САЯСИ ҒЫЛЫМНЫҢ ҚАЛЫПТАСУЫ МЕН ДАМУЫНЫҢ НЕГІЗГІ КЕЗЕҢДЕРІ

Презентация қосу

САЯСИ ҒЫЛЫМНЫҢ ҚАЛЫПТАСУЫ МЕН
ДАМУЫНЫҢ НЕГІЗГІ КЕЗЕҢДЕРІ.
ҚАЗАҚСТАННЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ ЖӘНЕ
ӘЛЕУМЕТТІК МЕМЛЕКЕТ РЕТІНДЕ
ҚАЛЫПТАСУЫ МЕН ДАМУЫ.

Бейсен Айдана 208К-ТФП
Саяси ғылым
Саяси ғылым - қоғамның саяси саласын, саяси ойдың
пайда болуы мен даму тарихын, саяси жүйе, саяси
қатынастар мен үрдістерді, саяси сана мен саяси
мәдениетті, әлемдік саяси үрдісті зерттейді. Саяси
ғылым сұрақтары бойынша өткен 1948 ж.
халықаралық коллоквиум оның зерттеу объектілері
ретінде:
1) саяси теория;
2) саяси институттар;
3) саяси партиялар, топ¬тар, қоғамдық пікір;
4) халықаралық қатынастарды анықтады.
Сонымен бірге, саясат
қоғамдық-саяси өмірдің
маңызды бір саласы жөнінде
білім көзі болып, ол туралы жан-
жақты ғылыми мағлүмат
береді, екіншіден, нағыз
адамгершілік саясат қоғамдық
даму заңдылықтарына сай
пайда болады, оларды ашып,
іске асырғанда басшылыққа
алына ғылымға негізделеді,
саяси жүмыс жемісті болу үшін
ғылыми терең зерттеулер
Саяси ғылымның қалыптасуы
Саяси ғылымның даму кезеңдері - саясатты саналы
түсінудің алғашқы тарихи түрі - көне дәуірдегі діни-
аңыздық түсіндірулер. Ал б.э.д. ӀӀ-Ӏ мыңжылдықтарда
саяси көзқарастар тиімді бола бастады, сөйтіп,
алғашқы саяси түсініктер мен ұғымдар, кейінірек
саяси түжырымдар пайда болады. Бүл үрдіс бірінше
кезекте Конфуция, Платон, Аристотель еңбектерімен
байланысты. Келесі кезең орта ғасырдағы саяси
биліктің теологиялық теориясымен байланысты.
Әлеуметтік-саяси ой діни қайраткерлер күшімен
дамытылды, тіптен шіркеу мемлекет пен саясатта
басым рөл атқарды. М.Августин, Ф.Аквинский
Қайта өрлеу мен ағартушылық дәуірінде саяси
теория діни құрсаудан азат етіліп, гуманистік
бағытта дами бастайды. Бүл дәуірде адамның
құқықтары мен бостандықтары, заң мен мемлекет,
қоғамдық өмірді демократияландыру үшін
зерттеудің орталық мәселелері болды.
Н.Макиавелли, Т.Мор, Ж.Боден, Т.Гоббс, Г.Гроций,
Жаңа
Дж.Локккезеңде Ш.Монтеське,
еңбектерімен Ж.Руссо, Б.Констан,
танымал.
И.Бентам, О.Конт сияқты ойшылдармен саяси
идеологияның либералдық бағыты қалыптасты.
Билікті бөлудің қажеттілігі негізделіп, құқықтық
мемлекеттің негізгі сипаттары анықталды. Сонымен
бірге, адам мен азамат құқықтары түжырымы
қалыптастырылды.
Ал саяси ғылым жеке білім саласы ретінде XIX ғ. 50
ж. қалыптаса бастады. XIX ғ. мен XX ғ. шегінде
алғашқы саяси зерттеулер пайда болады. 1903 ж.
АҚШ-та бірінші ұлттық саяси бірлестік
құрылды.Саяси ғылымның дербес ғылым саласы
ретінде қалыптасқан уақыты болып XX ғ. 50 ж.
есептеледі. 1948 ж. ЮНЕСКО шешімімен саяси
ғылымның халықаралық бірлестігі құрылды.
Саясаттанудың негізгі
кезеңдері
Саясаттанудың негізгі кезеңдері 5 бөліктен
тұрады. Олар:
1. Діни мифологиялық кезең (б.з.д. I
