Өндіріс процесінің мәні және маңызы

Өндіріс процессі және оны ұйымдастыру

Орындаған: Дінмұхамед Әділбекұлы

Өндіріс процесінің мәні және маңызы:

Әрбiр кәсiпорын жұмысының негiзiн өндiрiс процесi құрайды. Елiмiздiңэкономикасын көтеруде оны интенсификациялау, әрине, маңызды роль ойнайды. Басқа сөзбен айтқанда, өндiрiс тиiмдiлiгiн жоғарлату, оны интенсификациялау арқылы мүмкiндiк бередi.

Интенсификациялауға не жатады:

жұмыс ;

жұмыс уақытты тығыз пайдалану;

еңбек өнiмдiлiгiн көтеру;

жаңа техника мен технология енгiзу;

өндiрiс процесiн рационалды ұйымдастыру және т. б.

Мысалы:

Мұнайгаз саласында өндiрiс процесiн интенсификациялау факторларына, оны жалпы механизациялау, автоматтандыру, конвеерлi өндiрiс енгiзу жатады.

Өндiрiс процестерi бiрқатар белгiлермен анықталады:

Өндіріс процестердің ұйымдастырылуы

Кез-келген өндiрiс процесс оның орынды, тиiмдi (рационалды) ұйымдастырылуын қажет етедi. Өндiрiс процестердiң ұйымдастырудың негiзгi принциптерi:

үздiксiздiк;

ырғақтылық;

пропорциялылық.

Үздiксiздiк принципi

- еңбек затыүздiксiз өнделiп, дайын өнiмүздiксiз өндiрiлуiн бiлдiредi /мұнай, газ, газконденсаты, мұнайөнiмдерi/. Мұнайгаз салада мұнай технологиялық тiзбектiңөндiру, өндеу, тасымалдау кезендерiнде өндiрiс процестерiүздiксiздiк принцип бойынша ұйымдастырылған. Яғни, өндiру процесітоқтаусыз, әрiүзiлiссiз өтедi. ӨПүздiксiздiгi негiзгi қорларды неғұрлым толық пайдалануға және айналым қорыныңайналу жылдамдығын тездетуге мүмкiндiк бередi.

Ырғақтылық принципi

-кәсiпорынныңберiлген жоспары /графигi/ бойынша бiрқалыпты өнiм шығарып отыруын бiлдiредi. Өндiрiс кәсiп-орынныңбарлық цехтары мен бөлiмшелерiнде өндiрiстiңбiрқалыпты жүрiп отыруымен қамтамасыз етiледi.

Өндiрiс процестердiң пропорциялылығы операциялардың ұзақтығы бойынша теңдiгiн немесе олардың еселiгiн, яғни бiр орындалғанда толығымен, аяғына дейiн атқарылуын бiлдiредi.

Өндiрiстi ұйымдастыруының негiзгi әдiстерiне:

жаппай/потокты/;

сериялық /группалық/;

жеке дара жүргiзу әдiстерi жатады.

Өндiрiстi ұйымдастырудың жаппай әдiсі бiрыңғай, бiркелкi өнiмдi көп көлемде үздiксiз шығарумен мiнезделедi. Өндiрiстi ұйымдастырудың сериялық өндiрiсі өнiмнiң бiр түрiнен екiншi түрiне жеңiл ауысуын қамтамасыз ететiн өнiмдi сериялармен /кiшкене-кiшкене бөлiктермен/ шығарумен мiнезделедi. Жаппай өндіріс әдiсімен ұйымдастырылған кәсiп-орындардың жеке учаскiлерiнде қолдануға болады. Өндiрiстi ұйымдастырудың жеке дара әдiсi өнiмнiң майда сериялармен және бөлек бiрлiктермен /жеке дара жоба бойынша/ шыға-рылуын мiнездейдi. Жеке дара өндiрiс жаңа, неғұрлым жетiлген өнiмдi шығаратын, тәжiрибелi өндiрiспен байланысты.

Өндiрiстi ұйымдастыру нысандары:

мамандандыру /специализация/;

бiрлестiру /кооперация/;

қиыстыру/комбинирлеу/;

шоғырландыру /концентрация/.

Өндiрiстi ұйымдастыру типтерiнiң ерекшелiктерi:

Өндiрiс типi

Технологиялық ерекшелiктерi

Қайталануы

Процессті басқару мәселелерi

Жаппай

Бұйым толық технологиялық циклын өтедi, құрал-жабдықтың өзгеруi аз болады, жоғары мамандандырылған еңбектi талап етпейдi.

Қатаң белгiлен-ген номенкла-тура (өнiмнiң түрi)

Өндiрiстік циклда тәртiп сақталады, ұсақ кемшiлiктерi тез жойылады, ӨП талдау, тепе-теңдiгiнiң жолын оңай есептеуi

Сериялық

Әртүрлi бұйымдарға тех-нологияның айырмашы-лығы, өнiмнiң жылдам өз-геруi, әмбебаптылық және өзгерiстiлiк

Шығарудың бекiтiлген реттелген партиялары

Тапсырыс бойынша жоспарлау, тұтынушы-ға және сұранысқа не-гiзделуi, бұйым шығаруға минимум уақыт кетiру, өзiндiк құнын төмендету

Жеке дара

Өнiм өте ерекше және күрделi, сұраныс аз, жоба-лық тапсырыс жасауға ба-ғытталған өндiрiс, негiзгi шығындарды жоғары ма-мандандырылған еңбек және қымбат материал-дарды талап етедi

Сирек

Негiзгi мақсаты-өнiм шығару процесс уақы-тын қысқарту, өндiрiс кезеңдiлiктерiң келiстiру