Діннің бастаулары

Презентация қосу

Әлеуметтік-гуманитарлық пәндер кафедрасы

Презентация
Тақырыбы: Дін феноменті: мәдени және әлеуметтанулық
порспектива.

Орындаған: Пернебек
Тобы: В-ЖМҚА-08-21
Қабылдаған: Майлы

Шымкент 2022ж.
Жоспар:
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
1. Діннің бастаулары
2. Әлемдегі көп таралған діндер
III. Қорытынды;
IV. Қолданылған әдебиеттер.
Кіріспе
• Дін — қоғамдық құбылыстардың ішіндегі ең
күрделісі. Дін адамдардың бірлестігін және
ұйымдастығын қалыптастырушы
идеологиялық механизм.
• Мәдениеттегі діннің рөлін әрбір мәдениеттің
жүйе құрастырушы факторы деп анықтауға
болады.
Мәдениет пен дін қатынасының әр түрлі мәселелерін
А.В.Горький, А.В.Карташев, П.А.Флоренский сияқты
тарихшылар мен философтар қарастырды.
Ағылшын этнографы Дж.Фрезер “Барлық мәдениет
ғибадатханадан пайда болған, дін-мәдениет негізі”
дейді.
Діннің бастаулары
• Дін (религия) - (латынның сөзі religio - тазалық, қасиеттілік,
құдайға сенгіштік) құдайдың бар екендігіне негізделген
дүниетаным мен тәртіптер жүйесі.
• Бірте-бірте адамдар арасында адамның жаны оның денесінен
бөлек өмір сүреді деген сенім қалыптасты, оны анинизм деп
атайды
• Кейінірек феодалдық қоғамның нығаюы нәтижесінде аса
ірі діни жүйелер-буддизм, христиан және ислам діндері
қалыптасты.
• Діннің ең алғашқы түрі- фетишизм (француз тілінен fetich- идол,
тұмар). Ол жансыз дүниеге табыну нәтижесінде пайда болды.
• Діннің ең ежелгі түрі- анимизим (латын тілінен anima - жан)-
жанның болатынына сендірсе, тонемизм - адамдар мен
жануардың туыстығын дәлелдеуге тырысты.
• Қоғамның одан әрі дамуы ұлттық- халықтық діндерді –
политеизмді тудырды. Ұлттық- халықтық діндердің
қатарына иудаизмді, индуизмді, синтоизмді, конфуций ілімін
жатқызуға болады.
Алладан түскен парақтар мен кітаптар
Парақтар қай пайғамбарларға түскендігін атап өтейік:
Адам (а.с) атаға – сухуф парақтары 10 парақ
Шит (а.с) – сухуф парақтары 50 парақ
Ыдырыс (а.с) – сухуф парақтары 30 парақ
Ибраһим (а.с) – сухуф парақтары 10 парақ
Ал, үлкен төрт кітап мына пайғамбарларға түскен:
1. Мұса (а.с) – Таурат
2. Дәуіт (а.с) – Забур
3. Иса (а.с) – Інжіл
4. Мухаммед (c.ғ.с) – Құран Кәрім
Ислам діні
• Ислам (араб.: \‫— )إ\س\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\الم‬ әлемдік монотеисттік-
ибраһимдік дін. Христиандықтан кейін дүниеде көп таралған дін.
«Ислам» сөзі «бейбітшілік», (Алланың заңдарына) «мойынсыну,
бағыну» болып табылады.
Ал шариғат терминологиясында «ислам» — толық мойынсыну,
Алланың алдында парыздарды орындау, одан басқа құдайларға
табынбау болып есептеледі. Ислам дінін ұстанушы жан мұсылман
деп аталады. Ислам дінін таратып, насихаттауға үлкен үлесін
қосқан тұлға — Мұхаммед(с.ғ.с) пайғамбар.
Ислам дініндегі басты қасиетті кітап –
Құран Кәрім

