ДЕНЕ БИОМЕХАНИКАСЫ

Презентация қосу

ДЕНЕ БИОМЕХАНИКАСЫ.
НАУҚАСТАРДЫ
ТАСЫМАЛДАУДАҒЫ КӘСІПТІК
ҚОРҒАУ.
ДЕНЕ БИОМЕХАНИКАСЫ

Мейірбике науқасты көтеру, тасу, қолдап жүру,
ауыстыру сияқты шаралар барысында сырқат
жарақат алуы мүмкін. Сондықтан науқастардың
бір жерін ауыртып алмау мақсатында және
сондай жағдайды болдырмау үшін керекті
дағдыларды білу керек. Науқастарды отырған
немесе жатқан жерінен тұрғызып, болмаса
көтеріп, орнын ауыстыруға тура келеді.
Медицина қызметкері өз күштерін дұрыс
бағаламай, дененің биомеханикалық
заңдылықтарын ескермей, денесіне ауыр
салмақ түсіріп, омыртқаларын және де басқа
қозғалыс аппараттарын зақымдап алуы мүмкін.
МЕЙІРБИКЕ ӨЗІНЕ ДЕ НАУҚАСТАРҒА ДА ЗИЯН
КЕЛТІРМЕУ ҮШІН КЕЛЕСІ ЕРЕЖЕЛЕРДІ ЕСТЕ
САҚТАУ КЕРЕК:
- егер ол сізден жеңіл болмаса немесе қозғалтуға
басқа ешкім көмек бере
алмаса өзі қозғала алмайтын, көмек бере
алмайтын науқасты көтермеу керек;
науқастарды көтергенде немесе күтімге

байланысты басқа жұмыстарды
орындағанда мүмкіндігінше дененің арқасын,
омыртқа жотасын түзу ұстау керек;
- алға созылған қолдармен науқасты көтеруге
немесе қозғалтуға болмайды;
- егер науқас қозғала алмаса, механикалық
құрылғылар көмегін пайдалануға
болады.Ауыр салмақты түрлі заттарды
көтергенде, науқастарға көмектескенде дененің
биомеханикалық ережелерін қолдану керек
1.Қатаң төсек тәртібі – ішкі мүшелердің
қызметі және құрылысы зақымдалған ауыр
халдегі пациенттерге қолданылады.Бұл
мақсатта функциональды төсек
қолданылады.
2.Төсек тәртібі – төсекте бірқатар қимыл –

қозғалыс жасауға рұқсат етіледі,дәрет
ыдысына отыру.
3.Жартылай төсек тәртібі немесе палаталық

тәртіп – емделушілердің қимыл – іс
шараларын кеңейтеді.
4.Жалпы тәртіп – асханаға барып

тамақтануға,аурухана ауласында
серуендеуге рұқсат беріледі.
Науқастардың төсектегі жағдайы.
активті – науқас өзінің қалауы

бойынша төсектегі жағдайын өзгерте
алады;
пассивті –науқас қозғалмайды, өзінің

айқын әлсіздігінен төсектегі жағдайын
өзгерте алмайды, немесе ессіз жатуы;
мәжбүрлі – науқас ауруын жеңілдетін

жағдайда жатады:
Емдеу бөлімшелеріндегі
пациенттердің төсектегі қалпы
(позасы) әр түрлі болады.
1.Арқасымен жату.

2.Ішпен жату.

3.Бір қырынымен (оң,сол) жату.

Емделушілерге күтім жүргізу

барысында арнайы терапиялық
позициялар қолданылады.
НАУҚАСТЫ ФАУЛЕР ҚАЛПЫНА ЖАТҚЫЗУ
(ЖАРТЫЛАЙ ЖАТУ ЖӘНЕ ЖАРТЫЛАЙ
ОТЫРУ ҚАЛПЫ АРАЛЫҒЫНДАҒЫ ЖАҒДАЙ)
Науқасты жатқызу бір мейірбикемен

орындалады.
Мақсаты: төсектегі науқасқа жайлы қалыпты

жасау.
Қолдану көрсетілімдері: ойылудың даму

қауіп-қатері, жеке бас тазалығын қамтамасыз
ету қажеттілігі, төсекте дәрет сындыру,
төсектегі еңжарлы және еріксіз қалыптағы
науқас, науқасты тамақтандыру, тыныс алу
және жүрек-қан тамырлар жүйелері аурулары.
Дайындаңыз: жастықтарды, көрпеден

