Қалқанша без функциясы

Презентация қосу

Тақырыбы:Эндокринді жүйе.

Орындаған:Мамбетова М.Т.
305 топ ЖМФ.
Қабылдаған:Есимова Р.Ж.
Жоспары:
Кіріспе.
Негізгі бөлім
1.Эндокриндік жүйе
2.Жіктелуі
3.Құрылысы
4.Гормондары
Қорытынды:
Қолданылған әдебиеттер
Эндокриндік
жүйе-Қандай ұлпадан
дамуына байланыссыз
ішкі ортаға
спецификалық реттеуші
заттарды бөлетін барлық
бездердің,ұлпалардың
және жасушалардың
бірігуінен тұратын жүйе.
Эндокриндік жүйе
құрамына эндокриндік
бездер мен жекелеген
эндокриндік жасушалар
жатады.
Эндокриндік без-
шығару қзегі жоқ,оның
негізгі функциясы
болып гормондардың
секрециясы болып
табылатын
анатомиялық құрылым.
Оларға жатады:
-Гипофиз,
-эпифиз,
-қалқанша без,
-қалқанша маңы безі,
-бүйрек үсті безі.
Бездер Жасушала Гормондар
р
1.Гипофиз:

А)Аденогипофиз Ацидофильді қызыл Соматотропин
Ацидофильді сары Пролактин\
Базофильді
кортикотрофтар Кортикотропин
Гонадотрофтар Фоллитропин
Люттропин
Тиреотрофтар Тиротропин

Б)Аралық бөлігі Фолликулярлы Меланотропин

В)Нейрогипофиз Питуициттер Вазопрессин
Окситоцин

2.Эпифиз Басты пиноциттер Мелатонин
Адреногломерулотр
опин.
Бездер Жасушалар Гормондар

3.Қалқанша Эпителиальды Трийодтиронин
Фолликулярлы Тироксин
без Парафолликулярлы
К-жасушалар Кальцитонин
4.Қалқанша Басты жасушалар Паратгормон
маңы
5.Бүйрек үсті
безі Шумуқты зона Минералокортикоид
А)Қыртысты зат -альдестерон
Шоғырлы зона Глюкокортикоидтар
-кортизол
Тамырлы зона Жынысты стероидтар
-андроген
-эстроген
-прогестерон
Хромафинд3 Катехоламиндер
Б)Милы зат жасушалар
Эндокриндік ұлпа-
Негізгі қызметі гормон
өндіру болып
табылмайтын
мүшелерде
инкреторлық қызмет
атқаратын
жасушалардың
шоғырлануын айтады.
Оған жатады:
-ұйқы безі
-айырша без
-жыныс бездері
-плацента
-бүйрек.
Бездер Жасушалар Гормондар
1.Ұйқы безі Лангерганс
аралшығы: Глюкагон
Α жасушалар Инсулин
Β жасушалар Соматостатин
∂ жасушалар Гастрин
Ĝ жасушалар
2.Плацента Синцитотрофобласт Хориондық
гонадотропин
Плацентарлы
Анасының бөлігі лактоген
Цитотрофобласт Релаксин
Прогестерон
Эстрадиол
Эстрон
3.Жүрек Оң жақ жүрекше Атриальді натрий
миоциті уретикалық фактор
Соматостатин.
Бездер Жасушалар Гормондар

4.Бүйрек Юкстагломерулярл Ренин
ы аппарат
Клубочек Эритропоэтин
Милы заты:
Интеостициальді Вазодиллятируюши
жасушалар е липиды

