ОРТА ҒАСЫРЛАРДАҒЫ АЗИЯ ЖƏНЕ АФРИКА ТАРИХЫ

ЕРТЕ ОРТАҒАСЫРЛАР .

Тұрсынбек раушангүл

Формациялық тәсілді пайдаланып мемлекеттер типологиясын жасағанда айырымдық белгі ретінде қоғамдықэкономикалық формация категориясын яғни өндіріс тәсілінің әйтеуір біріне негізделген қоғамның тарихи түрі (типі) алынады.

Формациялық типология бойынша мемлекеттердің төрт түрі болады, олар:

құл иеленуші

Феодалдық

Буржуазиялық

Социалистік

«ФЕОДАЛИЗМ»ТЕРМИНДЕРІНІҢ МАЗМҰНЫ

Орта ғасырлардың негізгі белгісінің бірі жерге жеке феодалдық меншіктің орнауы. «Феод» атауы «жерге мұрагерлік иелік ету» деген латынша ұғымды білдіреді. Ал бұл жердің иесін «феодал» деп атаған. Феодализмнің мәні - жер кімнің иелігінде болса, биліктің де соның қолында болуы. 17 ғасырдағы француз тілінің түсіндірме сөздігінде «феодализмге» берілген тұңғыш анықтамада «феодтың иесіне берілетін заңдық құқықтардың жиынтығы» деп сипатталған.

«Орта ғасырлар»терминін(латын тілінде «medium aevum»деп аталған)

ОРТА ҒАСЫРЛАРДАҒЫ АЗИЯ ЖƏНЕ АФРИКА ТАРИХЫ

ЕРТЕ ОРТАҒАСЫРЛАР

V-Xғғ

ДАМЫҒАН ОРТА ҒАСЫРЛАР

XI-XVғғ

КЕЙІНГІ ОРТА ҒАСЫРЛАР

XVІ-XVIIғ Iжартысы

Индонезия

Жапония

Индия

Египет

аҚытай

Бұл елдердің орта ғасырлардағы тарихын оқуға өткен ғасырдың 90- жылдарына дейін жете мəн берілмеді, отандық тарих ғылымында əлі күнге дейін жеткілікті дəрежеде зерттелмей келе жатыр. Оған пролетариат көсемі В. И. Лениннің Азия жəне Африка елдері туралы теріс пікірі де себеп болса керек. Ол кезінде Оңтүстік шығысқа қарай қолын сілтеп тұрып: «Қараңызшы, жартылай жабай- ылар жайлаған ел; өңгені былай қойғанда бұларда өнер де жоқ», - деген еді.

Тарих ғылымына, əсіресе Қытайда жете мəн берілді. Онда тек алуан түрлі тарихи материалдар жинаумен ғана шектелмей, көп томдық шығармалар жазылды. Көптеген жылнамалар мен тарихи еңбектер Жапония мен Кореяда да жазылды. Араб, парсы жəне Орта Азия тарихшыларының еңбектері дүние жүзіне белгілі болды. Тек Ибн аль-Асир, Ибн-Халдун, Бируни, Рашид-ад-Диннің аттарын ата- са да жеткілікті.

Flora@contoso. com

http://www. contoso. com/

Азия халықтары болғандығы ежелгі дүние тарихынан белгілі. Дегенмен XVI ғасырдан бастап Азияның беделі түсіп, əлеу- меттік-экономикалық даму жағынан артта қала бастады. ХV-ХVІ ғасырлардағы Ұлы географиялық ашулардың барысында кейбір Азия мен Африка елдері Батыс Еуропа мемлекеттерінің отарына айналды. Ол елдердің халықтары тəуелсіздігінен ғана емес, салт- дəстүрінен, тілі мен дінінен де айырыла бастады. Қайсібір еркінен айрылған Азия мен Африка елдерінің экономикасы мен мəдениетінің дамуы тежелді.

Қауым мүшелері мемлекеттен жерді иелене отырып, үкіметтің кіріптар жұмыс күші болды. Қиыр Шығыста шаруалар мемлекет жерін уақытша ұстаушылар болып саналса, Ирак, Сирия, Египет жəне басқа елдерде мемлекеттен алған жерлері мұраға қалып отыра- тын меншік болды.

Жапонияда құлдық қоғам болған жоқ. Азия мен Африкадағы феодалдық қатынастардың дамуындағы тағы бір ерекшелік - үстем таптың жерге жеке емес, мемлекеттік меншік орнатуы болды.

Қытайда, Корея мен Жапонияда, Иранда жер жəне суғару жүйелері негізінен мемлекет меншігі болды. Ал Индияда жер - княздар мен ұсақ патшалардың ғана меншігі еді. Жерге мемлекеттік меншік, əрине, жекелеген феодалдардың, монастырлар мен қауымдардың меншігін жоққа шығарған жоқ.

Азия мен Африка елдерінде үш халықаралық діннің екеуі - буддизм мен ислам - кең өріс алды. Құлдық қоғамнан феодалдық қоғамға өту, əрине, алға жылжығандық, жетілгендік еді. Жаңа өндірістік қатынастар өндіргіш күштердің сипаты мен оның даму деңгейіне сай келіп отырды.

Ұқсас жұмыстар

Сабақтың жүрісі

Әлем халықтарының этнологиясы пәні

V – X ғасырлардағы арабтар

ОРТАЛЫҚ АЗИЯНЫҢ ОРТАҒАСЫРЛЫҚ МӘДЕНИЕТІ

Эфталит мемлекеті

Материктер мен мұхиттардың зерттелу кезеңдері

Сәулет өнері деген қандай өнер

Түркілердің Ислам тарихына араласуы

Ұлы Жібек жолындағы көшпелі және отырықшы мәдениеттің қалыптасуы

Африка халықтары

Пәндер