жасалған валикті, табанға арналған тіректі,
функциональды немесе жәй кереуетті.
Іс-әрекет алгоритмі:
1. Науқасқа жатқызу мақсаты мен барысын

түсіндіріп, оның келісімін алыңыз.
2. Науқасқа психологиялық жайлы жағдайды

қамтамасыз етіңіз (палатаға бөтен адамдарды
кіргізбеңіз).
3. Науқастың жағдайын және айналадағы

жағдайды бағалаңыз. Кереуеттің тежеуін
(тормозын) бекітіңіз (егерде ол болса).
4. Қолыңызды гигиеналық деңгейде

тазартыңыз. Қолғапты киіңіз.
5. Мейірбике тұрған қыр жағындағы

поручендерді түсіріңіз (егерде ол болса).
6. Кереуетті көлденең жағдайға келтіріп,
науқасты кереуеттің бас жағына қарай
жылжытыңыз.
7. Науқас кереуеттің ортасында

арқасымен жатқанына көзіңізді жеткізіңіз,
жастықты алыңыз.
8. Науқастың бас жағын 45-60° бұрышпен

көтеріңіз (90° - жоғарғы Фаулер қалпы,
30° - төменгі Фаулер қалпы), немесе 3
жастықты салыңыз: кереуеттегі тік
отырған адам Фаулер қалпында болады
(жоғарлату қалпы өкпедегі ауа алмасуды
жақсартады және науқастың қарым
қатынасына ыңғайлы жағдай жасайды).
9. Білек пен қол ұшы астына жастықты салыңыз
(егерде науқас ерікті қолын қозғалта алмаса).
Білек пен қолдың білезік буын тұсы көтеріңкі
және алақандары төмен қаратып орналасқан
болуы қажет (төмен қаратып бағытталған қол
ауыр қолдың әсерінен болатын иық буынының
шығуын алдын алу ескерту, қол мен қол
ұшының көк тамырындағы тоқталысты азайту
үшін және бүгілетін бүлшық еттердің
контрактурасын алдын-ала ескерту). Кереует
үстіндегі үстелге жансызданған қолы үшін
тірекпен қамтамасыз етіңіз, науқастың қолын
тұлғасынан ысырып қойып, шынтақ астына
жастықты қойыңыз. Қол ұшын аздап қана
жазылдырып, қолдың астына жартылай
кесілген резеңке допты салыңыз.
10.Науқастың белінің астына жастықты
салыңыз (бел омыртқаларының бүгілісін азайту
үшін және бел омыртқасын ұстауға).
11.Науқастың санының астына кішкентай

көпшікті немесе валикті салыңыз (дене
салмағы әсерінен болатын тізе буыны
астындағы күре тамырдын қысылуын және тізе
буының қатты жазылуын алдын ала ескерту).
12.Науқастың сирағының төменгі бөлігіне

бірнеше қабаттап салынған көрпені (валикті)
немесе кішкене жастықты салыңыз (өкшені
матраспен үзақ қыспауын алдын ала ескерту).
13.Өкше астына кішкентай жастықты немесе

валикті салыңыз (өкшеге матрастың ұзақ
қысуын алдын ала ескерту).
14.Аяқ басын ұстау үшін 90°бұрышпен
тіректі қойыңыз (егерде қажет болса). Аяқ
басының сыртқы бүгілісін ұстау үшін тірек
койылады, олардың «салбырауын» алдын
ала ескерту. Егерде науқаста гемиплегия
(дененің бір жақ жартысының салдануы) бар
болса, онда оның табанын жүмсақ
көпшікпен тіреу қажет. Қатты тірек бұндай
науқастардың бүлшық ет күш қуатын
көбейтеді.
15.Науқастың ыңғайлы жатқанына көзіңізді

жеткізіңіз. Қырындағы порученді көтеріңіз.
16.Қолғапты шешіңіз. Қолыңызды жуып,

кептіріңіз.
СИМС ҚАЛПЫНА НАУҚАСТЫ ЖАТҚЫЗУ
(ІШІНЕ ЖӘНЕ ҚЫРЫНА ЖАТУ ҚАЛПЫ
АРАЛЫҒЫНДАҒЫ ЖАҒДАЙ)
Науқасты жатқызу екі мейірбикемен
орындалады.
Мақсаты: төсекте жайлы қалып жасау.

