ӘЛЕУМЕТТАНУ НЕГІЗДЕРІ




Презентация қосу
ӘЛЕУМЕТТАНУ НЕГІЗДЕРІ

Қабылдаушы:Махмутов Бекен
Орындағандар:КеңесбекАқнұр
Абдималик Ақерке
Смангали Әсел
Парзау Камшат
ЖОСПАРЫ:

Әлеуметтану ғылымының пайда
болуы
мен қалыптасуының басты
себептері.

• Әлеуметтану тарихының негізгі
бағыттары.

• О. Конт - әлеуметтанудың негізін
салушы.
«ӘЛЕУМЕТТАНУ»
ЛАТЫН ТІЛІНЕН АУДАРҒАНДА

«socius»- «logos»-
қоғам ғылым

ҚОҒАМ ТУРАЛЫ ҒЫЛЫМ
ӘЛЕУМЕТТАНУ
• Әлеуметтануы шығуының түп тамыры көне заманға
ұласады.Бұдан мыңдаған жылдар бұрын грек
ойшылдары әлеуметтануға қатысты мәселелермен
айналысқанын байқаймыз.Олар біздің жыл
санауымыздан бұрыңғы IV ғасырда өмір сүрген
гректің ұлы ойшылдары Платонның «Заңдар»,
«Мемлекет туралы» еңбектері мен Аристотельдің
«Саясат»,т.б еңбектерінде әдет-ғұрыптарды,салт-
дәстүрлерді,адамдардың өзара қарым-
қатынастарын зертеп оларды қорытып,
қоғамды,оның әлеуметтік саласын одан әрі
жетілдіруге бағытталған практикалық ұсыныстар
жасады
ӘЛЕУМЕТТАНУ
• Қоғамның қалыптасуы,жұмыс істеуі және
даму заңдылықтары туралы ғылым
• Әлеуметтану адамдар мен топтардың өзара
әрекетке түсуін, сондай ақ өзара
әрекеткетүсуді түзетін мінез-құлық
ережелерін зерттейді.
• Әлеуметтану қоғамдық ғылымдардың бірі
ретінде саясаттану,психология және
антропология сияқты ғылымдармен тығыз
байланысты. Осы салалардың бәрі адамның
әлеуметтік мінез-құлқын және белгілі бір
дәрежеде қоғамды зерттейді.
ӘЛЕУМЕТТАНУ ДАМУЫНЫҢ
ТӨРТ НЕГІЗГІ КЕЗЕҢІ
• Әлеуметтанудың дамуы төрт негізгі кезеңінен өтті
• 1-кезең. Әлеуметтану XIX ғасырдың екінші жартысы мен XX
• ғасырдың 20 – 30 – жылдарының басында - Бұл кезеңде
• әлеуметтану философиядан бөлініп шығады, қоғамды зерттеудің,
• түсіндірудің жаңа ғылыми, әдістемелік тұжырымдарын іздестіре
• бастады, алғашқы мектептер, бағыттар, ілімдер қалыптасты. Бұл
• кезеңде әлеуметтанудың қолданбалы саласы қалыптаса бастады.
• 2- кезең. Қолданбалы әлеуметтану XX ғасырдың 30-60
• жылдары. Бұл кезеңде әлеуметтанудың әдістемелік және әдістік
• аппартын дайындау басталды, әлеуметтану эксперементальды
• (практикалық ) ғылымға айналды.
• 3- кезең. ХХ ғасырдың 60-90 жылдары. Бұл кезенде әлеуметтану
• өткен кездегі әлеуметтанудың теорияларын алуан түрлі ойтұжырымдарын
өмірде қолдана бастады.
• 4-кезең. Бүгінгі таңда әлеуметтану әлемдік шеңберде жүйелі
• білімге айналды. Бұл кезеңде әлеуметтану ғылымында алуан
• түрлі тұжырымдамалар, көптеген теориялар пайда болды.
ӘЛЕУМЕТТАНУ ҒЫЛЫМЫНЫҢ ДАМУЫНА
ӘСЕР ЕТУШІ НЕГІЗГІ ФАКТОРЛАР

