ӨНДІРІСТІК ШУДАН ҚОРҒАНУ

Презентация қосу

ӨНДІРІСТІК ШУДАН
ҚОРҒАНУ
Пәні: Еңбекті қорғау
Орындаған: Едіге Д.А
Тексерген: Қыздарбекрова Ш.С
ЖОСПАР:

Жалпы түсінік

Шуды таралу жолдарында азайту
шаралары:

Шу деңгейі
ЖАЛПЫ ТҮСІНІК
• Шу, шуыл - дыбыс сигналын қабылдауға бөгет жасайтын табиғаттағы, тегі әртүрлі бейберекет
акустикалық тербеліс. Ақ шу - әр-түрлі жиілікті тербелуі бірдей интенсивті болатын шуыл.
Сыртқы шу - құралдың айналадағы ортаға шығаратын шуылы. Ішкі шу - көлік құралының
кабина және шанақ ішіндегі шуыл. Ауалы шу - шанақ ішінде ауалы жолмен кіретін және 700
Гц жиіліктен жоғары болатын ішкі шуыл.
• Соңғы онжылдықта техниканың қарқынды дамуына байланысты машиналардың қуаты мен
өнімділігінің, олардың жұмыс органдары жылдамдығының тұрақты көбеюі салдарынан
жұмыс орнындағы шу тұрақты артып отыр және көп жағдайларда шекті шамадан біршама
жоғары. Бұл адамның өндіріс пен тұрмысты жоғары деңгейдегі шу әсеріне үнемі ұшырауына
алып келді. Шумен күрес мәселесі еңбекті қорғаудың және қоршаған ортаны қорғаудың
бірегейлі бөлігі болып табылады.Шумен күрес гигиеналық, техникалық басқару және құқық
мәселелерінің шешілуіне байланысты кешенді мәселе болып табылады. Интенсивті шудың (80
дБ-дан жоғары) ұзақ әсері адамның есту қабілетінің толық немесе жартылай нашарлауына
әкеледі. Адам организміне шудың ықпалы есту органына әсерімен ғана шектелмейді. Шу есту
жүйкесінің талшықтары арқылы тітіркеніп орталықтық және вегетивтік жүйке жүйесіне
беріледі, адамның мазасыздануына, психикалық жағдайына әсер етеді.
• Адам интенсивті шудың әсер етуінен орташа алғанда физикалық
және жүйке – психологиялық күштерінің 10 – 20 %-ын жоғалтады,
сондықтан шу мөлшері 70 дБ-дан жоғары болмау керек. Өндірістік
аурулардың ішінде 10 – 15 %-ы осы шудың әсерінен болған. Шу ұзақ
әсер ету жағдайында жұмыс жасайтын адамдарда бас ауру, бас
айналу, есте сақтау қабілетінің төмендеуі, құлақ ауруына, тәбетінің
төмендеуіне және шаршағандық белгісінің жоғарылауына әкеледі.
• Қондырғыларда , жабдықтарда, яғни, шу көздеріндегі шуды
төмендету. Бұл үшін тәсілдемелік, құрылымдық және тағы да басқа
шешімдер қолданылады. Құрылымдық өзгерістер шу пайда болатын
шу көздеріндегі шуды төмендетуге бағытталған, кейбір жеңіл
алынатын элементтеріне өзгерістер енгізу арқылы төмендетеді.
Сонымен қатар дыбысты оқшаулайтын және дыбысты сіңіретін
материалдар қолдану керек.
ШУДЫ ТАРАЛУ ЖОЛДАРЫНДА АЗАЙТУ ШАРАЛАРЫ:

Шуды таралу жолдарында азайту шаралары:
Дыбыс сіңіру – бұл дыбыс толқындары ауада таралған кезде жолында кездескен заттар оның біршама
энергиясың сіңіріп алады. Материалдардың дыбыс сіңіру қабылеті олардың дыбыс сіңіру коэффициенті
арқылы сипаталады. Бұл коэффициент материалга сіңген дыбыс энергиясы мен сол материалға түскен
энергиясының қатынасына тең болады. Дыбыс сіңіргіш материалдарға коэффициенті 0,2 артық заттар
жатады. Ең үлкен дыбыс сіңіру коэффициенті болбыр, жүмсақ, кеуекті заттарда болады. Сондықтан шудың
деңгейін азайту үшін бӛлменің тӛбесін, қабырғаларын дыбыс сіңіргіш заттармен өндеу.

