Қозғалыс функцияларын дамыту

Презентация қосу

Сөйлемейтін балалармен
логопедиялық жұмыс
түрлері
Магистрант: Ержанқызы Б.
СӨЙЛЕМЕЙТІН БАЛАЛАРМЕН ТҮЗЕТУ-ПЕДАГОГИКАЛЫҚ
ЖҰМЫСТЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ:

1. Танымдық іс-әрекетті дамыту: баланың ересектермен қарым-
қатынасының әртүрлі нысандарын дамыту; танымдық
белсенділікті қалыптастыру; қоршаған орта туралы білімді
дамыту және кері сөйлеуді түсіну; сенсорлық белсенділікті
ынталандыру (көру, есту, кинестетикалық қабылдау); пәндік іс-
әрекетті қалыптастыру.
2. Дауыстық реакциялардың, дыбыстарды қайталауын және өзіндік
сөйлеу белсенділігінің дамуын ынталандыру.
3. Қозғалыс дамуын ынталандыру және оның бұзылыстарын түзету
(сөйлеу моторикасының бұзылуы, қолдар мен саусақтардың
функционалдық мүмкіндіктерінің бұзылуы және жалпы
моторика).
Сөйлемейтін балалармен түзету-дамыту жұмысының жүйесі
мынадай бағыттарды қамтиды.

1. Психикалық функцияларды дамыту
Сөйлемейтін баламен сабақ оның жоғары психикалық
функцияларын дамытудан басталуы керек: назар, есте сақтау және
ойлау ерекшеліктерін дамыту.
Түзету-педагогикалық жұмыстың мақсаты-баланың сөйлеуі мен
жеке басын уақтылы қалыптастыруды қамтамасыз ететін психикалық
функцияларды дәйекті дамыту. Бұл жағдайда түзету және
педагогикалық жұмыс бұзылған және сақталған функцияларды
мұқият зерттеу негізінде құрылады. Сабақ барысында сараланған
тәсіл баланың мүмкіндіктерін ескеруді және "проксимальды даму
аймағында"орналасқан жаттығулар жүйесін құруды қарастырады.
2. Қозғалыс функцияларын дамыту

Баланың толыққанды моторикасын қамтамасыз ету
қажет.
Моториканың дамуы жас балаларда әртүрлі моториканың
қалыптасуына ықпал етеді. Балада қозғалыстар неғұрлым
жақсы қалыптасса, сөйлеу соғұрлым жақсы дамиды.
Қимылдарды орындау кезінде дыбыстық және сөйлеу
ынталандырулары кеңінен қолданылады. Жалпы
моториканы дамытуға арналған көптеген жаттығуларды
музыка арқылы орындатқан пайдалы. Нақты сөйлеу
нұсқаулары және өлеңдермен қозғалыстарды қолдау іс-
әрекеттің бағытын дамытады, жағымды эмоционалды фон
жасайды, сөйлеуді түсінуді жақсартады, сөздік қорын
байытады-қозғалыстар дәл, үйлесімді болады, балалармен
түзету-педагогикалық жұмыстың негізгі бағыттарының бірі-
қозғалыс дамуын ынталандыру және оның бұзылыстарын
түзету (сөйлеу моторикасының бұзылуы, қолдар мен
саусақтардың функционалдық мүмкіндіктерінің бұзылуы
және жалпы моторика).
3. Сенсорлық даму

Қозғалыстың дамуымен тығыз байланысты оптикалық-кеңістіктік
және есту функцияларын жетілдіруге, сенсорлық-перцептивті
қызметті жетілдіруге бағытталған сенсорлық дамыту жұмыстары
жүзеге асырылады. Жоғарыда аталған екі міндетті шешу ерте жастағы
(1 жастан 3 жасқа дейін) жетекші қызмет ретінде пәндік қызмет
негізінде жүзеге асырылады.
Сенсорлық тәрбие бойынша жүйелі жұмыс нәтижесінде балалар
түсін, пішінін, шамасын бөліп алуға және ескеруге үйренеді;
практикалық іс - әрекеттерді орындау кезінде үлгіге сәйкес заттарды
түсі, пішіні, өлшемі бойынша топтастыруды үйренеді; төрт түрден
таңдау кезінде әртүрлі заттарды түсі, пішіні, өлшемі бойынша
салыстыруды үйренеді; "белгіленген" сөздерді белсенді қолданады-
пішінді білдіретін атаулар (кірпіш, доп, доп, шатыр, жұмыртқа, қияр).
4. Логопедиялық массаж

