Куміс айна реакциясы

Прензентация

Орындаған: Уринбаева Жасмин

Тобы : ФКБ 303-20

Қабылдаған: Каракулова А. Ш.

Тақырыбы: Д. И. Менделеев периодтық жүйесінің IV-I топ элементтерінің ДЗ фармакопеялық талдау

Шымкент 2022 ж.

Фармацевтикалық және токсикологиялық химия кафедрасы

Жоспар:

I. Кіріспе

II. Негізгі бөлім

1. Периодикалық жүйенің I-II топ элементтері

2. Күміс, мыс қосылыстары және мырыш қосылыстары

3. Физикалық және химиялық қасиеттері, талдау әдістері, сапасына қойылатын талаптар және медициналық қолдануымен, алыну тәсілдерімен және дәрілік заттардың дәрілік түрлерімен байланысы

III. Қорытынды

IV. Пайдалынылған әдебиеттер

Кіріспе

Д. И. Менделеевтің периодтық кестесінің 1 тобының негізгі топшасында - мыс және күміс қосылыстары жатады.

Бұл қосымша топтағы бірінші элемент мыс болғандықтан бірінші қосымша топты мыс топшасы деп те аталады. Бұл элементтер үлкеп периодтардың тақ қатарына орналасқан.

I топ элементтерінің қолданылуы

Мыс, күміс қосылыстарының дәрілік заттары антисептикалық, құрғатқыш, күйдіргіш, қабынуға қарсы зат ретінде қолданылады.

Мыс ағзада тотығу-тотықсыздану реакцияға қатысатыны белгілі. Ол гемоглобин синтезі үшін қажет. Мыс жеткіліксіз болған жағдайда гипохромды анемия пайда болады.

КҮМІС

МЫС

Дәрілік зат

Сипаттама, ерігіштік

Мыс сульфаты пентагидрат

Cupri sulfas pentahydricus

COPPER SULPHATE, PENTAHYDRATE

CuSo4*5H2O

Көк түсті кристалдық ұнтақ немесе көк мөлдір кристалдар. Суда оңай ериді, метанолда ериді, 96% спиртте іс жүзінде ерімейді.

Мыс сульфаты, сусыз

Cupri sulfas anhydricus

Copper sulphate, anhydrous

CuSO4

Жасылдау сұр түсті ұнтақ. Өте ылғал тартқыш. Суда оңай ериді, метанолда аз ериді, 96% спиртте іс жүзінде ерімейді.

Мыс дәрілік препараттарының

физикалық қасиеттері

Мыс қосылыстарының алынуы

Мыс қосылыстарының дәрілік заты ретінде мыс сульфаты қолданылады. Табиғатта мыс сульфаты кристалдық сулары бар әртүрлі минералдарда кездеседі.

Мыс сульфатын тотықтырғыштардың қатысында металдық мысқа күкірт қышқылының әсерімен алцға болады. Бұд тәсіл мыс (II) сульфатының қазіргі заманғы өнеркәсіптік өндірісінің негізінде жатыр. Металдық мысты ауамен үрлеу арқылы қыздырылған сұйылтылған күкірт қышқылында ерітеді:

Мыс қосылыстарының алынуы 2

Тотықтырғыш ретінде тек оттекті ғана емес, таза азот қышқылында қолдануға болады:

Алынған ерітіндіні азот оксидін және суды жою үшін кепкенге дейін булайды. Мыс (II) сульфатын және мыс (II) оксидін күкірт қышқылында еріту арқылы алады:

Идентификациясы

Сілті және аммиак ерітінділерімен реакциясы

Мыс иондары сілті және аммиак ерітінділерімен көк түсті мыс гидроксиді тұнбасын түзеді:

СU(ОН) 2 қыздырғанда қара түсті мыс (II) оксидінің түзілуімен судың ыдырауы жүреді:

Мыс (II) гидроксидіне аммиак ерітіндісінің артық мөлшерін қосқанда көк түсті тетрааминмыстың (II) еритін кешенді ионы түзіледі:

Идентификациясы 2

Идентификациясы 3

Сульфидтермен тундыру

Мыстың (II) еритін тұздары сульфид-ионымен сұйылтылған хлорсутек қышқылында ерімейтін, қара түсті мыс (II) сульфидітұнбасын түзеді:

