Паравербалды коммуникация

Презентация қосу

Мәдениетаралық
коммуникация түрлері:
вербалды, вербалды емес
және паравербалды
коммуникация

Дайындаған: Батжанова Асем
Мәдениеттану,
1 курс магистранты
Page 1
Адамдардың ара қатынасы белгі жүйесі
арқылы іске асырылып,осылайша мәлімет
алмасу және әрекеттесуі мүмкін. Ара
қатынастың үш түрі болады꞉
1.Вербалды коммуникация
2.Вербалды емес коммуникация
3.Паравербалды коммуникация

Page 2
Вербалды коммуникация (сөз арқылы
қатынасу)
Сөз арқылы мәлімет адамнан адамға
ұсынылып,қатысушылар бір-біріне әрекет
жасайды,бағыт береді,өз ойын түсіндіруге
тырысады.
Сөз-ақпарат көзі және науқаспен сұхбаттасу
әдісі ретінде қолданылады.
Медицина қызметкерлерінің қажетті сөзді
дұрыс қолдана білуі,науқасқа сөз арқылы
нақтылы және тиімді әсер етуі өте күрделі.

Page 3
Сөз арқылы әрекет-вербальды коммуникацияға жатады.Мұнда
қосымша вербальды емес әрекеттер мінднтті түрде қолданылады.
Оларға жататындар:
• Мимика
• Жест (қол қимылдары)
• Поза (дене қалпы)
• Көзқарасы
• Дауыс ерекшіліктері

Page 4
Сөздің психологиялық әсері.
Медициналық қызметкердің әрбір сөзіне науқастың
психологиялық оң не кері әсерін тез арада бағалап,оған беретін
жауабына,ойына байланысты.Яғни,сөз арқылы науқасқа
психологиялық әсер беріп,оның жауабына байланысты келесі
ойын жеткізеді.
Медициналық қызметкердің айтылған сөзі,нұсқауы іске
асырылып,орындалу үшін,оның дауысы жайлы,ұнамды болуы
керек.Науқасқа тез,асыға,қатал және жоғары дауыста сөйлеуге
болмайды.

Page 5
Науқасқа сөгіс айту, ескерту жасау

Науқас ауруханада емделу тәртібін және режимді бұзуына
байланысты оған сөгіс айтылады,ескерту жасалады.Мұндай
жағдай туғанда,медициналық қызметкер нақты,анық дәл және
қысқы сөйлейді.Әңгіме нәтижесінде ауру адам дәрігердің
айтқанын толық түсініп,қабылдауы керек.Медициналық
қызметкер ашу-ыза кейіп көрсетпей,объективті және
сыпайы,әдепті түрде қарым-қатынас жасағаны дұрыс.

Page 6
Вербалды емес ара-қатынасу тәсілдері

Қарым-қатынас барысында медициналық
қызметкерлер сөз арқылы араласуымен
қатар,қосымша келесі вербальды емес әдістерді де
қолданады:
• Қатынасушының мимикасын зерттеу;
• Дене қалпын зерттеу;
• Қас қабағын,көзқарасын зерттеу;
• Қол қимылдар зерттеу;
• Дауыс ерекшеліктерін анықтау;

Page 7
Визуальды қатынасу (“көз
жанасуы")
Көзбен жанасу-вербальды емес қатынасу әдісі, басқа адам
туралы біршама ақпарат жинауға мүмкіншілік береді. Мысалы,
шашыраңқы қарау немесе тік емес, шетке қарау адамның
қатынасуға назарының немесе ниетінің жоқтығын білдірсе, ал
тік қарау оның құштарлығын, даярлығын білдіреді. Қатынасу
үстінде адамға тік қарау мезгілі 3 сек аспауы керек,себебі бұл
уақыт партнерды қоздырмай,тиімді психологиялық жанасу
құруға жеткілікті. Егер тік қарау 3 сек ұзақ болса,пациентте
дискомфорт және мазасыздық жағдайын туады,ал 10 сек астам
уақыт конфронтация және агрессияға әкелуі мүмкін.

Page 8
Дене қимылдары, дене қалпы
Науқастың жүріс мәнері оның физикалық жағдайын,көңіл
күйін сипаттайды.Қол сермеуі және дене қалпы
пациенттің мінезі мен көңіл-күйін көрсетеді.Толқу үстінде
науқас үнемі басының,бетінің әр жеріне қолымен тиіп
кетіп немесе уқалап,сипалап тұрады.Науқастың қолын
төсіне айқастыруы,қолын арқасында ұстауы,қолымен
тосқауыл жасауы сияқты жестілері оның қорғаныш
реакцияларын білдіреді.Ал қолдарын беліне
таянуы,алақаның төмен қарап ұстауы,саусақтарын
жоғары бағытта ұстауы сияқты жесттері науқастың
қарсылығын білдіреді.

