Вирусологиялық зерттеу әдістері

Презентация қосу

«Микробиология, вирусология және иммунология» кафедрасы

Презентация
Тақырыбы: Жасушаның және тіндердің дақылдары, вирустарды дақылдандыру әдістері,
вирусологиялық зерттеу әдістері
Орындаған: Нұрмахан А. Б.
Тобы: В-ЖМҚА-02-21
Қабылдаған: Курманбекова Ш. Ж.

Шымкент 2022ж
Жоспар
Ι. Кіріспе
1.1. Жасуша-тірі материяның универсалды құрылым бірлігі.
ΙΙ. Негізгі бөлім
2.1. Жасушалар дақылдарын өсірудегі талаптар
2.2. Вирустар
2.3. Вирустарды дақылдандыру
2.4. Дақылдық қасиеттері
2.5. Патогенезі
2.6. Вирусологиялық зерттеу әдістері
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
Ι. Кіріспе

Жасуша-тірі материяның универсалды құрылым
бірлігі.
Жасушалар(тіндер)дақылын вирустарды
дақылдандыруда жиі қолданылады.Жасушалар дақылы
әдісін XX-шы ғасырдың 50-ші жылдарында Дж.Эндерс
соавторлармен ашып,осы жаңалық үшін Нобель
сыйлығын алды.
ΙΙ. Негізгі бөлім
2.1. Жасушалар дақылдарын өсіруде бірқатар талаптарды
орындау қажет:
Асептика ережелерін сақтау;
Бейтарап шыныдан жасалынған зертханалық ыдыстарды немесе
биологиялық өнімді алуға арналған реакторларды қолдану;
Құрамы күрделі құрамына минералдық тұздар,амин
қышқылдар,витаминдер,глюкоза,адам немесе жануар қанының
сарысуы,тұрақты рН-ты сақтайтын буферлік ерітінділер кіретін
қоректік орталарды қолдану;
Жасушалардың өсуіне ең тиімді температураны(36-38,5С)ұстау.
Жасушалар дақылдары дақылдандыру барысында
ондаған генерацияланудан өтуі мүмкін.Тіршілікке
қабілетті генерацияланудан санына байланысты
жасушалар дақылдары 3ке бөлінеді:

біріншілік жартылай қайта есілген

қайта есілген
2.2. Вирустар
Вирустар Vira Әлеміне жатады.Бұлар өте ұсақ,жасуша
қабығы жоқ,ақуыз синтездеуші жүйесі жоқ,нуклеин
қышқылының бір типінен тұратын микробтар болып
табылады.Вирустар жасуша ядросында немесе
цитоплазмасында көбейіп,тіршілік ететін облигатты
жасушаішілік паразит. Олар автономды генетикалық
құрылымды және ерекше жолмен көбейеді.
Вирустардың құрылымы мен морфологиясын
электронды микроскоптың көмегімен
зерттейді,өйткені вирустар өте ұсақ,бактерия
қабығының жуандығындай өлшемде болады.
2.3. Вирустарды дақылдандыру

Вирустарды үшбиологиялық үлгіде дақылдандырады.

зертханалық жануарлар организмінде

құстардың дамып келе жатқан
эмбриондарында

жасуша дақылдарында
2.4. Дақылдық қасиеттері

Дақылдық қасиет- маңызды
диагностикалық белгі болып
табылады.Дақылдық немесе
макроморфалогиялық қасиеттерге
микроорганизмдердің сұйық және
тығыз орталарда өзіне тән өсу
ерекшеліктері жатады
Вирустардың өзіндік ерекшелігі

