістік кәсіпкерлік Тауар өндірумен және қызмет
көрсетумен байланысты кәсіпкерлік
Коммерциялық Өнім өндірумен байланысты емес
тауарлар мен қызметтерді қайта сату
кәсіпкерлік бойынша операцияларды жүргізумен
ерекшеленетін кәсіпкерлік.
Коммерциялық кәсіпкерліктің іс өрісі
тауар биржалары мен сауда
мекемелері.

Қаржылық кәсіпкерлік Сату, сатып алу объектісі ақша, валюта,
құнды қағаздар болып табылатын
коммерциялық кәсіпкерліктің түрі.

Қаржылық кәсіпкерлікке
коммерциялық банктер және қор
биржалары жатады.
Кеңес беру Нарыққа бағытталу туралы
қаржылық шаруашылық талдауды
кәсіпкерлігі жасауға, басқару мәселелері
жөнінде көмектер көрсетумен
айналысатын кәсіпкерлік.

Сақтандыру Белгілі бір жағдайларды
сақтандырудан сақтандыру төлемін
кәсіпкерлігі алу нәтижесінде пайда болатын
қаржылық кәсіпкерліктің түрі.

Делдалдық Бұл белгілі бір мәмілеге мүдделі
тараптарды біріктіретін
кәсіпкерлік кәсіпкерлік.
Кәсіпкерліктің ұйымдастыру
формалары

Ұйымдық- Ұйымдық-
құқықтық экономикалық

Жеке кәсіпкерлік бір адамның немесе бір
жанұяның кәсіпкерлікпен айналысуы.
Серіктестік – екі немесе одан да көп адамдардың
капитал салымдары (үлестері) негізінде құрылған
табыс алуға бағытталған іс-әрекеті.
Серіктестіктің түрлері

Толық серіктестік Мүшелері өз мүліктері шеңберінде
жауапкершілікке ие болады
Коммандиттік серіктестік Мүшелері аралас жауапкершілікке ие
болады, яғни біреуі толық мүлікпен, ал
екіншісі салынған капиталы негізінде
жауап береді.

Жауапкершілігі шектеулі Мүшелері тек қана салынған
капиталы негізінде тәуекелге
серіктестік барады және жауап береді.
Акционерлік қоғам – бұл жарғылық капиталы белгілі
бір үлестерге (акцияларға) бөлінген, заңды тұлға
құқығы бар кәсіпорын.

Ашық Жабық

Ашық акционерлік Жабық акционерлік қоғамда
қоғам өз акцияларын акциялары құрылтайшылары
ашық сатуға және арасында сатылатын,
акциялардың құны
басылымдарда
басылымдарда
акциялардың құнын жарияланбайтын акционерлік
жариялауға құқылы. қоғамның түрі.
ҚР-да кәсіпкерліктің
негізгі түрлері болып
табылады

Жеке кәсіпкерлік Мемлекеттік кәсіпкерлік

Жеке
кәсіпкерлік
жеке меншікке Мемлекеттік кәсіпкерлік дегеніміз
негізделген –мемлекеттік кәсіпорындармен
жүзеге асырылатын кәсіпкерлік.
1) Шағын кәсіпкерлік
(шағын бизнес);

Жеке кәсіпкерлік 2) Орта кәсіпкерлік
көлеміне сәйкес үш
түрде болуы мүмкін: (орта бизнес);

3) Ірі кәсіпкерлік (ірі
бизнес).
Қазақстан Республикасының «Жеке кәсіпкерлік» туралы Заңына
сәйкес, шағын кәсіпкерлік субъектілеріне заңды тұлға құрмаған,
жұмыскерлерінің орташа жылдық саны 50 адамнан аспайтын дара
кәсіпкерлер, сондай-ақ жұмыскерлерінің орташа жылдық саны 50
адамнан, активтердің орташа жылдық құны 60 000 айлық есептік
көрсеткіштен аспайтын заңды тұлғалар жатқызылады.
Орта кәсіпкерлік субъектілері деп жұмыскерлерінің орташа
жылдық саны 50 адамнан асатын дара кәсіпкерлер және
жұмыскерлерінің орташа жылдық саны 50адамнан астам, бірақ 250
адамнан, ал активтерінің орташа жылдық құны 325 000 айлық есептік
көрсеткіштен аспайтын заңды тұлғаларды айтамыз.
Ірі кәсіпкерлік субъектілеріне жұмыскерлерінің орташа жылдық
саны 250 адамнан және активтерінің орташа жылдық құны 325 000
айлық есептік көрсеткіштен асатын заңды тұлғалар жатады.
Шағын және орта кәсіпкерліктің артықшылықтары:
1. Кезкелген жағдайларда өзгерістерге жеңіл
бейімделеді.
2. Тұтыну сұраныстың өзгеруіне тең жауап береді.
3. Капитал салымына деген қажеттілігі төмен болады.
4. Бәсеке дамуының негізін құрайды.
5. Техникамен қайта жабдықтану жылдам түрде
жүзеге асады.
Кәсіпкерлік қызметтің ұйымды-экономикалық формасы дегеніміз-
ұйымдасқан түрде қызмет жүргізу барысында кәсіпкерлердің арасындағы
келісімдік кәсіпорындар.
Ұйымдық-экономикалық кәсіпкерлік формалары:
1. Концерн – көп салалы іс-әрекетпен ерекшеленетін өнеркәсіп
саласындағы корпорацияның кең тараған формасы.
2. Ассоциация – экономикалық дербес кәсіпорындардың ерікті
бірлестігі. Ассоциацияның негізгі мақсаты ғылыми-техникалық,
өндірістік, экономикалық және әлеуметтік міндеттерді бірігіп шешу.
3. Консорциум – ірі қаржы операцияларын істеу үшін біріккен
кәсіпкерлердің бірлестігі.
4. Синдикат – бір саланың кәсіпкерлерін тауар сатуға біріктіру.
5. Картель – тауар, қызмет көрсету бағасы, нарық аудандарын бөлу,
өндіріс мөлшері, патент айырбастау жөнінде келісім.
6. Трест – белгілі бір тауарды өндіру бойынша белгілі бір түрдегі
монополисттік бірлестік.
4. Инвестиция мәні мен түрлері
● Инвестиция дегеніміз – табыс табу
мақсатында шаруашылық қызметке
салынатын активтердің (құралдардың)
барлық түрлері.
● Пайда табу мақсатында ұлттық және шетел
экономикасының әртүрлі салаларына жеке
немесе мемлекеттік капиталды
ұзақмерзімдік формада салу. Сондықтанда
инвестициялар ішкі және сыртқы болып
бөлінеді.
Ұзақмерзімді инвестициялар жаңа құрылысқа,
сонымен қатар өндірістік емес объектілер мен
кәсіпорындар құру, ұлғайту және техникалық қайта
жабдықтау формасындағы капиталдық құрылыспен
іске асады.
Қаржылық Нақты Қаржылық емес
инвестициялар инвестициялар инвестициялар