мыңжылдық.)
2. Философиялық этикалық кезең ( I мың-
жылдықтың ортасынан.)
3. Саяси ғылымның жеке пән ретінде
қалыптасуы ( XIX ғ.соңы XX ғ. басы.)
4. Академиялық пән ретінде қалыптасуы ( XIX ғ.
ортасы)
5. Саяси ғылымның интенсифті дамуы ( II дүние
Қазақстанның құқықтық
дамуы
Қазақстан Республикасы өз тəуелсіздігіне ие
болғанына көп уақыт болған жоқ. Дегенмен, осы
қысқа мерзімді тарихи тұрғыдан алып қарағанда,
елімізде болып жатқан түбегейлі өзгерістердің
нəтижелері бəрімізге толық көрінеді деп айтуға
болады.
Құқықтық мемлекеттің нақты-тарихи қалыптасу
тəжірибесі мен дамуы əлеуметтік-экономикалық
жəне саяси деңгейімен, қоғамдық құқық сезіне
алушылығымен, ұлттық жəне тарихи салт-
дəстүрлермен анықталады. Мұндай
жағдайлардың бірі — аталған мемлекеттің бар
Құқықтық мемлекет саяси билікті ұйымдастырудың
формасы ретінде қоғамдық өмірдің барлық
салаларында құқықтың үстемдігі принципімен аса
күрделі ұштасуына, биліктің бөлінуіне, бүкіл
мемлекеттік механизмнің құқықпен
байланыстылығына, заңдардың үстемдігіне,
заңдылықтың жүзеге асуына, халық егемендігінің
қамтамасыз етілуіне, азаматтардың құқықтыры
мен бостандықтарының, ар-абыройларының
сақталу кепілдігіне, қоғамның жəне мемлекеттің
мүдделеріне, жалпы азаматтық құндылықтарды
жəне əлемдік тəжірибені есепке алуға негізделеді.
Құқықтық мемлекет құру жолында Қазақстан Республикасының
Президентінің 2007 жылғы Қазақстан халқына арнаған
жолдауында жаңа кезеңнің ығына қарай саяси жəне əкімшілік
жүйелерді дамыту қажеттілігі туралы айтылған. Мұнда саяси
жүйені дамыту, жаңа кезеңдегі негізгі міндет жалпыға
танылған демократиялық құндылықтар мен өзіміздің көп ұлтты
жəне көп конфессиялы қоғамымыздың дəстүрлі үйлесімді
ұштасатын ашық, демократиялық жəне құқықтық мемлекет
негіздерін одан əрі нығайта беруі талап етіледі.Осы мəселені
ескере отырып, əлемдегі бəсекеге барынша қабілетті елу елдің
қатарына кіру мақсатында, ұлттың ұлы идеясын ұстанып
отырған мемлекетіміздің өмірінде, құқықтық мемлекетті құру
жолында саяси реформалар ерекше орын алады деген пікір
баршылық. Сонымен қатар құқықтык мемлекет
проблемаларымен айналысып жүрген ғалымдар, мысалы,
белгілі заңгерлер мен саясаттанушылар, ең алдымен құқықтық
мемлекеттің түсінігіне, оның принциптеріне, заңдылықтарына
басты назарларын аударады. Бұл жолда, əрине, құқықтық
Жалпы зерттеушілердің көбісі құқықтық мемлекет —
ол жаңа уақыттың жемісі деп тұжырымдайды. Тарих
белгілегендей, не көне, не орта ғасырларда
құқықтық мемлекеттің көріністері болған жоқ. Бірақ
кейбір қоғамтанушылар құқықтық мемлекет туралы
ойлардың түптамыры ежелгі дəуірге кетеді дейді.
Мысалы, мемлекет пен құқықтың келіскен
əрекеттестігін іздеу моделі ертедегі Қытай
легистердің назарында болғаны белгілі. Ал сонау
антикалық кезеңнің əйгілі философы Платон өзінің