• Франциядағы үш революция (1789, 1830,
• 1848) – яғни қоғам мен ондағы өзгерістерді
• зерттеуге алғышарттар туындайды.
• Жаратылыстану ғылымының дамуы
• (химия, физика, биология).
• Англиядағы, Франциядағы капитализмнің
• дамуы.
• Қалалардың өсуі.
• Платон (б. з. д. 427-347)
мен Аристотель (б. з. д. 384-322).
Антикалық алғашқы әлеуметтанушыларды
әлеуметтік философтар деп атайды. Олар
қазіргі
әлеуметтанушылар сияқты салт – дәстүрді,
адамдар арасындағы қарым–қатынасты
зерттеді,
фактілерді жинақтап қорытты, тұжырымдар
жасады, бәрі –бәрі қоғамды қалай жетілдіру
керектігі жөніндегі практикалық
нұсқаулармен
аяқталады. Антикалық дәуірде «қоғам» мен
«мемлекет» ұғымдары ажыратылмай,
синонимдер ретінде қолданылады.
ӘЛЕУМЕТТАНУ ПЛАТОН ІЛІМІНДЕ
• Әлеуметтану үшін басты нәрсе:
• 1. Қоғамдық еңбек бөлінісі – қоғамдық
• қатынас үшін маңызда фактор;
• 2. Таптық күрестің болуы – ол еңбек
• бөолінісі мен адамның табиғи
• теңсіздігінен туындайды;
• 3. Қоғамдағы адамдар бірлігі үшін қажетті
• тәрбие мен қоғамдық сана қажеттілігі.
ӘЛЕУМЕТТАНУ АРИСТОТЕЛЬ ІЛІМІНДЕ

Оның ілімінде қоғамдағы тәртіптің тірегі – орта топ.
Одан басқа қоғамды екі топ бай – плутократия және
меншігі жоқ - пролетариат бар.
Мемлекет мынадай жағдайда жақсы басқарылады:
1) егер кедейлер тобы мемлекетті басқарудан
шеттетілмесе;
2) байлардың мүдделілік өзімшілдігі шектелсе;
3) орта топ көпшілікті құрап қоғамда тұрақтылық
қалыптасады.
Қоғамды жетілдіру адамдарды теңестіру емес моральдық
жағынан елді көтеру керек деп үйретеді
О.КОНТ-ӘЛЕУЕТТАНУДЫҢ НЕГЗҢН САЛУШЫ

Әлеуметтану тарихындағыалғашқы ірі тұлға
франузфилософы Огюст Кант болды.Ол осы саланың негізін
салушы болып саналады.1839 жылы “әлеуметтану”
терминін алғаш енгізгенде осы ғалым. Ол ең алдымен
Батыстағы позитивті философияның
негізін қалаушы. «Позитивті философияның курсы» (1830
ж.) деп аталатын 6 томдық еңбегі жарық көреді. Осының
үшінші томында алғаш рет Әлеуметтану деген ұғымын
енгізген. Конттың ғылымға қосқан тағы бір үлесі – қоғамды
түсіну үшін қоғамдық тәртіп пен әлеуметтік өзгерістердің
қайнар көздерін іздеу жеткілікті екенін дәлелдеді.
Әлеуметтік құрылым (тәртіп) және әлеуметтік процесс
(өзгерістер) туралы идеялар шеңберінде бұл мәселелер
әлеуметтік зерттеулердің назарында қалады.
О.КОНТ-ӘЛЕУЕТТАНУДЫҢ НЕГЗҢН САЛУШЫ

Конт әлеуметтануды2-ге бөлді:
1.Әлеуметтік статика -әлеуметтік
жүйелердің өмір сүруінің жағдайлары мен қызмет ету
заңдылықтарын қарастырады. Әлеуметтік институттардың
қызмет етуі мен қоғамдық бірлікті қалыптастырудағы ролі
қарастырылады.
2.Әлеуметтік динамика- әлеуметтік
жүйелердің дамуы мен өзгерістерінің заңдылықтарын
қарастырады.
О. КОНТТЫҢ ӘЛЕУМЕТТАНУДЫ ДАМЫТУДАҒЫ РОЛІ

1. Алғаш рет қоғамды ғылыми тұрғыдан танудың
қажеттілігін негіздеді;
2. Әлеуметтануды әртүрлі экспреименттерге,
бақылауларға негізделетін ерекше ғылым ретінде
анықтады;
3. Әлеуметтану ғылымында эмпирикалық зерттеулерді
жүргізу мәселесін көтерді;
4. Тарихи дамудың заңдылық сипатын, әлеуметтік
құрылымды және ондағы әлеуметтік институттардыың
өзіндік ерекшеліктері мен маңызын негіздеумен
анықталады.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ

Ұқсас жұмыстар
Әлеуметтану теорияларына кіріспе
Бақылау әдісі
САЯСИ ҚАТЫНАСТАР
Әлеуметтану ғылымының даму тарихы
Әлеуметтану қоғам туралы ғылым
Әлеуметтану міндеттері
Әлеуметтану ғылымының қызметтері
Білімнің қызметтері әлеуметтік
Эмиль Дюркгейм
Девиантты мінез - құлық ұғымы
Пәндер