Реакция күкіртті сутекпен (Na+; К+иондары) тұнбаға түспейтін мыс иондарын мыс сульфиді түрінде алдын-ала тұндыру үшін, метал тұздарының қоспаларын анықтауда қолданылады

Калий гексацианоферратпен (II) реакциясы

Еритін мыс тұздары гексацианоферрат суньтылган (II) ионымен сұйылтылған қышқылдарда ерімейтін және тетраамминмыс (II) [Cu(NH3) 4) 2+ кешені ионын түзетін аммиак ерітіндісінде еритін кешенді тұздардың қою-қызыл тұнбасын түзеді:

Идентификациясы 4

Идентификациясы 5

Калий йодидімен реакция

Еритін мыс (II) тұздары калий йодидімен мыс (II) йодидін түзеді, кейіннен бос йодтың бөлінуімен және қиын еритін ақ түсті мыс (I) йодидінің тұнбасын түзеді:

Металлдармен тотықсыздану

Металдар (темір, мырыш, алюминий) Сu+ металдық мысқа дейін тотықсыздандырады. Темірдің үстінде қызыл түсті мыс пайда болады:

Жалын түсінің боялуы

Мыс (П) тұздары хлорсутек қышқылы қатысында жалынды жасыл түске бояйды.

Сульфат-ионына реакция

Препарат ерітіндісі барий нитраты ерітіндісімен қышқылда ерімейтін ақ тұнба түзеді.

Мыс сульфаты глюкоза, аскорбин қышқылы, альдегид туындылары және т. б сияқты тотықсыздандырғыш қасиетке ие дәрілік заттардың өзі екендігіндегі реакцияларда қолданылатын Фелинг реактивінің құрамына кіреді.

Идентификациясы 6

КР МФ йодометрия әдісін ұсынады. Әдіс негізінде калий йодидінің артық мөлшерімен Си2+-тi Cul+дейін тотыксыздандыру жатыр. Түзілген мыс (II) йодиді, әсерінен мән берілген мыс сульфатының эквиваленттік мөлшеріндегі мөлшерде йод бөледі.

Титрант - 0, 1 М натрий тиосульфаты ерітіндісі;

Индикатор -крахмал:

Сандық анықтау

Дәрілік зат

Сипаттама, ерігіштік

Күміс нитраты Argenti nitras SILVER NITRATE AgNO3

Ақ цилиндрлі таяқшалар немесе пластинкалар түріндегі түссіз, мөлдір кристалдар. Жарықтың әсерінен препарат қараяды.

Суда өте оңай ериді, спиртте орташа ериді. “А” тізімі

КҮМІС, КОЛЛОИДТЫ, СЫРТҚА КОЛДАНУҒА АРНАЛҒАН (Колларгол)

Argentum colloidale ad usum externum (Collargolum ) -

SILVER, COLLOIDAL, FOR EXTERNAL USE

70. 0 %-дан кем емес және 80, 0 %-дан көп емес. Құрғақ затқа есептегендегі Ag.

Жасыл немесе көк-қара металдық жылтыры бар пластинкалар немесе ұнтақ. Ылғал тартқыш. Суда оңай ериді немесе ериді, 96 % спиртте және метиленхлоридте іс жүзінде ерімейді.

Күміс дәрілік препараттарының

физикалық қасиеттері

Дәрілік зат

Сипаттама, ерігіштік

ПРОТАРГОЛ

Protargolum (Argentum proteinicum) -7, 5 %-дан аз емес жіне 8, 5%-дан көп емес құрғақ затқа есепттегендегі Ag.

Қоңыр-жасыл немесе коңыр, жеңіл ұнтақ. Суда оңай ериді, 95%спиртте, эфирде жене хлороформда іс жүзінде ерімейді

Күміс дәрілік препараттарының

физикалық қасиеттері 2

Кұміс қосылыстарының алынуы

Медициналык тәжірибеде күміс нитраты және күмістің коллоидты препараттары: колларгол және протаргол қолданады.