Қолдану көрсетілімдері: төсектегі

еңжарлы және еріксіз науқас қалпы,
ойылудын алдын алуы.
Дайындаңыз: 3 жастықты, валикті,

аяққа арналған тіреуді (құмы бар қап),
функциональды немесе жәй кереуетті.
НАУҚАСТЫ ІШІМЕН ЖАТҚЫЗУ
Іс-әрекет алгоритмі:
1. Науқасқа жатқызу мақсаты мен барысын

түсіндіріңіз, оның келісімін алыңыз.
2. Гигиеналық деңгейде қолыңызды

тазартыңыз, қолғапты киіңіз.
3. Науқастың жағдайын және оның жағынан

басқа жаққа ауысуына көмектесу мүмкіндігі
барлығын бағалаңыз.
4. Кереуеттің тежеуін (тормызын) бекітіңіз.

5. Мейірбике тұрған қыр жағындағы порученді

түсіріңіз (егерде ол болса).
6. Кереуеттің бас жағына көлденең қалыпты

беріңіз.
7. Науқасты арқасымен жатқызып
кереуеттің шетіне жылжытыңыз.
8. Қырына және жартылай ішіне жату

қалпына науқасты ауыстырыңыз.
9. Науқастың басының астына жастықты

салыңыз (мойынның қырына иілуін алдын
ала ескертеді).
10.Шынтақ және иық буынынан 90°

бұрышпен бүгілген «жоғарғы» қолы
астына жастықты салыңыз, «төменгі»
қолды бүктірмей төсекке салыңыз
(науқастың дене биомеханикасын дұрыс
сақтау. Науқастың денесін түзету және
иықтың ішіне қарай бұрылуын
болдырмау).
11.«Жоғарғы» бүгілген аяқ астына жастықты
салыңыз, «төменгі» сирақ санның төменгі үшінші
бөлігі деңгейінде болуы керек (тізе буындары
және тобық аймақтарындағы ойылудың алдын
алу, санның ішке қарай бұрылуын және аяқтың
созылуын алдын ала ескерту).
12.Табанға арналған тіреуді (құмы бар қапты)

аяқтың табанына 90° бұрышпен қойыңыз (яқтың
сыртқы бүгілуін дұрыс қамтамасыз ету жэне
олардың салбырауын алдын ала ескерту).
13.Науқастың денесінің түзелуін тексеріңіз.

14. Науқастың ыңғайлы жатуына көзіңізді

жеткізіңіз. Ақ жайманы түзетіңіз.
15.Поручендерді көтеріңіз.

16.Қолғапты шешіңіз. Қолыңызды жуып,

кептіріңіз.
СЫРҚАТТЫ ІШІМЕН ЖАТҚЫЗУ
Мақсаты: төсекте жайлы қалыпты жасау.
Қолдану көрсетілімдері: төсектегі

еңжарлы және еріксіз қалыптағы науқас,
ойылудын алдын алу.
Дайындаңыз: функциональды кереуетті,

8 кішкентай жастықтарды, 2 жастықты.
НАУҚАСТЫ АРҚАСЫМЕН
ЖАТҚЫЗУ

Мақсаты: төсекте жайлы қалыпты жасау.
Қолдану көрсетілімдері: төсектегі

еңжарлы және еріксіз қалыптағы науқас,
ойылудың алдын алу.
Даярлаңыз: функциональды кереуетті, 4

валикті, 2 кішкентай
жастықтарды, қол ұшына арналған 2

валикті, аяққа арналған тіректі (құмы бар
қапты).
НАУҚАСТЫ ҚЫРЫМЕН
ЖАТҚЫЗУ

Максаты: тесекте жайлы калып жасау.
Қолдану көрсетілімдері: төсектегі

еңжарлы және еріксіз калыптағы науқас,
ойылудын алдын алу.
Дайындаңыз: функциональды кереуетті,

3 жастықты, аяққа арналған тіреуді.

Ұқсас жұмыстар

Бұлшықет тінінің түрлері

Биомеханика жайлы ақпарраттар алу

Көлденең жолақты жүрек бұлщықет

Тірек – қимыл жүйесінің балалардағы ерекшеліктері

Бұлшық биомеханикасы

Емхана мен аурухананың әртүрлі бөлімдерінде емдеу қорғау тәртібінің жүргізу ерекшеліктері. Дене биомеханикасы. Науқастарды тасмалдаудағы кәсіптік қорғаныс

Науқасты төсектің шетіне орналастыру

Сүйек қосылыстары

Өкпедегі газ алмасу

Адамның қозғалу механикасы заңдылықтарын биомеханика

Пәндер