Зертханалық жануарларды вирус қосылған зерттейтін затпен
тропоизмдеріне байланысты түрлі жолмен
жұқтырады.Диагностикалық мақсатта вирустар кеңінен
қолданылмайды,себебі жануарлардың көпшілігі адамдарда ауру
қоздыратын вирустардың біразына төзімді болып келеді.
Жануарлардың организміндегі вирустардың репродукциясы
жайында,оларда көзге көрінетін аурудың клиникалық белгілеріне
ағзалар мен тіндердің патоморфологиялық өзгерулеріне,сонымен
қатар вирустар бар ағзалардың суспензиясынан қойылған
гемагглютинация реакциясының негізінде тұжырымдайды.
Вирус эволюциясының негізі нейравируленттігінің
өсуі механизмі- адамдардың көшуіне байланысты
вирус жаңа орындарға тасымалданды, адамдар
арасында ошақтар туа бастады; жаңа келген
вирустармен рекомбинациялану нәтижесінде
аймақтық эпидемиялық штаммдары түзілді. Осылай
жаңа вируленттігі жоғары штаммдар сүрыпталды.
2.5. ПАТОГЕНЕЗІ:
Инкубациялық кезеңі 7-14 күннен 35 күнге дейін
Ауру алдымен жедел бастың ауруымен, температураның
көтерілуімен, іш өтумен басталады, 2 күннен соң
температура күрт түседі, жүрек айну тоқтайды, бала
ұйықтап, оянғанда аяқтың салдануымен оянуы мүмкін.
Кіру қақпасы- ауыз бен мұрын-жұтқыншақтың шырышты
қабаты.
Алғашқы репродукциясы: ауыздың, жұтқыншақ пен жіңішке
ішектің, пейер таңдақтарының шырышты қабығында өтеді
2.6. Вирусологиялық зерттеу әдістері
Барлық қолданылатын вирусологиялық зерттеу әдістерін шартты түрде
үш топқа бөлуге болады:
- вирусологиялық зерттеулер – зерттелетін заттан вирусты бөліп
алып, содан соң идентификациялауға негізделген;
- серологиялық зерттеу әдістері иммунологиялық реакцияларға
негізделген. Вирустардың әсерінен организмде болатын спецификалық
(арнайы) өзгерістерді анықтау, яғни қан сарысуындағы арнайы
антиденелерді анықтау.
- молекулалық-генетикалық зерттеулер - вирустың нуклеин
қышқылын гибридизациялау немесе полимеразалық тізбектелу
реакциясы көмегімен биологиялық материалдағы нуклеин
қышқылдарының фрагменттерін табу.
Вирусологиялық әдістердің негізі – қоздырушыларды зақымдалған
материалдан бөліп алу. Ол үшін қоздырушыны арнайы тірі объектілерге егеді:
лабораториялық жануарларға, тауық эмбриондарына, жасуша дақылдарында
өсіріп-көбейтеді. Тәжірибеде біріншілік, жартылай ауыспалы (диплоидные
или полуперевиваемые) және ауыспалы (перевиваемые) жасуша дақылдарын
пайдаланады.
Вирустарды жасуша дақылдары арқылы
бөліп алу. Бұл өте арзан әдіс. Көп
вирустардың түрін анықтау үшін
(парагрипптің 3 серотүрін,
аденовирустарды) жасушалар дақылдарын
қолданады. Жасуша дақылдарында
вирустың өсіп-көбею белгісі ретінде
вирустың цитопагендік әсері болып
табылады. Вирустар жасушаны өзгертеді:
жасуша дөңгелектеніп зақымданады.
Зақымданған жасуша еріп жоғалып кетеді.
Оның орнына симпласт пайда болады.
Арнайы сақтандыруы мен емдеуі
Тірі вакцина болғанымен белсенді иммунизация
жүргізілмейді. Желшешек ошақтарында әлсіз
балаларға - иммуномодуляторлар керек. Белдеуші
герпесті емдеу үшін ацикловираинтерферон. Бөртпе
элементтерін брилиантты көкпен немесе калий
пермангантымен өңдейді
III. Қорытынды

Вирустарды дақылдандырудың арнайы зерттеу
әдістері арқылы зерттеудің маңызы бүгінгі күнде зор.
Өйткені бұл әдістермен зерттей отырып біз белгілі бір
жұқпалы ауруға диагноз қоямыз,диагноз қоя отырып
емдеу шараларын жүргіземіз.Осының арқасында қазіргі
кезде көптеген аурулар емі табылған мысалы:
тұмау,шешек,герпес және т.б.
IV. Пайдаланылған әдебиеттер

1. Жалпы вирусология. Ш. Мырзабекова. // Алматы. –
1994. – 176 бет.

2. Жалпы және жеке вирусология. А.Ә.Стамқұлова,
К.Құдайбергенұлы, Б.А.Рамазанова.// Алматы. – 2010. –
380 б.
“Жалпы микробиология” Алматы 2008
1. В. Д: Тимаков, В.С. Левашев. Л.Б. Борисов
Микробиология. Москва «Медицина» 1983
2. Руководство к лабороторным занятиям по
микробиологии. Москва «Медицина» 1979

Ұқсас жұмыстар

Вирусологиялық балау әдістері

Дақылдандыру мен репродукциясы

Вирустарды дақылдандыру

Жасуша дақылдарында

Індеттанулық балау

Ветеринарлық зертхананың негізгі қызметі

Індеттанулық зерттеу әдістері

Жасушалар мен тіндер дақылдары, вирусологиялық зерттеу әдістері

Зертханалық зерттеу әдістері

Әлеуметтанулық зерттеудің сандық және сапалық әдістері

Пәндер