Логопедиялық массажы сөйлеу дамуы кешіктірілген балаға өте
қажет. Баланың сөйлеуін дамытуға О. А. Новикованың әдісін
қолдануға болады. Түзету-дамыту жұмысында К. А. Семенова, Е.
Ф. Архипова ұсынған логопедиялық массаж қолданылады ("ерте
жастағы балалармен логопедиялық жұмыс" - 2006 ж.)
Логопедтік массаж бұлшық еттің тонусын және артикуляциялық
аппараттың моторикасын тұрақтандырады. Ерте жаста, атап
айтқанда алты, жеті айда баланың қолын уқалауды бастау керек.
5. Артикуляциялық гимнастика

Дыбыстардың дұрыс айтылуы артикуляциялық аппарат мүшелерінің жақсы
қозғалғыштығымен және сараланған жұмысымен қамтамасыз етіледі.
Артикуляциялық гимнастика артикуляциялық аппарат мүшелерінің нақты және
келісілген қозғалыстарын дамытуға көмектеседі.
Артикуляциялық аппаратты дамыту бойынша педагогикалық-түзету
жұмыстарының міндеттері: тілдің қозғалғыштығын дамыту (тілді кең және тар
ете білу, төменгі тіліктердің артында кең тілді ұстап тұру, жоғарғы тістерді
көтеру және т. б.); еріннің жеткілікті қозғалғыштығын дамыту-оларды алға
қарай созу, дөңгелектеу, күлімсіреу, төменгі еріннің алдыңғы жоғарғы тістері
бар саңылау қалыптастыру; төменгі жақты белгілі бір қалыпта ұстау қабілетін
дамыту (бұл дыбыстарды айту үшін өте маңызды).
Артикуляциялық гимнастика үшін материалды таңдау кезінде жүйелілік
принципі сақталады (қарапайымнан күрделіге дейін). Барлық жаттығулар ойын
түрінде өткізіледі. Артикуляциялық гимнастиканы балалар айна алдында
отырады, өйткені бұл жағдайда баланың артқы жағы, қолдары мен аяқтары
тыныш күйде болады. Жыл соңында балалар жаттығуларды жеке айнамен
орындайды.
6. Ерте жастағы балалармен сөйлеуді дамыту сабақтары

Түзету-педагогикалық жұмыс мынадай негізгі бөлімдер бойынша
жоспарланады: сөйлеуді түсінуді дамыту; фразалық сөйлеуді дамыту; сөздік қорын
кеңейту (белсенді және пассивті сөздік); сөйлеудің грамматикалық құрылысын
жетілдіру (баланың грамматикалық құрылымдарды түсінуі); жалпы сөйлеу
дағдыларын дамыту (сөйлеу тынысын, сөйлеудің интонациялық мәнерлілігін
дамыту).
Жұмыс бағыттары: қоршаған әлемнің дыбыстарына және сөйлеу дыбыстарына
қызығушылықты ояту; сөйлемейтін дыбыстарды саралау; тыныш және қатты
дыбыстарды саралау; дыбыстың бағыты мен көзін анықтау білігін дамыту;
дыбысты кеңістікте локализациялау білігін дамыту; ономатопеяларды саралау;
дауысты локализациялау және тану білігін дамыту; сөйлемейтін және сөйлеу
дыбыстарын саралау; әр түрлі көлемдегі дауыстарды ажырата білуді дамыту;
айтылғанның мағынасына бағдарлай білуді дамыту; сөйлеу жадын
дамыту.Сөйлемейтін балада сөйлеу белсенділігін шақыру біртіндеп және кедергісіз
өтуі керек. Сөйлеудің дамуы көбінесе баланың ересек адамды қаншалықты жақсы
түсінетініне байланысты.
Қолданылған әдебиеттер:

1. Беккер К.П., Совак М. Логопедия. - М, 1981.
2. Васильева КН., Новоторцева Н.В. Развивающие игры для
дошкольников. - Ярославль: Академия развития, 1996.
3. Дошкольное воспитание аномальных детей: Книга для
учителя и воспитателя / Под ред. Л.П. Носковой. - М., 1993.
4. Ефименкова Л.Н. Формирование речи у дошкольников. -М,
1985.

Ұқсас жұмыстар

Балалар мен жасөспірімдердің дене

Кеш қалпына келтіру

Арнайы оқу - оқушылардың әдістемелік қамт ерекше білім алу қажеттілікт амасыз ету ерін қанағаттандыру

Дене шынықтыру сабағы

Экологиялық функция

Тұлғаның қалыптасуы мен дамуының заңдылықтары

Басқару ғылымының негізгі мектептері

МШБ көмек көрсететін мекемелер

Оңалту жоспары

Стирлинг қозғалтқышы, жұмыс принципі

Пәндер