Қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту әдістемелік тәсілдері

Қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту жолдары

Орындаған:Жолдасбек А.

Тобы:1701-20

Қабылдаған:Халикова Н.

Шығармашылық -

бұл адамның өмір шындығында

өзін-өзі тануға ұмтылуы, ізденуі.

Шығармашылық - бүкіл тірішіліктің көзі.

Философияда «қабілеттерді» тұлғаның белгілі бір әрекеті орындауға жағдай жасайтын жеке ерекшеліктері дей келе, олар қоғамдық -тарихи іс-әрекеттер-дің нәтижесінде қалыптасып, әрі қарай дамып отыратындығын атап көрсеткен.

Кез - келген бала оқу әрекетінде адамзат баласының осы кезге дейінгі жинақталған тәжірибесін меңгерсе,

Кез - келген оқушы шығармашылық әрекеттер орындау арқылы өзінің ішкі мүмкіндіктерін дамытады.

Әңгіме бойынша сурет салу

1. Суретті мұқият қарауға уақыт беру.

2. Оқушыларға берілетін тірек - схемалар: -Сенің ойыңша мына сурет қашан салынған? - Суретші қандай көңіл күйде болған?

Біріншіден

баланың шығармашылық қабілеттерін дамыту ісін ерте бастан қолға алу.

Екіншіден

баланың жүйелі, тұрақты ұйымдастырылған шығармашылық әрекеттер жағдайында болуы.

Үшіншіден

шығармашылық жұмыстар баланың ойлау мүмкіндігінің ең жоғарғы деңгейіне жетуі керек. Күн асқан сайын ол деңгей биіктей беретіндей болуы қажет.

Төртіншіден

ең негізгі шарт - бала әрекеттің әр түрімен айналысуға, тыңдауына деген еркіндігінің болуы.

Шығармашылық

іс-әрекет

Интеллек-тісі

Зейін

Есте сақтауы

Ойлауы

Мәтін, ертегі, әңгімені өз бетінше аяқтау.

Ақын, жазушылардың дайын мәтіндерін басқаша аяқтау.

Белгілі мақал негізінде әңгіме жазғызу.

Мәтін бойынша мақал құрастыру.

Табиғат құбылыстарына, заттарға және жеке суреттерге қарап жұмбақ құрастырту.

Әңгімелерді салыстыру, бөліктерге бөлу.

Шығарма, мәтін, ертегі құрастыру. (тақырып бойынша, жоспар бойынша, тірек сөздер арқылы)

Өлең, мақалдар құрастыру.

Шығармадағы әңгімелерге ұқсас оқиғалар айтқызу.

Кейіпкерге мінездеме беру.

Шығарма бойынша сурет салғызу, ауызша суреттеу, қиялдау арқылы суреттеу, мүсіндеу.

Рөлге бөліп оқыту.

Логикалық ойлауын дамытатын ойындармен берілген тапсырмаларды шешкізу (анаграмма, сөзжұмбақ, ребус)

Диалог-ертегі.

Образға кіру.

1. Балаларға белгілі бір тақырыпта (баспасөз

бетіне) әңгіме оқып, оқушыларға басқаша

аяқтауға кілт боларлық сюжет ұсыну.

2. Әңгіменің, ертегінің сюжетін бастап беру,

аяқтауды оқушыға тапсыру.

3. Ұйқас ұсыну арқылы өлең шығару.

4. Белгілі мақал негізінде әңгіме жазу.

5. Мәтін бойынша мақал құрастыру.

6. Табиғат құбылысына байланысты

жұмбақтар шығару.

7. Берілген тірек сөздер арқылы қызықты

мәтін құрастыру т. с. с.

Менің байқауымша бастауыш сыныптарда шығармашылық жұмыс істеуге үйренген оқушы жоғары сыныптарда шығармашылық жұмыстың қай түріне болсын бейім болады. Олар жаңа идеяға проблемаларды өздігінен шешуге тырысады деп білемін.