қаржылық қандай да бір кәсіпорынға,
инструменттерге, өнімді өндіруге бизнеске, жобаға
яғни акцияларға, мүлік, ноу-хау,
капитал салу.
облигацияларға, лицензия, құқық
басқа да бағалы формасында
қағаздарға және салынатын ақшалай
банктік емес
депозиттерге салу. инвестициялар.
Халықаралық инвестициялар 2-ге
бөлінеді:

Тікелей
Қоржынды
инвестициялар
инвестициялар
дегеніміз –
дегеніміз –
инвестордың
инвестордың
салған объектіге
капитал салған
басқарушылық
объектіні басқаруға
бақылау жасауға
мүмкіндігі жоқ
мүмкіндігі бар
қарыздық
кәсіпкерлік
инвестиция
инвестиция
Инвестицияның құрамына машиналар мен
жабдықтарды алуға, құрылыс-монтаж
жұмыстарын жасауға, қорды арттыруға
жұмсалған барлық шығындар кіреді.
Инвестициялардың негізгі түрлері:

Тауарлы-
Тұрғын үй
Өндірістік материалдық
құрылысына
инвестициялар қордағы
инвестициялар
инвестициялар
Инвестиция динамикасын анықтайтын
факторлар

таза
пайданың салық салу
күтілетін деңгейі өндіріс
мөлшері нақты пайыз технология-
мөлшерлемесі сындағы
өзгерістер

қолда бар экономикалық жиынтық
негізгі капитал күту табыс
динамикасы
Белсенді шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің саны
бірлік
соның ішінде
шағын шаруа немесе
Барлығы орта кәсіпкерліктегі
кәсіпкерліктегі заңды дара кәсіпкерлер фермер
заңды тұлғалар
Облыстар мен қалалар тұлғалар қожалықтары
Қазақстан Республикасы 1 431 647 299 737 2 754 907 722 221 434
Ақмола 48 544 8 499 114 33 793 6 138
Ақтөбе 65 992 11 848 99 45 501 8 544
Алматы 129 716 14 008 169 70 734 44 805
Атырау 52 031 8 302 121 40 401 3 207
Батыс Қазақстан 44 260 6 701 85 29 625 7 849
Жамбыл 71 298 8 277 52 44 984 17 985
Қарағанды 95 296 19 656 189 63 469 11 982
Қостанай 54 870 8 737 151 39 616 6 366
Қызылорда 51 063 5 972 62 32 828 12 201
Маңғыстау 56 521 10 386 121 43 186 2 828
Павлодар 46 694 11 122 113 31 687 3 772
Солтүстік Қазақстан 30 228 6 142 119 19 548 4 419
Түркістан 144 778 10 384 59 64 838 69 497
Шығыс Қазақстан 95 916 13 002 160 65 500 17 254
Нұр-Сұлтан қаласы 163 017 57 496 264 104 750 507
Алматы қаласы 206 109 80 865 744 123 468 1 032
Шымкент қаласы 75 314 18 340 132 53 794 3 048
Назарларыңызға
рақмет

CREDITS: This presentation template was created by
Slidesgo, including icons by Flaticon, and infographics
& images by Freepik

Ұқсас жұмыстар

Кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдаудың мәні және қажеттілігі

Кәсіпорын шаруашылық объектісі, экономикалық жүйенің негізгі буыны

Кәсіпкерлік мәні, түсінігі, негізгі түрлері және ұйымдастырушылық нысандары

Кәсіпкерлік қызметтің экономикалық және әлеуметтік мақсаттары

Жеке кәсіпкерліктің ұйымдастырушылық - құқықтық нысандары

Кәсіпкерліктің мәні және міндеттері

Кәсіпкерліктің мақсаттары

Кә сіпкерліктің мә ні мен мазмұ ны негізгі функциялары

Жеке кәсіпкерлік ұғымы

Кәсіпкерлік қызметті несиелеу

Пәндер