Дыбысты экрандау – бұл дыбыс
Дыбыс оңашалау (бөлектеу) – толқындары ауамен таралған кезде
бұл шулы агрегаттарды бӛлек жолына қойылған бөгетке (қалғанға)
Шу басатын құралдардың
бӛлмелерде, кабинада, кожухта шағылысып, кейін қарай ағады.
шуын басуға пайдаланылады. Сондықтан дыбыс энергиясы кӛп
тағы басқаша оңашалау
тойтарылуы үшін экранның беті тегіс,
арқылы орындалады. ӛзі қатты заттан жасалуы керек.
•Өндірісте қолданалатын көптеген машиналар, механизмдер, құралдар кей
жағдайларда біркелкі иеңестіріліп құрылған агрегаттар болып келе бермейді.
Соңдықтан олардың жұмыс істеу барысында әдетте шу мен дірілдер пайда
болады.
•Шу мен діріл зияндылық болып есептеледі, ағзага ұзақ уақыт әсер тигзеді.
Қатты шу (шуыл) бас ауыруы, қорқыныш сезім, ұйқы қашу, ашушандық,
тұрақсыз эмоциялық күй тағы басқа тағамсыз жағдайлар туғызады. Шу адамның
сергектігін, психикалық реакциясын, зерделігін азайтады, жұмыс кезінде
қателіктерді кӛбейтеді, бұның бәрі сәтсіз оқиғалар туғызуы мүмкін.
•Адам құлағы дыбыс тербелісін 400 ден 3000 Гц деін диапазонда өте сезімтал
болады. Сондықтан дыбыстардын кӛрсеткіштерін анықтау үшін барлық
дыбыстар эталон жиілікте (1000 Гц) зерттеледі.
Шуды туу кездерінде азайту
шаралары:

Шулы құралдары шусыз
құралдармен, металл бөлшектерді Механизм бөлшектерін
басқа түрлі бӛлшектермен, тозған жасауда дәлдік класын
деталдарды жаңа деталдармен, жоғарлату.
тісті және шынжыр берілісті басқа
түрімен айырбастау.

Бөлшектердің қосылыс
Қажалатын бөлшектерді жерлерінде серпімді төсем
уақытында майлап отыру. заттарды қолдану.
ШУ ДЕҢГЕЙІ

• Дыбыс қарқынының (күшінін) және қысымының екі шекті
деңгейі белгіленгені есту сезім табалдырығы және ауру сезім
табалдырығы. Есту сезім табалдырығы деп адамның алғашкы
дыбыс сезісін туғызатын дыбыс қарқынының және қысымынын ең
кіші мӛлшерін айтады. 1000 Гц жиілікте бұл мӛлшердің шамасы
тен болады: қарқыны J0=10-12 Вт/м2, қысымы Р0=2*10- 5 Па.
• Ауру сезім табалдырығы деп адамның құлағында алғашқы
ауырғандық сезім туғызатын дыбыс қарқынының және
қысымынын ең үлкен мӛлшерін айтады. 1000 Гц жиілікте бұл
мӛлшердің шамасы тен болады: қарқыны J0=102 Вт/м2, қысымы
Р0=2*102 Па.
• Адамның есту мүшесі дыбыс өзгерістін белдың 0,1 мӛлшерінде
айыра алады. Сондықтан акустикалық зерттеулер жүргізгенде
негізігі өлшем ретінде белдың оннан бір бӛлігі «децибел» (дБ)
өлшемі қолданылады.
• Өндіріс орындарында адамның шу деңгейі күндіз 55 дб , түнде
45 дб
Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

ӨНДІРІСТЕ ЖҰМЫСШЫЛАРДЫ АРНАУЛЫ КИІМ ЖӘНЕ ЖЕКЕ ҚОРҒАНУ ЗАТТАРЫМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ

Көзді қорғау құралдары - қорғағыш көзілдіріктер

Дірілдің оқшаулануы

Өндірістік шудан қорғану және оның адам ағзасына әсері

Шудан қорғану

Шуды сипаттайтын шама, айырмашылығы

Шуыл мен дірілден қорғану

Инфрадыбыстың биологиялық әсері

Дәстүрлі қазақ мәдениеті

Дыбысты оқшаулау

Пәндер