«Заңдар» деген еңбегінде келесі ойға келгені анық:
«Мен заңында күші жоқ жəне біреудің билігінде
болатын мемлекетті таяуда күйрейді деп ойлаймын»
Қазақстанның әлеуметтік
дамуы
Қазақстан республикасының реформасының
негізгі мақсаттарының бірі - әлеуметтік мемлекет
құру. Бірақ мұның мәнін кез-келген қарапайым
адамның түсіндіріп беруі мүмкін емес. Себебі,
ұсынылған идея бұқара халықтың қоғамдық
санасында, күнделікті өмірінде өте төменгі
деңгейде тараған. Қалай дегенде де бұқара халық
белгілі бір дәрежеде, әлеуметтік мемлекет
дегеніміз не, оның қасиеті, белгілері, өзіне тән
ерекшеліктері, қызметі туралы ңақты білуі қажет.
Сондықтан, әлеуметтік мемлекет мәселесі өзекті
де маңызды мәселелердің бірі екендігін атап
Әлеуметтік мемлекеттің басты тұжырымдамасының
негізі - өте ертеде пайда болған әлеуметтік саясатқа
келіп тіреледі. Ертеде көптеген билеушілер, мысалы,
Рим цезарлары жағдайы өте төмен адамдарға нан
тарату мен ойын-сауықтар ұйымдастыру арқылы
қамқорлық жасаған. XIX ғасырдың екінші жартысында
«әлеуметтік мемлекет» ұғымын алғаш рет ұсынған
неміс ғалымы Лоренц Фон Штайнер болды. Ол
«әлеуметтік мемлекет өз азаматтарын экономикалық
және қоғамдық дамуға дағдыландырып, үйретуге
міндетті, себебі, бірінің дамуы – екіншісінің дамуына
шарт болуы қажет, әлеуметтік мемлекеттің негізгі мәні
де осы болып табылады» деп көрсеткен. «Әлеуметтік
мемлекет» деген ұғымның пайда болуы «полициялық»
мемлекеттен, «қоғамдық келісім мемлекетінен» және
«мемлекеттің биліктің ең жоғарғы формасы ретіндегі»
Қазақстанның әлеуметтік саясатының негізгі бағыттары
болып: жұмыспен қамту мен жұмыссыздық мәселелерін
шешу; қолжетімді әлеуметтік қызметтерді қамтамасыз
ету, ең алдымен, денсаулық сақтау мен білім беру
жүйелерін жетілдіру; өмір сапасының ұлттық
стандартын дайындау және т.б. ТМД елдерінің ішінен
Қазақстан бірінші болып зейнетақымен қамтамасыз ету
жүйесінің реформасын жүргізді.
Әлеуметтік мемлекеттің мәні мен мақсаты –
қоғамдағы бейбітшілік пен татулық үшін жағдай жасау,
әлеуметтік серіктестік институттарын дамыту,
еңбекшілерге әділетті де лайықты еңбекақы төлеу
құқығына және қауіп-қатерден қорғауға кепілдеме
беру. Осындай мемлекетті құрудың міндетті шарты –
саяси және экономикалық билік бөлісі болып
табылады. Бұл меншік түрінің әр алуандығына
байланысты. Әрбір адам нақты қандай да болсын
кәсіпорын қызметін пайдалануға ерікті.
Назарларыңызға рах

Ұқсас жұмыстар

Саяси ғылымның қалыптасуы

Антика ғылымы

Ғылымныӊ пайда болуының негізгі кезеңдері

Саясаттанудың категориялары мен түсініктері

Экономикалық теорияның пәні мен әдістері туралы ақпарат

Философия ғылымның ғылымы немесе Философия - ғылымның патшайымы

ӘДІСТЕМЕЛІК ФУНКЦИЯСЫ

Әлеуметтану түсінігі

Аэроғарыштық әдіс

Саяси ғылымның теориялық аспектілері

Пәндер