Тыныс алу жүйесін зерттеудің аспаптық әдістері

Презентация қосу

Хирургия кафедрасы

Презентация
Тақырыбы: Жергілікті жансыздану
Орындаған: Режеп Ә. Б
Топ: ЖМҚА-01-20
Қабылдаған: Жумагельдиева М . Н

Шымкент 2022ж
Жоспар
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
• Тыныс алу жолдарының зерттеу әдістері
• Тыныс алу жүйесін зерттеудің аспаптық әдістері
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
• Тыныс алу жуйесі агзаларьнын аурулары
арасында тыныс жолдары мен өкпенің
инфекциялык жіті кабынулары ен кең тараған.
Созылмалы өкпе ауруларынын көбі,
созылмалы бронхит пен өкпе эмфиземасынан
кейінгі инфекция әсері дамиды жене аскынуға
әкеп соғады. Ал бул жагдай сөзсіз, негізгі
аурулардын ағымын нашарлатады, тыныс
жолдарынын тарылуын немесе тыныс
жетіспеушілігін кушейтеді, кей кезде өлімге де
душар етеді
Тыныс алу жолдарының зерттеу әдістері

Рентгенологиялық Флюрография

Сызықты томография Радионуклеидті
әдіс

Компьютерлі томография

КТ

УДЗ
Тыныс алу жүйесін зерттеудің аспаптық әдістері

Спирография Бронхография

Пневмография Рентгенологиялық
зерттеу әдістері

Рентгенопневмополиграфия
• Спирография – табиғи және мәжбүрлі
тыныс алу кезінде тіркелетін өкпе
көлемінің өзгерістерін сипаттау әдісі.
Өкпелердің тыныс көлемдерін
спирограмма жазбай өлшеу спирометрия
деп аталады. Спирографияның көмегімен
әртүрлі текті өткір және созылмалы бронх-
өкпе патологиялары анықталады.
Спирография емдеу процедураларының
тиімділігін бағалаудың тиімді әдісі болып
табылады, спортсмендер мен зиянды
өндірістердің жұмыскерлерін аолдын-ала
тексеру кезінде қолданылады.

Спирография қашан қажет: -3-4 апта бойғы жөтел; - кеудедегі жанши ауыру;
- толық емес тыныс алу мен ентігу; - бронхиттің жиі асқынуы; -
бронхиалдық астманы емдеуді бақылау; - бронх-өкпе аурулары мен
аллергологиялық ауруларға тұқым қуалай бейімділік; - көп жыл шылым
шегу; - жоғары деңгейдегі ауаның ластануы бар.
• Пневмограф - бұл тыныс алу
қозғалыстарын графикалық бейнелеуге
арналған құрал. Ол бақылаған субъектінің
өзінен байқалмаған қисық тыныс алу
ырғағын ғана емес, сонымен қатар әр
тыныс алу фазасының күші мен ұзақтығы -
ингаляция, дем шығару және пауза туралы
дәл бағалауға мүмкіндік береді. Егер жазу
қаламы біркелкі қозғалатын қағаз
жолағына сурет салса, онда бақылау
бірнеше сағат бойы үздіксіз жалғасуы
мүмкін және бұл ұзақ мерзімді
физиологиялық және психофизиологиялық
зерттеулерде өте маңызды.

Бақылаушының назарын зерттелушінің тыныс алуына аудару оның қалыпты
жүрісін өзгертеді, ал кеудеге сәл байланған пневмограф ешнәрсені шектемейді.
I Пневмография (Pneumo- + грек графигі ō жазу, бейнелеу) кеуде немесе іш
шеңберін өзгерту арқылы тыныс алу қозғалыстарын графикалық тіркеуге
негізделген сыртқы тыныс алуды зерттеу әдісі.
Рентгенологиялық
• Тыныс алу органдарына Рентгенологиялық
зерттеулер жасалынады. Ал, кейбір
түсініксіз жағдайларда диагнозды дәлелдеу
үшін рентгонография әдісі
пайдаланылады.Сонымен қатар,
томография және бронхография әдістері
қолданылады. Қалыпты жағдайда, өкпе
тінінде рентген сәулелері тоқтамайды.
Сондықтан, экранда өкпе екі ақшыл алаң
ретінде көрінеді., ішінде өзіне тән қан
тамырлармен бронхылар орналасқан, өкпе
түбірінде әсіресе айқын көрінетін түбі бар.