Құран уахидың түскен
жері мен уақытына
байланысты меккелік
және мединелік боп
бөлінген 114 сүреден
тұрады.
Ислам дініндегі Қасиетті мекен Сауд Арабиядағы Мекке қаласында Қағба
орналасқан Әл-Харам мешіті және Мәдине қаласындағы Пайғамбарымыз
Мухаммед (с.ғ.с) мешіті
Будда діні
• Үндістанда Бихар штатында б.д.д VI-V ғасырда құл иеленушілік
қатынастар үстемдігі негізінде пайда болды. Будда дінің алғашқы
кезеңінде адамдардың ауыр тұрмысын, олардың әлеуметтік
жағдайларына қарамастан, рухани теңдік жолымен түзетуге
тырысушылық тән болған еді.
• Алғашқы Солтүстік Үндістанда көптеген секталардың бірі болып
қалыптасқан будда діні, кейін бүкіл Үндістанға, Оңтүстік Шығыс
және Орталық Азияға кеңінен тарады.
• Қазіргі кезде дүние жүзі бойынша Будда дінін 1 млрд-қа жуық
адам ұстанады. Будда діні фәни өмірдің азаптары — ауру, кәрілік,
өлімнен құтылу жолын іздейді. Ол өмірдің қасіреті — нәпсінің
тілегіне байланысты деді. Адамның денесі уақытша өмір сүреді.
Ал нәпсі қанағатсыз тілегімен, өлімнің қорқынышымен ылғи
бейнет туғызады. Сондықтан нәпсінің тілегінен құтылу керек. Ол
үшін төрт хақиқатты білу қажет: 1) өмір — азап; 2) азап нәпсіден
туады; 3) нәпсіні ауыздықтаса — азаптан құтылады; 4) нәпсіден
құтылудың төрт сатысы бар: а) жүректің оянуы; ә) ниет, ақыл,
ойды түзету; б) мінез-құлықты түзету; в) адамға ғана емес, бүкіл
жан иелеріне деген рақымшылыққа, махаббатқа жету
Будда – будда дінінің негізін қалаған әулиенің лақап аты.
Шын есімі – Гаутама Сиддһартһа.
Християн діні
• Христиан діні-(грекше Χριστός, Khristos, cөзбе-сөз аудармасы
мәсіхтелгендер) Христостың өмірі мен Жаңа Өсиет іліміне
негізделген монотеистік, әлем бойынша ең көп таралған дін.
• Б.д.д. I ғасырда ол құлдар мен кедейлердің, Рим империясына
бағынышты халықтарының арасында тарады.
• Христиан дінің басты идеялары- Иисус Христостың күнә кешу
қызметі, Христостың адамдар арасында екінші рет оралуы,
Азапты сот, аспанға жалбарыну, аспан патшалығының орнатылуы.
Қорытынды
• Дін (ағылш. Religion) дегеніміз
сенушілерінің әрекеті мен ойлауын, моралы мен сенімін белгілеуд
і және шектеуді көздейтін, табиғаттан тысқары,
яғни тылсым, трансцендентті құдіретке, рухани нышан-
түсініктерге нанатын және
сиынатын, бақи, періште, шайтан секілді тылсым құбылыстарды
шын деп есептейтін мистикалық түсінік жүйесі, әлеуметтік-
мәдени құбылыс болып, оның көбінесе тауап ететін қасиетті заты,
не орыны, киелі кітабы, пайғамбары, діни наным жүйесі, сиыну
ережелері мен культтары, саяси-мәдени ұйымдары болуы мүмкін.
Пайдаланылған әдебиеттер
• Дінтану кітабы
• https://kk.wikipedia.org/wiki/
• https://islam.muftyat.kz/kk/

Ұқсас жұмыстар

Христиан діні туралы

Дін рухани мәдениеттің бір бөлігі

СЕНІМНІҢ ЖҮЙЕСІН ЖӘНЕ БЕЛСЕНДІ АЗАМАТТЫҚ КӨЗҚАРАСЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУДЫ ТҮСІНДІРУ

Дін және мәдениет

Аллаһ сөзі

Ислам діні - қазақтың рухани негізі

Фейербах философиясының негізгі мазмұны материализмді қуаттау

Мұсылман діні белгісі

Карл Ясперс философиясы

Ежелгі қазақтардың діни наным - сенімдер

Пәндер