Күміс нитратын азот қышқылының артық мөлшерімен металдық күмісті әрекеттестіріп алады:

Алынған күміс нитратын қоспалардан тазарту үшін күміс хлориді түріндегі хлорсутек қышқылы ерітіндісінен тұндырады:

Күміс қосылыстарының алынуы

Куміс хлоридін жуады және мырыш тозаңымен металдық

күміске дейін тотықсыздандырады:

Кейін тазартылған металдық күмісті азот қышқылында еріте отырып, одан тағыда күміс нитратын алады. Алынған ерітіндіні кристализацияға дейін концентірлейді. Кристалдарды сумен жуады және қараңғыда кептіреді. Жарықтың әсерінен, әсіресе органикалық заттардың іздері болған жағдайда, күмістің тотықсыздануы жүріп, күміс нитраты қараяды:

Идентификация

Сілті және аммиак ерітінділерімен реакция

Күміс нитраты сілті және аммиак ерітінділерімен қара түсті күміс оксиді тұнбасын түзеді:

Аммиактың артық мөлшерінде күміс ионы еритін диамминкүміс ионы кешенін [Ag(NH3) 2] + түзеді. Аммиак ерітіндісімен реакциясы висмут, мыс, қорғасын қоспаларын анықтауда қолданылады; висмут және қорғасын иондарының қоспалары болған жағдайда гидрокисидтердің ақ тұнбасы түзіледі, мыс иондары көк түске боялған тетраамминмыстың (П) [Cu(NH3) 4) 2+ кешенді ионын түзеді.

Идентификация 2

Тундыру реакциясы

Күміс ионы хлорид-ионымен азот қышқылында ерімейтін, аммиак және аммоний ерітінділерінде диамминкүміс хлоридін түзіп еритін күміс хлоридінің ақ ірімшік тәрізді тұнбасын түзеді:

Күміс иондары үшін S2, S03 2-, S04 2-, Cr04 2-, PO4 3-, S203 2-, Br-, I- және басқада иондармен тұнбаға түсу реакциясы тән, бірақ барлық тұнбалар күміс галогенидтерін қоспағанда сұйылтылған азот қышқылында ериді.

Идентификация 3

Куміс айна реакциясы

Куміс тұздарының аммиакты ерітінділері альдегидтермен реакцияға түседі, металға дейінгі тотыксызданған күміс шыны түтіктің қабырғаларында күміс айна тәрізді күмістің қонуы пайда болады:

Нитрат ионына реакция

Концентірлі күкірт қышқылында дифениламинмен көк түске боялатын гидросульфатын түзеді.

Идентификация 4

Сандық анықтау

Тиоцианатометрия әдісі (роданометрия) . Титрант - 0, 1 Mаммоний тиоцианаты ерітіндісі; индикатор - теміраммонилы ашудас. Титрлеу кешенді иондардың түзілуі салдарынан ерітіндінің әлсіз-кызғылт бояуы түзілгенге дейін жүреді:

Fe3+ иондарының ыдырауын болдырмау үшін титірлеуді азот қышқылын қосу арқылы әлсіз қышқыл ортада жү ргізеді.

Акуыздарды аныктау

0, 1 - 0, 2 г препаратты жаққан кезде көмірлену жүреді және күйдірілген мүйіздің иісі таралады.

Биуретті сынама. Реакция ақуыздардың ( аминқышкылдар) мыс сульфатымен күлгін түске боялған кешен түзу қабілетіне негізделген.

Күмістің коллоидты қосылыстары

Күмістің коллоидты қосылыстарында - протаргол, колларголда, күміс ион түріндегі диссоцирленген жағдайда болмайды. Күміске талдау жүргізу үшін оны ионды жағдайға айналдырып, сосын күміс ионы ущін тән реакциялармен ашу қажет. Бұл үшін минерализация жүргізеді. Алынған сұршыл-ақ қалдықты қышқылымен өңдейді, нәтижесінде ақуыздармен байланысқан күміс ионды жағдайға ауысады. Әрі қарай күміс ионына реакциялар жүргізіледі.

Сандык аныктау

Кьельдаль шыны сауытында байланысқан күмісті иондық жағдайға өткізу үшін концентірленген aзот және күкірт қышқылдарын қыздыра отырып минерализация жүргізеді. Кейін тиоцианатометрия әдісімен анықтау жүргізіледі (см. куміс нитраты) .