Ірі және орташа бронхтар бұл жағдайда өз қабаттарының жай ғана
көлеңкесімен шектелген ашық тілімдер болып көрінеді, ал қан тамырлары
болса ол қанмен толық болғандықтан үзіліссіз сызық тәрізді көлеңкелер
тәрізді көрінеді. Егер бронхылар мен қан тамырлар көлденең кескінмен
түссе, онда жай ғана ашық дөңгелектер болып көрінеді. Зерттегенде ең ашық
болып өкпенің төменгі бөліктері көрінеді, өкпе ұштарының ашықтығы
төмендеу болады, өйткені олапр қалың бұлшық еттермен жабылып тұрады.
• Флюорография (лат. fluor —
ағыс және грек. grapho —
кескінін көрсету, бейнелеу) —
фотографиялық пленкаға
флюоресценттік
(сәулелендіруші) экраннан
зерттелетін нысанның
рентгендік кескінін алудан
тұратын рентгенологиялық
зерттеу әдісі. Рентген сәулесі
ашылғаннан кейін
Флюрографияның негізгі

принциптерін италиялық ғалымдар А.Баттелли мен А.Карбассо және
америка ғалым Дж. М.Блейер жетілдірді. Флюрографияға түсірген кезде
нысанның кескіні кішірейеді. Флюрографияның кішірейтілген (24 24 мм
немесе 35-35 мм) және үлкейтілген (70 70 мм немесе 100 100 мм) түрлері
болады. Басқа рентгендиагностик. әдістермен салыстырғанда
Флюрографияның артықшылығы — клиникасы көпке шейін жасырын
болған ауруларды жаппай зерттеуге мүмкіндік береді. Флюрографияны
көкірек қуысының, сүт бездерінің, сүйек ауруларының диагностикасын
қойғанда қолданады.
Бронхография
Бронхография - бұл тыныс алу жолдарының,
трахея мен бронхтардың жағдайын
рентгенологиялық зерттеудің қосымша әдісі.
Ол бронхоскопия мен компьютерлік
томография ойлап табылғанға дейін кеңінен
қолданылған. Қалыпты жағдайда
рентгенологиялық зерттеу кезінде бронхтар
мен трахеялар көрінбейтін болып қалады.
Флюороскопия немесе рентгенография
көмегімен кескін алу үшін тыныс алу
жолына контрастты заттар енгізіледі
(йодталған өсімдік майлары, суда еритін
контраст заттары, контраст заттарының май мен судағы суспензиялары
және т.б.). Бұл процедураның көмегімен бронх, ӛкпе және трахея аурулары
анықталады. Әдіс жүрек-қантамыр жүйесінің (жалпы) ауыр жағдайында,
бүйрек ауруында, йодқа жоғары сезімталдықта қарсы. Бұл әдісті
адамдарға алғаш рет 1918 жылы американдық дәрігер Ш.Джексон
қолданған. Кеңес Одағында - 1923 жылы Я.Б.Б.Каплан мен С.А.Рейнберг.
• Сызықтық томография
(классикалық томография) -
рентгенологиялық зерттеу әдісі,
оның кӛмегімен зерттелетін
объектінің белгілі бір тереңдігінде
жатқан қабатты суретке түсіруге
болады. Зерттеудің бұл түрі үш
компоненттің екеуінің қозғалысына
негізделген (рентген түтігі, рентген
пленкасы, зерттеу объектісі). Қазіргі
сызықтық томографияға ең жақын
жүйені Майер ұсынды, 1914 жылы
ол
рентген түтікшесін науқастың денесіне параллель жылжытуды ұсынды. Ең кең
таралған әдіс - түсіру, зерттелетін объект қозғалмайтын күйде қалып, рентген
түтігі мен пленкамен бірге кассета қарама-қарсы бағытта үйлестіріліп қозғалған.
Түтік пен кассетаның синхронды қозғалысы кезінде пленкада тек қажетті қабат
анық алынады, ӛйткені оның жалпы көлеңкеге қосқан үлесі ғана пленкаға
қатысты стационарлық күйде қалады, қалғанының бәрі алынған суретті талдауға
кедергі келтірмей дерлік жағылады. Қазіргі кезде зерттеудің соңғы әдісінің үлесі
ақпараттың салыстырмалы түрде төмен болуына байланысты азаюда.
• Компьютерлік томография (КТ) -
рентген сәулелерін қолданатын арнайы
әдіс. Оның көмегімен адам денесі рентген
сәулесімен қабат-қабат мөлдір болады.
Қатерлі ісік ауруы бар балалар мен
жасөспірімдерде дәрігерлер алдын-ала
диагноз қою және емдеу нәтижелерін
бақылау үшін, сондай-ақ хирургиялық
және сәулелік терапияны (сәулеленуді)
жоспарлау кезінде компьютерлік
томографияны қолданады. Зерттеу дербес
немесе МРТ-ға қосымша
тағайындалады (магнитті-резонансты бейнелеу). Ол сондай-ақ шұғыл диагностика
үшін қолданылады, өйткені компьютерлік томографияның нәтижелерін тез арада
алуға болады. Қарау кезінде науқас қимылсыз жатыр. Рентген сәулесін компьютер
бағыттайды және айналасында айналады, денесі арқылы әр түрлі бағытта
жарқырайды. Рентгендік кескіндер әр қырынан алынады, олар бір суретті құрайды.
Бірнеше секундтың ішінде компьютер мыңдаған кескіндерден ақпараттарды
ӛңдейді. Бұл кескіндердегі кескіндер дененің әртүрлі қималарынан, сантиметр
немесе миллиметрлік қадамдармен алынады. Содан кейін жоғары дәлдіктегі егжей-
тегжейлі сурет басып шығарылады. Кейбір жағдайлар үшін, мысалы, күрделі
операция жоспарланған кезде алынған ақпарат үш ӛлшемді кескінге (3D) айналады.
• Радионуклидті диагностика - сыртқы радиометрияға
негізделген радиациялық диагностиканың бір түрі
радиофармацевтикалық препараттарды қабылдағаннан
кейін органдар мен тіндерден шығатын сәуле тікелей
науқастың денесіне. Бұл жоғары сапалы мүмкіндік
беретін функционалды визуализация әдісі және
зерттелетін органда жұмыс істейтін тіндердің болуын
сандық түрде анықтаңыз. Технологиялық ерекшеліктері
ядролық медицина - патологиялық процесті молекулалық
деңгейде тану, кейбір жағдайларда клиникаға дейінгі
кезең. Радионуклидті диагностикалау технологиялары
функционалды және физиологиялық болып табылады
(яғни әсер етпейді) ағзаның және жүйенің өмірлік
белсенділігінің қалыпты немесе патологиялық процесінің
жүрісі туралы шағылыстырады). Радионуклидтік
диагностика қашықтағы радиометрияға негізделгенжәне
қолдануға негізделген радиофармацевтикалық
препараттар, олардың айырықша ерекшелігі - жинақтау
және тарату қабілеті жұмыс істейтін тіннің болуына
байланысты және ағып жатқан динамиканы көрсететін
зерттелген орган процестердің мүшесі.
• УД зерттеу ультрадыбыстың әр-түрлі
тығыздықтағы ұлпалармен бөлініп тұрған
шекарадан шағылу құбылысына негізделген.
Узи құрылғысы үздіксіз және импульсті
режимдегі УД- толқындарын шығаратын
пьезоэлектрлік датчиктен, оның сигналдарын
өндейтін микропроцессордан, кескінді
бақылайтын монитордан т.б көптеген
қосымша бөлімшектерден тұрады. Барлық
ультра дыбыстық диагностикалық апараттар
локация принципі бойынша жұмыс істейді.
Екі орта шекарасынан шағылған сәуле және
негізгі сәуленің ортадан шағылу және таралу

