Көптік салыстыру

Презентация қосу

«Астана медицина университеті» КеАҚ
Биостатистика, биоинформатика және ақпараттық технологиялар кафедрасы

Көптік салыстыру.Краскела-
Уоллис критерийі

Орындаған: Әмір Ұ
Факультет: Жалпы медицина
Топ:243
Тексерген: Джаулыбаева Э

Нур-Султан 2022
Мазмұны:

Кіріспе
Негізгі бөлім
Көптік салыстыру туралы түсінік.
Көптік салыстыру әдістері.
Көптік салыстыру проблемалары.
Краскела-Уоллис критерийі
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
I .Кіріспе
Статистиканың осы кезеңінде бір мәліметтер жиынтығында бірнеше
гипотезалар тексерілу жағдайлары жиі кездеседі. Осы туралы көптік
салыстырулар, сондай-ақ, атап айтқанда, Краскела-Уоллис критерийі
қаралады.
Бұл жұмыстың мақсаты-көптік салыстырулар туралы жалпы түсінік
қалыптастыру, сонымен қатар Краскела-Уоллиса критерийіне талдау
жасау.
Келесі міндеттер қойылды:
-Көптік салыстыру туралы жалпы түсінік қалыптастыру;
-Көптік салыстырулардың әдістері мен проблеммаларын қарастыру;
-Краскела-Уоллис критерийін талдау.
Бұл жұмыстың өзектілігі биостатистиканың тұрақты дамуында және
зерттеулерде көптік салыстыру мен жоғарыда аталған критерийлерді
қолдануда көрінеді.
Көптік салыстыру туралы түсінік:

Көптік салыстыру бір үлгiнi параллель түрде бірқатар
статистикалық гипотезаларды тексеру қажет болған кезде
пайда болады. Айтып кеткендей, егер Стьюдент
критерийін уш рет колдансак, онда бізде айырмашылықты
жок жерден табу мүмкіндігі көбейе түседі, бұл жағдай
Бонферрони теңсіздігікі болып келеді, егер к - ны а
деңгейлік елеулігінде қолдансақ, айырмашылықты жоқ
жерден табу ықтималдылығы k ның а - ға туындысының
шамасынан аспайды.
II.Негізгі бөлім
2.1. Көптік салыстыру;

Көптік салыстыру бір үлгіні қатар статистикалық гипотезалардың қатарын
тексеру қажет болған кезде пайда болады.
Көптік салыстыру барлық мүмкін жұптық мәндерге талдау жасайды.
Мысалы, темекінің үш маркасы үшін, A, B және C, егер ANOVA критерийі
мағыналы болса, онда бірнеше салыстыру әдістері үш мүмкін жұптық
салыстыруды салыстырады:
● А брендінен В брендіне
● А брендінен С брендіне
● В брендінен С брендіне
Көптік салыстыру әдістері тек H1 қабылданған жағдайда, яғни маңызды
айырмашылықтар болған кезде қолданылатындығын есте ұстаған жөн.
Мысалы, біз H0 гипотезасын қабылдамадық, яғни салыстырылатын
топтар арасында айтарлықтай айырмашылықтар бар. Бірақ нөлдік
гипотеза қабылданбаған кезде, қандай топтардың ерекшеленетінін
және олардың айырмашылығының күшін анықтау қажет болуы
мүмкін.
Бұл көптік салыстыру әдістерін жасауға мүмкіндік береді, олар өз
кезегінде параметрлік және параметрлік емес болып бөлінеді. Бұл
әдістер кем дегенде бір қате тұжырымның ықтималдығы бастапқы
таңдалған маңыздылық деңгейінде қалуы үшін бірнеше
салыстыруды жүргізуге мүмкіндік береді, мысалы, 5%. Көптік
салыстыру әдістері топтар арасында айырмашылықтардың болуы
туралы жалған тұжырымдардан аулақ болуға жағдай жасайды.
2.2. Көптік салыстыру әдістері
Көптік қызықтыратын параметрлер туралы белгілі бір мәлімдемелер
(шешімдерсалыстыру әдісі-статистикалық әдіс, ол таңдамалы бақылаулар
негізінде бізді ) береді.