Page 9
Науқастың бет әлпеті, мимикасы
Науқастың нағыз ойын,сезімдерін және эмоцияларын
айқындайды.Бет әлпеті науқастың психологиялық
құбылыстарын сипаттайды:назалануын,қорқуын,қайғыруын
т.б.Мысалы,еріннің бұрыштары төмен түсіп тұрса,науқастың
қайғыру үстінде екенін,шаршап,қалжырауын көрсетеді.Ал
ерін бүрыштары жоғары қарай бағтталса медициналық
қызметкерге тәуелділігін,оның мақұлдауын,демеуін күтіп
тұрғанын,сенімсіздік ойын бейнелейді. Ауыз сызығы тік
болса науқастың жағдайы жақсарған деп болжауға болады

Page 10
Page 11
Ашық позалар накқастың ара қатынасқа және әрекетке
даярлығын көрсетеді.Оларға жататындары:басы және денесі
қатынасушыға қарай бұрылған,бетке тік қарауы.

Жабық позалар науқастың қатынасуға қарсылық жасағанын
сездіреді.Оларға жататындары:кеудесіне қолдарын айқастыра
тұруы –Наполеон позасы,аяғын айқастыра,қол ұшын қалтаға
салуы немесе қолдарын арқасына жасыруы,басын және денесін
басқа жаққа бұрып ұстауы,жерге немес дәрігерден тыс қарауы.

Page 12
Паравербалды коммуникация
Паравербальды коммуникация-ауызша сөйлеуді
олардың физикалық және сандық сипаттарымен қоса
жүретін дыбыстық сигналдардың жиынтығы.
Паравербалды коммуникацияны тағайындау
серіктестің белгілі бір мақсаттар мен ниеттерге жету
үшін қажетті эмоцияларды, сезімдерді, уайымдауды
шақыруы болып табылады. Пікірдің мағынасы
қандай интонация, ритм, тембр, фразалық және
логикалық екпіндер оны беру үшін
пайдаланылғанына байланысты өзгеруі мүмкін.

Page 13
Қарым-қатынастың паравербалды құралдарына
жатады:

• Просодика — сөйлеу қарқыны, тембрі, биіктігі және дыбыс,
дауыс.
• Экстралингвистика-үзіліс, жөтел, кебіс, күлкі және жылау (яғни
дауыспен ойнайтын дыбыстар).

Page 14
Паралингвистикалық компоненттер
Түрлі дыбыстар-жөтелу,ыңырсу,есінеу,терең дем
алу және т.б сөйлеу тәсіліне жатпаса да,мағыналы
болады,науқастың жағдайын,көңіл күйін,мәліметке
көзқарасын білдіреді.Бұлардың арасында келесі
белгілер маңызды роль атқарады:
• дауыстың қаттылығы
• дауыстың қарқындылығы
• дауыстың ырғағы
• кідірістер

Page 15
Тұлға аралық қатынасудың дистанциясы.

та нция
д ік дис
м см
Инти 0-45 Әлеуметтік дистанция
120-400 см

Жекелік дистанция іл ік д и станция
Көпш Page 16
45-120 см 4-7,5м
Өзара түсіністіктің қиыншылығының себептерін қарастыра
отырып, мынадай қорытындыға келеміз:

• субъектің көз қарасымен алғанда барлық мінез-құлық
жарасымды да қисынды;
• әр түрлі мәдениет өкілдері өз ортасын әр түрлі қабылдап,
жасайды, белгілі бір мәдени мұраға қарай белгілі бір мағынаға
ие болады.
• басқа мәдениет өкілдерімен тіл табысу үшін өзімізді солардың
орнына қойып, жағдайды солайша түсінуге тырысуымыз керек.

Page 17
Дереккөздер
• Бергельсон М. Б. Межкультурная коммуникация // Кругосвет.
• Библер В. С. От наукоучения — к логике культуры. — 1991. — Политиздат,
1991. — 417 с. — ISBN 5-250-00739-2.
• Викулова Л. Г., Шарунов А. И. Основы теории коммуникации: практикум. — М.:
ACT, АСТ Москва, Восток — Запад, 2008. — 320 с. — ISBN 978-5-17-055078-
4, ISBN 978-5-9713-8965-1, ISBN 978-5-478-00764-5.
• Анджело Кангелоси, Итиел Э Дрор және Стеван Р. Гарнад, Джон Бенжаминс,
2008), « Когнитивті технология біздің ақыл- ойларымызды қалайша кеңейте
түседі?
• Отюцкий, Г. П.Социальная антропология : учебник и практикум для
академического бакалавриата / Г. П. Отюцкий ; под ред. Г. Н. Кузьменко. — М. :
Издательство Юрайт, 2016 —423 с. — Серия : Бакалавр. Академический курс.

Page 18
Назарларыңызға рахмет!

Page 19

Ұқсас жұмыстар

Кәсіпорында мәлімет алмасу процесі

Менеджменттегі коммуникация туралы

КОММУНИКАЦИЯ ҰҒЫМЫН ӘЛЕУМЕТТАНУЛЫҚ

Ұйымдағы коммуникация мәселелері

Ұйымдағы коммуникация ұғымы

Жіберілетін ақпарат блогы

Коммуникативті қатынас

МӘДЕНИЕТ РӘМІЗДЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ МӘДЕНИ КОММУНИКАЦИЯДАҒЫ РӨЛІ МЕН МАҢЫЗЫ

Коммуникация

Ұйымды басқарудағы коммуникацияның рөлі

Пәндер