уақытының әр түрлі болуы, обьектінің орналасу тереңдігін анықтауға, ал
датчиктерді қозғалта отырыполардың пішінін білуге болады. Датчик қабылдаған
УД микропроцессорда өңделіп кескін құрылғысына жіберіледі. Осы арқылы
дәрігер мониторда дененің бөлігінің кескінін мүшелердің пішінін сондай-ақ
ондағы жаңа пайда болған нәрселерді көре алады. УД толқындары сондай ақ қан
ағыны жылдамдығын өлшеуде де қолданылады. Бұл әдіс Доплер эффектісіне
негізделген. Доплер эффектісі деп бір біріне қатысты қозғалыс кезіндегі негізгі
УД толқын мен оның шағылысқан толқыны арасындағы жиіліктің өзгеруін
айтады.
Қорытынды
• Тыныс алу оргындарын зерттеу әдістері көптеген
аурулардың алдын алуға және дер кезінде
көмек көрсетуге көмектеседі. Зерттеу әдістері
көбірек дамып мықтырақ болған сайын нақты
диагныз қойуда оңайға соғады. Тыныс алу
аурулары қазіргі уақытта өте өршіп тұр
туберкулёздің өзі өте жоғарғы деңгейде халық
арасында таралып отыр осындай ауруларды
бастапқы леңгейле анықтай алсақ бетін
қайтарып алдын ала алатын едік. Одан кейінгі
эпеидемия болып өршіген ковид вирусында
айтала аламыз оларды емдеу үшін және
ауыпған адамдардың өмірін ұзарту үшінде ивл
апараттары жетіспеген болатын. Зерттеу және
Пайдаланылған
әдебиеттер
• Мухин , Н. А.Ішкі аурулар пропедевтикасы: оқулық. - М. : ГЭОТАР -
Медиа, 2015. - 672 бет
• Василенко В.Х. Ішкі аурулар пропедевтикасы Оқулық.2том.-Эверо,2015
• "Тыныс алу жүйесі "модулі: интеграцияланған оқулық = Модуль
"Дыхательная система" : интегрированный учебник / С. К. Жауғашева
[ж. б.] ; жауапты ред. С. Б. Жәутікова, С. Д. Нұрсұлтанова. - М. :
"Литтерра", 2014. - 272 бет.с.
• http://oqu-zaman.kz/wp-content/uploads/2021/01/
Назар аударғандарыңызға
рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Тыныс алу жолдарының зерттеу әдістері

Тексеру әдістері

Зертханалық зерттеудің мақсаты

Зертханалық зерттеулерге зәрді алу

Науқасты аспаптық тексеру әдістері

Проективтік әдістер

Зертханалық зерттеу әдістері

Әртүрлі жастағы дені сау балалардың зәр шығару жүйесін функциональды және құрал-саймандармен зерттеу әдістері

Обьективті және субьективті тексеру

Педагогика әдіснамасы

Пәндер