Параметрлі

● Көптік салыстыруға арналған Стьюдент критерийі
● Ньюмана-Кейлс критерийі
● Тьюки критерийі
● Шеффе критерийі
● Даннета критерийі
Параметрлі емес
● Краскела-Уоллис критерийі
● Медианалық критерий
2.3. Көптік салыстыру проблеммалары;

Көптік салыстыру проблеммалары
Бірнеше салыстыру проблемасы - статистикалық тест нәтижелерінің
статистикалық маңыздылығын жоғарылату мәселесі, бір үлгідегі көптеген
статистикалық тесттерді орындау кезінде пайда болады. Мысалы, әр
статистикалық гипотезаны тексеру кезінде бірінші типтегі қателіктің пайда
болу мүмкіндігі (дұрыс гипотезаның ауытқуы) қойылады. Біз бірдей
мәліметтерде неғұрлым көп гипотезаларды тексеретін болсақ, кем дегенде
бір осындай қателік жіберуіміз мүмкін. Бұл құбылыс көптік салыстыру әсері
деп аталады.
Мысал: егер біз маңыздылықтың сыни деңгейі үшін 0,05 алсақ, онда бірінші
типтегі қателік ықтималдығы 5% құрайды, яғни жалған нөлдік гипотезаны
қабылдамау ықтималдығы 0,95 немесе 95% құрайды. Егер біз үш
салыстыруды жасасақ (үш статистикалық гипотезаны тексере отырып, үш
топты жұптасып салыстырсақ), салыстырудың кез-келгенінде бірінші типтегі
қатенің болмау ықтималдығы 0,95 n болады (мұндағы n — салыстырулардың
саны), яғни 0,95 3 градус немесе 0,857 немесе 85,7%, демек, кем дегенде бір
қателік жіберу ықтималдығы бірінші типтегі 1 – 0,857 = 0,142 немесе
декларацияланған 5% орнына 14,2% болады.
Көптік салыстыру проблемасы
• Бонферрони түзету-бірнеше орташа салыстыру проблемасын жеңудің
бір әдісі.
• Ол маңыздылық деңгейіне түзету ретінде қолданылады. Бонферрони
түзетулері көптеген салыстырулардың әсеріне түзетумен жалған оң
нәтижелердің жиілігі берілген мәннен аспауы үшін қолданылады.
Краскела- Уоллис критерийі
• Краскела-Уоллис критерийі - бұл топтар арасындағы дисперсияны
талдауға параметрлік емес балама. Ол үш немесе одан да көп үлгіні
салыстыру үшін қолданылады және әр түрлі үлгілер бірдей үлестірімнен
немесе бірдей медианалық үлестірімдерден алынған нөлдік гипотезаларды
тексереді..
• Әрекеттер тізбегі :
1. Нөлдік және балама гипотезаларды анықтау.
2. Алдымен барлық мәндер, олар қандай үлгіге жатпаса да, өсу ретімен
реттеу.
3. Әр мәнге дәреже беріледі-оның реттелген сериядағы орын нөмірі.
4. Содан кейін әр топқа жататын дәрежелердің қосындысы есептеледі
және әр топ үшін орташа дәреже анықталады.
5. Топтар арасындағы айырмашылықтар болмаған кезде топтардың
орташа дәрежелері жақын болуы керек. Керісінше, егер орта деңгейдегі
айтарлықтай сәйкессіздік болса, онда топтар арасындағы
айырмашылықтардың болмауы туралы гипотезаны жоққа шығару керек.
Крускал-Уоллис критерийінің мәні H және осындай орта деңгейдегі
айырмашылықтың өлшемі болып табылады.
6. Крускал—Уоллис Н. критерийін есептеу.
Егер байланысты дәрежелер болса (яғни,
әртүрлі үлгілерден шамалардың мәндері
сәйкес келсе және оларға бірдей орта
дәрежелер берілсе), өзгертілген статистиканы
қолдану қажет.
7. H критінің критикалық мәнін табыңыз. C =
3 топтарының саны кезінде-h-өлшемінің
критикалық мәндерінің кестесі бойынша, ал
С>3 топтарының саны кезінде-х2 өлшемінің
критикалық мәндерінің кестесі бойынша
табамыз. Есептелген Н мәнін критикалық
мәнмен салыстыру.
● Егер Н < H крит. болса, нөлдік H0
гипотезасы қабылданады.
● Егер маңыздылық деңгейі H выч. ≥ H крит
болса, нөлдік Н0 гипотезасы қабылданбайды.
Салыстырылған барлық орташалардың теңдігі туралы гипотезаны
тексеруге мүмкіндік береді. Бірақ, егер гипотеза расталмaca, қай
топтың басқалардан ерекшеленетінін білу мүмкін емес. Бұл көптік
салыстыру әдістерін жасауға мүмкіндік береді, олар өз кезегінде
параметрлік және параметрлiк емес.
Статистикалық мәліметтерде бірнеше салыстыру, көбейту hemece
бірнеше тестілеу проблемалары бір уақытта статистикалық
тұжырымдар жиынтығын қарастырғанда немесе бақыланатын
мәндер негізінде таңдалған параметрлер жиынтығын шығарғанда
пайда болады. Кейбір аудандарда бұл басқа жерде іздеу әсері
ретінде белгілі неғұрлым кеп қорытынды жасалса, kate
тұжырымдардың ықтималдығы соғұрлым жоғары болады. Бұл
мәселені шешу үшін бірнеше статистикалық әдістер жасалды. Олар
әдетте жеке салыстырулар үшін қатаң шекті мәнді талап етеді, олар
жасалған қорытындылардың санын өтейді.
2.4 Краскела-Уоллис критерийі және оны есептеу;

