Вирусологиялық зерттеу әдістері

Орындаған: Нұрмахан А. Б.

Тобы: В-ЖМҚА-02-21

Қабылдаған: Курманбекова Ш. Ж.

Презентация

Шымкент 2022ж

Тақырыбы: Жасушаның және тіндердің дақылдары, вирустарды дақылдандыру әдістері, вирусологиялық зерттеу әдістері

«Микробиология, вирусология және иммунология» кафедрасы

Ι. Кіріспе

1. 1. Жасуша-тірі материяның универсалды құрылым бірлігі.

ΙΙ. Негізгі бөлім

2. 1. Жасушалар дақылдарын өсірудегі талаптар

2. 2. Вирустар

2. 3. Вирустарды дақылдандыру

2. 4. Дақылдық қасиеттері

2. 5. Патогенезі

2. 6. Вирусологиялық зерттеу әдістері

III. Қорытынды

IV. Пайдаланылған әдебиеттер

Жоспар

Ι. Кіріспе

Жасуша-тірі материяның универсалды құрылым бірлігі.

Жасушалар(тіндер) дақылын вирустарды дақылдандыруда жиі қолданылады. Жасушалар дақылы әдісін XX-шы ғасырдың 50-ші жылдарында Дж. Эндерс соавторлармен ашып, осы жаңалық үшін Нобель сыйлығын алды.

2. 1. Жасушалар дақылдарын өсіруде бірқатар талаптарды орындау қажет:

Асептика ережелерін сақтау;

Бейтарап шыныдан жасалынған зертханалық ыдыстарды немесе биологиялық өнімді алуға арналған реакторларды қолдану;

Құрамы күрделі құрамына минералдық тұздар, амин қышқылдар, витаминдер, глюкоза, адам немесе жануар қанының сарысуы, тұрақты рН-ты сақтайтын буферлік ерітінділер кіретін қоректік орталарды қолдану;

Жасушалардың өсуіне ең тиімді температураны(36-38, 5С) ұстау.

ΙΙ. Негізгі бөлім

Жасушалар дақылдары дақылдандыру барысында ондаған генерацияланудан өтуі мүмкін. Тіршілікке қабілетті генерацияланудан санына байланысты жасушалар дақылдары 3ке бөлінеді:

біріншілік

қайта есілген

жартылай қайта есілген

2. 2. Вирустар

Вирустар Vira Әлеміне жатады. Бұлар өте ұсақ, жасуша қабығы жоқ, ақуыз синтездеуші жүйесі жоқ, нуклеин қышқылының бір типінен тұратын микробтар болып табылады. Вирустар жасуша ядросында немесе цитоплазмасында көбейіп, тіршілік ететін облигатты жасушаішілік паразит. Олар автономды генетикалық құрылымды және ерекше жолмен көбейеді.

Вирустардың құрылымы мен морфологиясын электронды микроскоптың көмегімен зерттейді, өйткені вирустар өте ұсақ, бактерия қабығының жуандығындай өлшемде болады.

2. 3. Вирустарды дақылдандыру Вирустарды үшбиологиялық үлгіде дақылдандырады.

2. 4. Дақылдық қасиеттері

Дақылдық қасиет- маңызды диагностикалық белгі болып табылады. Дақылдық немесе макроморфалогиялық қасиеттерге микроорганизмдердің сұйық және тығыз орталарда өзіне тән өсу ерекшеліктері жатады

Вирустардың өзіндік ерекшелігі

Зертханалық жануарларды вирус қосылған зерттейтін затпен тропоизмдеріне байланысты түрлі жолмен жұқтырады. Диагностикалық мақсатта вирустар кеңінен қолданылмайды, себебі жануарлардың көпшілігі адамдарда ауру қоздыратын вирустардың біразына төзімді болып келеді.

Жануарлардың организміндегі вирустардың репродукциясы жайында, оларда көзге көрінетін аурудың клиникалық белгілеріне ағзалар мен тіндердің патоморфологиялық өзгерулеріне, сонымен қатар вирустар бар ағзалардың суспензиясынан қойылған гемагглютинация реакциясының негізінде тұжырымдайды.

Вирус эволюциясының негізі нейравируленттігінің өсуі механизмі- адамдардың көшуіне байланысты вирус жаңа орындарға тасымалданды, адамдар арасында ошақтар туа бастады; жаңа келген вирустармен рекомбинациялану нәтижесінде аймақтық эпидемиялық штаммдары түзілді. Осылай жаңа вируленттігі жоғары штаммдар сүрыпталды.

2. 5. ПАТОГЕНЕЗІ:

Инкубациялық кезеңі 7-14 күннен 35 күнге дейін

Ауру алдымен жедел бастың ауруымен, температураның көтерілуімен, іш өтумен басталады, 2 күннен соң температура күрт түседі, жүрек айну тоқтайды, бала ұйықтап, оянғанда аяқтың салдануымен оянуы мүмкін.

Кіру қақпасы- ауыз бен мұрын-жұтқыншақтың шырышты қабаты.

Алғашқы репродукциясы: ауыздың, жұтқыншақ пен жіңішке ішектің, пейер таңдақтарының шырышты қабығында өтеді

Барлық қолданылатын вирусологиялық зерттеу әдістерін шартты түрде үш топқа бөлуге болады:

- вирусологиялық зерттеулер - зерттелетін заттан вирусты бөліп алып, содан соң идентификациялауға негізделген;

- серологиялық зерттеу әдістері иммунологиялық реакцияларға негізделген. Вирустардың әсерінен организмде болатын спецификалық (арнайы) өзгерістерді анықтау, яғни қан сарысуындағы арнайы антиденелерді анықтау.

- молекулалық-генетикалық зерттеулер - вирустың нуклеин қышқылын гибридизациялау немесе полимеразалық тізбектелу реакциясы көмегімен биологиялық материалдағы нуклеин қышқылдарының фрагменттерін табу.

2. 6. Вирусологиялық зерттеу әдістері

Вирусологиялық әдістердің негізі - қоздырушыларды зақымдалған материалдан бөліп алу. Ол үшін қоздырушыны арнайы тірі объектілерге егеді: лабораториялық жануарларға, тауық эмбриондарына, жасуша дақылдарында өсіріп-көбейтеді. Тәжірибеде біріншілік, жартылай ауыспалы (диплоидные или полуперевиваемые) және ауыспалы (перевиваемые) жасуша дақылдарын пайдаланады.