Гипотезаны тексеру қадамдары

Презентация қосу

Статистикалық гипотезалар: негізгі ұғымдар. Гипотезаны
тексеру қадамдары. Гипотезаларды тексерудің статистикалық
критерийлері.

Мадиярова Аружан
Медешова Лаура
Хи-квадрат критерийі бойынша
айырмашылықтардың дұрыстығын
анықтау
Хи-квадрат критерийі (X2) атаулар шкаласы бойынша өлшеулер негізінде қандай
да бір жағдай бойынша екі топтың субъектілерінің үлестірімдерін салыстыру
үшін қолданылады. Бұл жағдайда айырмашылықтардың дұрыстығын есептеу
үшін екі топта да алынған нәтижелер осы нәтижелердің қанша класқа
(категорияларға) бөлінгеніне байланысты төрт немесе көп мәнді кестелерге
бөлінеді.
Төрт мәнді кесте жағдайы
Айталық, «Аналитикалық химия» пәнін оқытуда ойын
әдісін қолданудың тиімділігі тексеріледі. Осы мақсатта
әрқайсысында 25 адамнан тұратын екі тең топты
таңдаймыз: эксперименттік, онда оқыту эксперименттік
әдістеме бойынша жүргізіледі және бақылау, мұнда оқыту
жалпы қабылданған, дәстүрлі әдістеме бойынша
жүргізіледі.
Төрт мәнді кесте жағдайы.
Оқыту нәтижелерін тек екі бір-бірін жоққа шығаратын класы
бар атаулар шкаласы бойынша өлшейтін боламыз: орындады-
орындамады. Эксперименттік және бақылау топтарымен
айналысатын оқыту нәтижелерін осындай өлшеу негізінде 2х2
төрт мәнді кесте жасалады:

1-категория 2-категория

Эксперименттік топ Э1 Э1 Э1+Э2=nэ

Бақылау тобы Б1 Б2 Б1+Б2=nб
nэ+

nб=N
Көп мәнді кесте құру жағдайы.
Хи-квадрат критерийін қолдану зерттелетін жағдай бойынша салыстырылатын
топтардың нәтижелері екі категориядан (класқа) жоғары бөлінген жағдайда да мүмкін
болады. Бұл жағдайларда айырмашылықтардың дұрыстығын есептеу үшін көп мәнді
кестелер құрылады. Мысалы, біз бітіруші сынып оқушылары арасында кәсіптік бағдар
беру жұмысын жүргізудің тиімділігін салыстырғымыз келеді, оның міндеті түлектерді
өз факультетімізге түсуге үгіттеу болып табылады. Осы мақсатта біз орта мектептердің
екі тең тобын таңдаймыз. Олардың бірінде (эксперименттік, 100 адам) жұмыс тікелей
факультет оқытушылары мен студенттерімен әңгімелесу, дәрістер, экскурсиялар өткізу
арқылы, екіншісінде (бақылау, 100 адам) - тек мерзімді баспасөз және радио арқылы
жүргізіледі
1- 2- і- с-
категор категор категор катег
ия ия ия ория

Эксперименттік топ Э1 Э2 .... Эі ..... Эс ... Э
. .. ...

Бақылау тобы Б1 Б2 .... Бі ..... Бс ... Б
. .. ...

Э1+Б1 Э2+Б2 Эі+Бі Эс+Б
с
Қарастырылған гипотезаны хи-квадрат критерийі арқылы тексеру үшін 2хС кестесінің
деректері негізінде статистикалық (бақыланатын) критерийдің мәні келесі формула бойынша
есептеледі:

Осы формула бойынша есептелген эксперименттік деректер негізінде алынған хи-
квадрат мәні маңыздылықтың 5% деңгейін (0,05) ескере отырып, еркіндік дәрежесі
С-1 бар кесте (Қосымша) бойынша айқындалатын критикалық мәнмен (крит)
салыстырылады.
Назарларыңызға
рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Гипотезаға жалпы түсінік

Көптік салыстыру

Тәуелді және тәуелсіз үлгілер

Гипотезаны тестілеу

Эксперимент нәтижелерін статистикалық өңдеу

Мақсат пен міндеттерді анықтау

Сандық талдау

Айнымалы шамаларды анықтау

Бақылау әдісі

Эпидемиологиялық зерттеулердің кезеңдері

Пәндер