Краскелла-уоллис критерийі:
• Краскелла-уоллис критерийі бірнеше үлгілердің медианаларының
теңдігін тексеруге арналған. Бұл өлшем уилкоксон mahh уитни критерийін
көп өлшемді жалпылау болып табылады. Краскелла уоллис критерийі
дәреже болып табылады, сондықтан ол өлшеу шкаласының кез-келген
монотонды түрлендiрiлуiне қатысты инвариантты болады.
Сонымен қатар белгілі: н-бояу уоллис критерий, бояу - уоллистің бiр
факторлы дисперсиялык kruskal-wallis one-way analysis of variance), крускал
уоллис tecti (ағылш. Wallis test). Американдық математиктер уильям краскель
meh аллен уоллестің есiмiмен аталған.
Но-1, 2, 3 және т. Б. Үлгілер арасында зерттелетін белгiнiң деңгейінде
кездейсоқ айырмашылықтар бар;
H1-1, 2, 3 және т.б. сынамалар арасында зерттелетін белгiнiң деңгейінде
кездейсоқ емес айырмашылықтар бар.
Крускал-уоллис критерийiнiң эмпирикалық мә тікелей есептеу манн-уитни
критерийiне арналған процедураға ұқсас:
• барлық көрсеткіштерді жеке карточкаларга ауыстыру:
. Әр топтың карталарын өз түсiмен белгілеу;
Краскелл- уоллистiн н-критерийі бір мезгілде уш, терт және т.б. Арасындағы
айырмашылықтарды бағалауға арналған. Бұл топтан топка ауысқан кезде белгi
деңгейі өзгеретінін анықтауға мүмкіндік береді. Бiрак бұл өзгерiстердiң багытын
керсетпейді.
Краскелл-уоллис критерийiн есептеу:
Краскелл-уоллис критерийін есептеу бұл бастапқыда барлық мәндер, олар қандай
үлгіге жатпаса да, бір біріктірілген үлгіні бiлдiргендей, өсу petimeh peттеледі. Кез
келген мәнге ең кішіден үлкенге дейінгі дәреже берiледi-реттелген қатардағы оның
орын нөмірі. Бiрiктiрiлген мәндерге осы шамалар қатарда жалпы реттелген бiр-бiрiнe
бөлінетін орындардың ортасына тең бірдей дәреже беріледі.
Краскелл-уоллис критерийі өте маңызды (р=, 001). Демек, әртүрлі эксперименттік
топтардың сипаттамалары бiр-бiрiнен айтарлықтай ерекшеленеді. Естеріңізге
процедурасы, шын сала кетейік, краскелл-уоллис мәнiнде. Дәрежелерде
қалыптасқан дисперсиялық талдау ретінде әрекет етедi. Дәреже сомалары (кез
келген топ үшін) қорытынды kectehih оң жақ бағанында көрсетілген. Ең жоғары
дәреже мөлшері (препараттың ең тиімді әсері) с тобына жатады, ең төменгі дәреже
мөлшері (препараттың ең нашар әсері) а тобына жатады.
III.Қорытынды
Осылайша біз көптік салыстыруды қарастырдық, сонымен қатар
Краскела- Уоллис критерийін қарастырдық.
Жоғарыда келтірілген жұмыстан келесі қорытынды жасауға болады:
1) Көптік салыстыру бір үлгіні параллель түрде бірқатар
статистикалық гипотезаларды тексеру қажет болған кезде
пайдаланады.
2) Көптік салыстыру әдісі-статистикалық әдіс, ол таңдамалы
бақылауларға сүйене отырып, бізге қажетті параметрлер туралы
белгілі бір мәлімдемелер береді. Бірнеше салыстыру әдістері тек H1
қабылданған жағдайда, яғни маңызды айырмашылықтар болған кезде
қолданылады.
3) Краскела-Уоллис критерийі - бұл топтар арасындағы дисперсияны
талдауға параметрлік емес балама. Ол үш немесе одан да көп үлгіні
салыстыру үшін қолданылады және әр түрлі үлгілер бірдей
үлестірімнен немесе бірдей медианалық үлестірімдерден алынған
нөлдік гипотезаларды тексереді.
Краскелла - Уоллис өлшемі бірнеше үлгiлердiң медианаларының
теңдігін тексеруге арналған. Бұл өлшем уилкоксон-mahh- yитни
критерийiн көп өлшемдi жалпылау болып табылады. Краскелл-уоллис
критерийі дәреже болып табылады, сондықтан ол өлшеу шкаласынын
кез-келген монотонды түрлендiрiлуiне қатысты инвариантты болады.
IV.Пайдаланған әдебиеттер тізімі
1. Агекян Л.С. уйымның қаржылық жагдайын талдау мазмуны және оның
негiзiнде қабылданган шешiмдер/л. с Агаян // Жас галым. - 2015. - №4. - Б.329-331.