5.Тимус Тимозин
Ішкі секреция жүйесін 4 топқа бөлеміз:
Орталық реттеуші құрылымдар:
-Гипаталамус
-Гипофиз
-Эпифиз
Шеткері эндокриндік бездер:
-қалқанша без
-қаланша маңы без
-бүйрек үсті без
Аралас бездер:
-ұйқы без
-гонадалар
-плацента
Жекелеген гормон бөлуші жасушалар:
-Нейроэндокриндік(АПУД жүйе)
-жүйкелік емес эндокриноциттер
Гормон-Биологиялық
активті заттар,олар
арнайы эндокриндік
ұлпада түзіліп
шығарылады,яғни зат
алмасуға және
организмнің
функциональдық реттеуге
қатысады.
Айырмашылығы:
1.Гормондар –арнайы
мамандаған инкреторлы
жасушада өндіреді.
2.Гормондар-ішкі орта
арқылы алыс орналасқан
мүшеге дистантты әсер
етеді.
Химиялық құрылымы бойынша:
Аминоқышқыл Пептидті Стероидты
туындылары гормондар гормондар
Тирозин А)Полипептидті: Холестериннен
аминоқыш: түзіледі:
Тироксин Глюкагон Кортикостероид
Трийодтиронин Кортикотропин Андроген
Адреналин Вазопрессин Эстроген
Норадреналин Окситоцин Гестаген
Триптофан Б)Жай белокты:
аминоқыш: Инсулин
Мелатонин Соматотропин
Адреногломерулотро Пролактин
пин Кальцийтонин
В)Күрделі
белокты:
Тиреотропин
Фоллитропин
Лютропин
Гипоталамус:
Организмнің
эндокриндік
қызметінің жоғарғы
орталығы болып
табылады.Гипоталамус
та нейросекреторлық
жасушалар 30 шақты
жұп ядроларды
құрайды.Гипоталамуст
а 3 бөлімді ажыратады:
1.Алдыңғы бөлім
2.Ортаңғы бөлім
3.Артқы бөлім
Алдыңғы бөлім:
Паравентрокулярлы
Супраоптикалық
ядролар-
ядролар –
ұсақ,адренергиялық
ірі,холинергиялық нейросекреторлы
жасушалардан жасушалардан
тұрады.Вазопрессин тұрады.Окситоцин
гормонын өндіруге гормонын бөледі.Ол
қатысады.Ол бүйректе жатыр және қуықтың
зәрдәі түзілүін реттейді жазық бұлшықетін
жиырылуға қатысады.
Ортаңғы бөлім:
Аркуатты дорзо-медиальді ядролар
Аркуатты вентро-медиальді ядролар
Олар аденогипофиздің қызметін реттейтін
аденогипофизатропты гормондарды яғни Либериндер
мен статиндерді бөледі.Либериндер аденогипофиздің
гормон бөлүін күшейтсе,статиндер тежейді.Бұл
ядроларды құрайтын нейросекреторлы жасушалардың
аксондары медиальді төмпешікте орналасқан
біріншілікті капиллярлық торда аяқталады.Бұл
капиллярлар гипофиздің аяқшаларында портальды
венаға жалғасады.Ал портальды вена аденогипофизде
екіншілік синусоидты капиллярлар торына
тармақталады.
Гипофиз:
Эмбриональды дамудың 4-
5 аптасында ұрықтың ауыз
шұңқырының эпителиінде
гипофизарлы қалта түрінде
оқшауланады.Оның
алдыңғы қабатынан
аденогипофиз,артқы
қабатынан ортаңғы бөлігі
дамиды.Ал нейрогипофиз
нейроглиадан
дамиды.Гипофиз сыртынан
дәнекер тінді капсуламен
қапталады.Алдыңғы бөлігі
эпителиальді
созындылардан
тұрады.Олардың арасынан
жұқа ләнекер тінді қабат
өтеді.
Қалқанша без:
Дәнекер ұлпадан тұратын
капсуламен сыртынан жауып
тұрады.Капсуладан бездің ішіне
трабекулалар оны бөліктерге
бөледі.Әрбір бөліктің ішінде
құрылымдық қызметтік бірлігі
фолликулалар,қан
тамырлары,жүйкелік аяқтамалар
орналасады.Фолликулалардың
арасын дәнекер ұлпа алып
жатады.Фолликулалардың көлемі
әртүрлі көпіршік түрінде
болады.Қабырғасын бірқатар
болып орналасқан
эпителиальдық жасушалар
құрайды.Оларды тиреоциттер
деп атайды,ортасында қуыс оның
ішінде коллоид
орналасады.Тироциттің пішіні
бездің функциональды
жағдайына байланысты.
Қалқанша без
функциясы

Нормофункция Гипофункция Гиперфункция

Тиреоциттің пішіні жазық Тиреоциттің пішіні
Тироциттің пішіні текшелі биік призмалы ,
Микробүрлер
Апикальді бөлігінде Микробүрлер
жазықтанып жойылады.
микробүрлер болады. псевдоподияға айналып,
коллоид тұтқырланып, ұлғаяды ісінеді
Коллоид тұтқыр сұйықтық
қоюланады. коллоид сұйылады.
Қалқанша маңы безі:
Сыртынан дінекер ұлпамен
қапталған капсуладан
тұрады.Олардың арасында
гемокапиллярлар болады.Бұл
жердегі жасушалар аты
паратиреоциттер,өндіретін
гормоны паратирин деп
аталады.Атқаратын
қызметіне байланысты
кальцитониноциттерге
антогонист болып
табылады.Бұл бездер
аденогипофизге тәуелсіз.
Бүйрек үсті безі:
Сыртынан капсуламен
қапталған.Бүйрек үсті безі
қабықтық және милы заттан
тұрады.Мүшенің
паренхимасы қабықтық
затының жасушалары
кортикоциттер,милық заты
хромопиноциттерден
тұрады.Қабықтық заты
капсуланың астында
орналасқан 3 аймақтан
тұрады.
Тамырлы
Шоғырлы
Шумақты
Бүйрек үсті безінің милы
затында орналасқан
жасушалар ашық,күңгірт
болып бөлінеді.Ашық
клеткалар адреналин
өндіреді.Күңгірт
хромофильді жасушалар
көлемі кішірек,өндірілетін
заты норадреналин.
Қорытынды:
Эндокринді бездер
ағзадағы барлық
процесстерді реттеп
отырады.Олар бір
бірімен өте тығыз
байланыста
болады.Бірінің
бұзылысы екіншісінің
қызметінің
бұзылысына
әкеледі.Сондықтан өз
уақытында
денсаулығынызға
қарап,оны күтініз.
Қолданылған әдебиеттер:
1.Физиология
человека.В.М.Покровского.

Г.Ф.Коротько.
2.Гистология. Ю.И.Афанасьева.
Н.А.Юриной.
3.Физиология и патофизиология систем
внутренных органов.
Проф: Л.З.Тель
И.А.Серебровской.
Назарларынызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Қалқанша безінің иодтирониндері

БЕЗДЕРДІҢ НЕРВ ЖҮЙЕСІМЕН БАЙЛАНЫСЫ

Тироксин гормоны және қалқанша безі қызметінің бұзылуы

Қалқанша бездің құрылысы

Қалқанша безі

Қалқанша маңы бездері

Эндокринді жүйе

Эндокриндік жүйе

Бүйрекүсті безі

Ішкі секрециялық бездер, олардың қызметтік ерекшеліктері

Пәндер