Арсалиев Э.Ш. кызмет корсету саласы касiпорындарының тиiмдiлiгiн арттырудың
уйымдастырушылық экономикалық тетiгiнiң корсеткіштер жуйесi// Дагыстан
мемлекеттік педагогикалық университетiнiң жаңалықтары. Когамдық және
гуманитарлык гылымдар. - 2012. - №3.-С. 95-99.

3Экономикалық талдау теориясы. Окулык / М. И. Баканов, А.Д. Шеремет. - 4-ші
басылым.,

Балабанов И.Т. шаруашылық субъектiсiн қаржылык талдау және жоспарлау: оку
куралы.
Беляков Д.С. Кәсiпорынның шығындарын басқарудың кешендi механизмiнiң
экономикалық мәні мен мазмуны/д с. Беляков//гылымның символы. - 2016. - № 9-1.-
Б.19-25.
https://online.stat.psu.edu/stat500/lesson/10/10.3
https://r-analytics.blogspot.com/2013/10/blog-post.html
http://statistica.ru/local-portals/medicine/metody-mnozhestvennogo-sravneniya
Назарларыңызға
рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Көптік жалғауы және көптік категориясы

«Сәлем» сөздің анасы!

КУРСАК КУЫСЫНЫН ХИРУРГИЯЛЫК АУРУЛАРЫМЕН ЗАКЫМДАРЫ

Көптік жалғаулары

Зат есім туралы ақпарат

Көптік жалғау жалғанбайтын зат есімдер

Грамматикалық мағынаны білдіретін тілдік бірліктер

Сын есім сөзжасамы

Есімдік

Сөздерден жұрнақ арқылы туынды сөз жасау

Пәндер